تهاجم موشکی بامداد شنبه از طرف ۳ کشور آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه که به بهانه حمله شیمیایی بدون سند و مدرک صورت گرفت، یکی از تحولات مهم ماههای اخیر از جنبه دخالت مستقیم ارتش های خارجی در این کشور محسوب می شد که با گذشت حدود ۲۴ ساعت از آن، فعلا دارای نقاط ابهام و علامت سوالهای فراوانی است که با گذشت زمان، جوانب آن بهتر و بیشتر آشکار خواهد شد.

مهمترین نکته در خصوص این حملات فاقد تاثیر که به نظر می رسد برای راضی کردن برخی عابربانک های منطقه برای دوشیده شدن بیشتر است، آن است که طرف های درگیر در این ماجرا هر کدام روایت های بسیار متفاوتی از نتایج این حملات موشکی را اعلام کرده اند که نکته مشترک آن، عدم تاثیر راهبردی و طولانی مدت این حملات بوده است که در این گزارش سعی می کنیم به همه آنها بپردازیم.

فاجعه مشکوک در دوما؛ اسم رمز شروع عملیات

حدود یک هفته قبل و با وقوع حمله شیمیایی در شهر دوما در نزدیکی دمشق، کشورهای غربی بر طبل جنگ کوبیده و اعلام کردند دولت سوریه مسئول این حمله بوده و باید برای این حرکت مجازات شود. اما در همین ابتدا و برای سناریوی اول علامت های سوال زیادی وجود دارد.

شهر دوما در محاصره کامل قرار داشته و در آستانه تصرف کامل و راحت به دست ارتش سوریه بود، لذا منطقا و با توجه به حساسیت ها و دخالت های کشورهای مختلف بویژه غربی در این منطقه، ارتش سوریه دلیلی برای استفاده از سلاح شیمیایی نداشت. مسئله مهم تر این که چند سال پیش و بر اساس یک توافق بین المللی، دولت سوریه کلیه تجهیزات متهم به امکان استفاده به عنوان سلاح شیمیایی خود را نیز نابود کرد.

مسئله سوم نیز اینکه از مدتی قبل از شروع این ماجرا، طرف های غربی خصوصا رییس جمهور فرانسه تهدیداتی را مبنی بر حمله به سوریه در صورت استفاده از سلاح های شیمیایی در این کشور مطرح می کرد که دقیقا، ضمیر مربوطه، مرجع خود را پیدا کرد.

از JASSM تا MdCN؛ شب نمایش کروزهای غربی بر فراز سوریه

طرف غربی اعلام کرده که با استفاده از ۱۰۵ تیر موشک کروز هوا، دریا و زیردریایی پرتاب، به سمت سه هدف مختلف در سوریه حمله و تمامی موشک های آنها نیز به هدف برخورد کرده است.

بر این اساس، ۳۰ تیر موشک کروز تاماهاوک از رزم ناو USS Monterey  و ۷ تیر موشک کروز تاماهاوک از ناوشکن USS Laboon (این دو شناور در دریای سرخ حضور داشتند) و ۲۳ تیر موشک کروز تاماهاوک از ناوشکن USS Higgins که در خلیج فارس حضور داشت به سمت سوریه شلیک شده است.

زیردریایی تهاجمی اتمی USS John Warner  نیز ۶ موشک کروز تاماهاوک و ناومحافظ فرانسویAquitaine نیز ۳ تیر موشک کروز حمله به اهداف زمینی MdCN را از شرق مدیترانه به سمت سوریه شلیک کردند. برد موشک های تاماهاوک در حدود ۲ هزار کیلومتر و برد موشک MdCN در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر است.

دو فروند بمب افکن استراتژیک B-۱B هم در مجموع ۱۹ تیر موشک کروز هوا پرتاب JASSM-ER را به سمت سوریه پرتاب کردند که برد این موشک در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر است. انگلیسی ها با ۴ فروند جنگنده تورنادو ۸ تیر موشک کروز هوا پرتاب استورم شادو storm shadow را به سمت سوریه شلیک کردند. تعداد نامشخصی از جنگنده های تایفون انگلیسی نیز به عنوان اسکورت همراه تورنادوها بودند.

فرانسوی ها نیز با ترکیب جنگنده های میراژ ۲۰۰۰ و رافال به سوریه حمله کردند و ۹ تیر موشک کروز هوا پرتاب SCALP  را به سمت سوریه شلیک کردند. برد موشک های اسکالپ و استروم شادو در حدود ۵۵۰ الی ۶۰۰ کیلومتر است.

در این میان هواپیمای سوخت رسانی مثل KC-۱۳۵R، هواپیمای آواکس E-۳، جنگنده های اف ۲۲ در نقش اسکورت و جنگ الکترونیک و جنگنده های اف ۱۵ و اف ۱۶ نیز در نقش اسکورت هوایی در این حمله حضور داشتند.

طرف غربی ادعا می کند که ۱۰۵ موشک شلیک شده توسط پلتفرم های مختلف آنها به اهداف خود اصابت کرده و سوری ها تلاش کرده اند با شلیک ۴۰ تیر موشک سطح به هوا با این موشک ها مقابله کنند ولی هیچ کدام از موشک های سوری ها به هدف برخورد نکرده است!

طرف غربی ادعا می کند که اهداف مورد نظر آنها، دو سری از انبارهای نگهداری سلاح های شیمیایی در غرب حمص و همچنین مرکز تحقیقاتی «برزه» شامل سه ساختمان بوده است که همگی آنها نابود شده است. همچنین غربی ها تصاویر ماهواره ای را برای این ادعای خود منتشر کرده که نشان از نابودی این نقاط دارد.

گزارش مشرق از جزییات مناطق هدف قرار گرفته را اینجا بخوانید:

جزئیات حمله آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه/ مقابله پدافند هوایی سوریه با موشک‌های کروز +عکس، فیلم و نقشه میدانی

**سوریه و روسیه چه می گویند؟

سوری ها در ساعات ابتدایی بعد از این حمله اعلام کردند که حجم زیادی از موشک های مهاجم را رهگیری و منهدم کردند اما ستاد مشترک ارتش روسیه توضیحات بسیار بیشتری دراین باره ارائه داده که دارای تفاوت های بسیار آشکاری با صحبت های طرف غربی است.

روسها تاکید می کنند که ۱۰۳ تیر موشک کروز به سمت سوریه به طور کلی پرتاب شده و پدافند هوایی سوریه موفق شده است ۷۱ فروند از این موشک ها را رهگیری و سرنگون کند.

**لیستی که روسها از نقاطی که به آنها حمله شده ارائه کرده اند به این شرح است:

۴ موشک به سمت فرودگاه بین المللی دمشق شلیک شده، ۱۲ تیر موشک نیز به سمت منطقه الضمیر در شمال شرق دمشق شلیک شده که همگی ساقط شده اند.

همچنین ۱۸ موشک به سمت فرودگاه Blai شلیک شده که، تمام موشک ها ساقط شده اند. ۱۲ تیر موشک به سمت پایگاه هوایی شعیرات Shayrat  شلیک شده که کلیه این موشک ها نیز ساقط شده اند. از ۹ موشک شلیک شده به سمت پایگاه هوایی المزه Mazzeh در نزدیکی دمشق ۵ فروند ساقط شده اند. ۱۶ موشک به سمتفرودگاه حمص شلیک شده است که ۱۳ تیر آنها سرنگون شده اند.

از سوی دیگر، سه فروند موشک نیز به هدف مذکور برخورد کرده که به فرودگاه خسارت خاصی را وارد نکرده اند. مرکز تحقیقاتی البرزه و جرامانا که هدف اصلی حملات ائتلاف غربی اعلام شده بود مورد حمله ۳۰ تیر موشک کروز قرار گرفته که ۷ تیر از این موشک ها رهگیری و نابود شد.

طرف روسی اعلام کرده که سامانه های دفاعی این کشور در سوریه، هواپیماهای فرانسوی را شناسایی نکرده اند. همچنین هیچ گونه تلفات انسانی بین غیر نظامیان یا نظامیان سوری وجود ندارد. در عین حال، موشکی وارد بخش تحت نظر سامانه های دفاع هوایی روسیه در سوریه نشده است.

هدف قراردادن موشک کروز توسط پدافند هوایی ارتش سوریه در تهاجم صبحگاه شنبه

ارتش سوریه با سامانه های دفاعی سام ۳، سام ۵، سام ۶، باک و سام ۸ به مقابله با این حمله پرداخته است. طرف روسی تاکید کرده است که در این سالها به سوری ها برای بازسازی توان دفاع هوایی خود کمک کرده و با توجه به وقایع امروز احتمال فروش سامانه اس ۳۰۰ به سوریه نیز در نظر گرفته می شود.

تصویری از بخش هایی از یک موشک ساخت فرانسه که در سوریه ساقط شده است بعلاوه چند کلیپ از هدف قرارگرفتن موشک های کروز غربی بر فراز دمشق نیز منتشر شده است.

تحلیل های متفاوت از دو طرف : حقیقت کجاست؟

همان طور که در بالا نیز اشاره شد، روایت های ارائه شده توسط دو طرف ماجرا بسیار متفاوت از یکدیگر است ولی در این میان توجه به یک سری از مسائل بسیار مهم و ضروری است. اولا این حمله کوچکترین تلفات جانی برای ارتش سوریه و یا غیر نظامیان سوری نداشته است که نشان دهنده اطلاع آنها از مراکز مورد حمله و مطمئن بودن به سامانه های پدافندی خودی است چراکه در صورت اصابت سامانه های پدافندی، قطعا نیروی انسانی موجود در آن هم آسیب می دید.

ثانیا این حجم از موشک باران در مقابل اهدافی که خود غربی ها اذعان دارند نابود کرده اند، بسیار عجیب به نظر می رسد چراکه ۱۰۵ تیر موشک کروز از پیشرفته ترین و دقیق ترین نوع موجود در جهان، برای نابودی ساختمان یا انبارهایی به کار رفته است که به احتمال زیاد تخلیه شده بودند.

نکته جالب اینجاست که هیچ کدام از اهداف مورد نظر، زیر زمین یا به صورت حفاظت شده ساخته نشده بودند و این خود نکته مبهم دیگری برای استفاده از این حجم از موشک علیه این اهداف است و در عین حال، این نکته را مطرح می کند که مگر می شود مراکز حساس و استراتژیک ارتش سوریه برای ساخت سلاح شیمیایی (بر مبنای ادعای بدون سند و پروپاگاندا غربی ها) چنین شرایط احداث و حفاظتی داشته باشد؟

پس شاید برای بسیاری این سوال پیش بیاید که هدف آمریکا و دو کشور اروپایی از این انتقال ناوگان و موشک پرانی پرهزینه چه بود؟

پاسخ این سوال را می توان به دو صورت مطرح کرد. در بخش اول باید به تحولات سوریه و مذاکرات پشت پرده اشاره کرد که در جریان آن، مشخصا روس‌ها نسبت به افزایش سطح درگیری ها و بروز یک جنگ واقعی بین ابرقدرت ها اشاره کرده و در عین حال پذیرفتند تا با اطلاع به طرف سوری، فضایی را ایجاد کنند که طرف غربی نیز وجه خود را حفظ کند، لذا نه روسیه، نه سوریه و نه محور مقاومت در این حمله آسیبی ندیدند.

از طرفی شاید بتوان گفت آمریکا و ائتلاف غربی می خواسته با نزدیک شدن موعد تمدید برجام و صحبت های مربوط به محدودیت های موشکی، پیامی را به ایران و محور مقاومت ارسال کند. در عین حال برای تسلیحاتی، این اولین تجربه رزمی بود که می تواند بعدها در فروش این تسلیحات خصوصا در منطقه حاشیه جنوبی خلیج فارس بسیار مفید باشد و هزینه های صرف شده در این عملیات را بازگرداند.

اما سرنخ دیگر این حمله موشکی را باید در داخل خاک آمریکا جستجو کرد؛ جایی که ترامپ با روزهای طوفانی در جبهه داخلی رو به رو است. از طرفی پرونده روابط کمپین انتخاباتی او با روسیه به مراحل حساسی رسیده و از طرف دیگر وی همزمان با یک پرونده شکایت آزار و اذیت جنسی از طرف یک بازیگر فیلم های غیر اخلاقی و از طرف دیگر نیز با ادعای داشتن فرزندی حاصل از روابط نامشروع با یک خدمتکار شاغل در برج ترامپ در سالهای پیش رو به رو شده است. همچنین به زودی قرار است کتاب خاطرات «جیمز کومی» رییس سابق اف بی آی نیز منتشر شود که حاوی افشاگری‌ها و انتقادات بسیار تندی علیه ترامپ است چراکه وی توسط ترامپ از ریاست FBI اخراج شده بود.

البته این مسئله در آمریکا بدون سابقه نیست چراکه در دسامبر ۱۹۹۸ میلادی و در جریان تحقیقات از «بیل کلینتون» رییس جمهور وقت آمریکا به دلیل سوء استفاده از قدرت و شکایت به دلیل سوء رفتار جنسی نیز عملیات روباه صحرا علیه عراق انجام شده و اهدافی در این کشور تحت حملات موشکی و هوایی قرار گرفت.