سال به سال به خیل عاشقان ایرانی زیارت ابا عبدالله الحسین«ع» در روز اربعین و شرکت کنندگان در راهپیمایی عظیم چندین میلیونی این مسیر بخصوص مسیر نجف اشرف تا کربلا افزوده میشود. به همین دلیل، این روزها، همه جا حال و هوای رفتن به کربلای معلا و شرکت در راهپیمایی عظیم اربعین دیده میشود.
آنها که رفتهاند خاطراتشان را برای آنها که نرفتهاند تعریف میکنند؛ آنها که نرفتهاند و تصاویر و فیلمهای مربوط را از تلویزیون میبینند، اشک حسرت میریزند و آنها که امسال عازمند…
تنها با یک حس عاشقانه، عازم راه شدهاند اما برای اینکه این سفر و بخصوص این راهپیمایی سه چهار روزه پربارتر و مفیدتر و پر نشاطتر باشد، شنیدن و به کار بستن برخی تذکرات و یادآوری ها به این دسته از مسافران حرم ضروری است.
الف- پیش از سفر:
– به هیچ وجه با خودتان چمدان ها و ساک های بزرگ و حجیم نیاورید (بخصوص خانم ها به این نکته توجه داشته باشند!)، بلکه یک کوله پشتی راحت و متوسط انتخاب کنید.
– در همین کوله پشتی از آوردن بارهای سنگین و کمرشکن خودداری کنید؛ مسیر نجف به کربلا حدود ۸۵ کیلومتر است و باید توجه داشته باشید.
– کتاب مفاتیح – که اعمال زیارتی نجف و کوفه و کربلا را داشته باشد- یا کتابهای مخصوصی که فقط این اعمال را ذکر کردهاند همراه داشته باشید. به مفاتیح نصب شده روی گوشیهایتان اعتماد نکنید؛ بعید است بتوانید آنها را داخل حرمهای مطهر یا مسجد کوفه ببرید.
– در این مسیر، مدیران موکبهای بین راه، آنقدر با کرامت با شما برخورد میکنند که لازم نباشد با خودتان خوراکیهای زیاد و متنوع بردارید. البته همراه داشتن مقداری مویز و کشمش و مغزهای خوراکی برای زمان پیاده روی بخصوص در هوای نسبتاً سرد شب برای تأمین انرژی توصیه شده است. لیموترش و نمکرا حتماً همراه داشته باشید تا از مسمومیتهای احتمالی پیشگیری کنید.
– برای بین راه، مشکلی برای اسکان ندارید چون موکبهای فراوانی هستند که شما را با اصرار دعوت به ناهار و شام و استراحت و … میکنند. با این همه، سعی کنید پتوهای بزرگ و حجیم و سنگین با خودتان نیاورید تا اذیت نشوید. بهترین چیز این است که از همین پتوهای سبک سفری تهیه کنید تا در صورت لزوم از آن برای گرمایش خود بهره بگیرید.
– حتماً یکی دو تا ملحفه سبک سفید تمیز و نیز چند ماسک یک بار مصرف با خودتان بیاورید.
– قاشق و چنگال و یک چاقوی کوچک و استکان یا لیوان کوچک دسته دار(برای چای خوردن در طول مسیر)، خمیردندان کوچک سفری و صابون کوچک، ژل ضد عفونی و چند شامپوی کوچک هتلی، مهر و جانماز کوچک و خودکار روان و کاغذ یا دفترچه یادداشت کوچک برای نوت برداری از اتفاقاتی که فراوان است و دیگر تکرار نمی شود و به احتمال زیاد فراموششان می کنید، از ضروریات است.
– داشتن کلاه خیلی به شما کمک می کند، چون هوا بشدت متغیر است . پیشنهاد میشود کلاهی انتخاب کنید که گوشهایتان را هم بپوشاند و اگر لبه دار هم باشد که بهتر؛ برای در امان بودن از آفتاب و نور شدید، عالی است.
– حتماً دو سه تا چفیه (ترجیحاً مدل سرداری) و یک حوله متوسط ( استخری کوچک) بیاورید. این چفیهها برای پوشاندن سر و گردن، خشک کردن دست و صورت و انداختن روی بالشهای خواب و خیلی موارد دیگر کاربرد دارند. برای بسیاری از افراد هم، کار حوله را هم میکند و میتوان از حوله استخری صرف نظر کرد تا بارتان سبکتر باشد. یک سربند هم با خودتان بردارید.
– مسئله کفش خیلی برای پیاده روی مهم است و علی رغم اینکه خیلی توصیه شده به دمپایی و اکثر اهالی عراق خودشان دمپایی میپوشند،کفش هایی که از پارچه های گورتکس ساخته شدهاند و تختشان آنتیشوک و ضربه گیر دارد و الیاف نانونقره دارند خیلی بهتر است. این کفشها مانع عرق کردن میشود و اگر هم عرق کند، آن را به بیرون میدهد و پا خشک می ماند.
– بسیاری از با تجربهها هم هستند که توصیه میکنند اگر بتوانید بدون پاپوش حرکت کنید راحتتر هستید، بخصوص اگر از بخش کناره و غیر آسفالت جاده حرکت کنید که بسیار کمتر خسته میشوید و پاهایتان هم کمتر اذیت میشود. حتی اگر با کفش یا دمپایی هستید هم سعی کنید از مسیر خاکی کناره و نه آسفالت حرکت کنید تا خستگی کمتری به سراغتان بیاید.
– جماعتی که کفش را برای راه، انتخاب میکنند، اگر کولهپشتیشان جا دارد، بد نیست یک جفت دمپایی سبک که ارتفاع تخت زیادی دارد (تختش کلفت است) و کف پای شما را دو سه سانتی از گِل و شُل زمین دور می کند همراه بیاورند. این دمپاییها حجم را اشغال میکند، اما وزنی ندارد .
– یک سری داروهای گیاهی و شیمیایی افزایش دهنده و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن هستند مثل اکی هرب (Echeherb) و امثالهم که بیشتر گیاه بابونه را در خودش دارد. با مراجعه به داروخانه، آن را تهیه کنید و قبل از سفر، سیستم عمومی خودتان را تقویت کنید. اگر بتوانید روزی یک قرص جوشان مولتی ویتامین یا قرص معمولی مولتی ویتامین ترجیحاً اصلیاش را از همین الان تا یک هفته بعد از سفر میل کنید، کمک زیادی می کند که مریض نشوید. برخی هم قرصهای تقویتی «فارماتون» یا «دیکلوفناک» را برای پادرد و کمردرد احتمالی پیشنهاد میکنند.
– در عین حال همراه داشتن یک مقداری عسل هم به همه توصیه میشود. یک مقدار عسل خوب طبیعی را در یک بطری نوشابه ۳۰۰ سی سی بریزید. بطریهای آب معدنی شکنندهتر و وارفتهتر است اما شیشه نوشابه محکمتر است و نشت نخواهد کرد.
– چند چسب زخم و وازلین یا پماد مخصوص ترک خوردگی یا تاول هم همراهتان باشد بد نیست؛ هر چند اکیپهای امدادی عراقی اکثراً به این کار میپردازند.
– دستمال مرطوب، گزینه بسیار بسیار مهمی است. همین طور پد الکلی. اولی خیلی سریع می تواند شما را رفرش و سر و صورتتان را تمیز کند و بوی عرق بدنتان را بگیرد. و پد الکلی هم برای مواردی که احتیاج به ضد عفونی سریع داریم مثل شیر آب، دستشویی، قاشق، چاقو و … خیلی اهمیت دارد و میتواند خیلی سریع کارتان را راه بیندازد.
– به نظر میرسد دو تا بسته ۲۰ تا ۲۵ تایی دستمال مرطوب برای طول مسیر کفایت کند. پنبه الکلی هم یک بسته صد تاییش بسیار بسیار کارگشاست که میتوانید آن را از داروخانه تهیه کنید.
– همیانهای مسافرتی حاجیان یا کیفهای زیر لباسی مدارک که برخی شرکتهای مشهور تولید میکنند، همراهان بسیار کارامد و مفیدی است. در طول سفر، بیش از همه چیز، مواظب گذرنامههایتان باشید. پول را میشود از کسی قرض کنید اما اگر گذرنامهتان را گم کنید به گرفتاری شدیدی دچار میشوید.
– معمولاً صبح اول وقت موقع حرکت، هوا سرد است و بتدریج، هم هوا گرم میشود و هم راهپیمایان عرق میکنند. بهتر است به جای کاپشن و پالتوهای بزرگ و دست و پا گیر، از دو سه تا لباس متوسط و یک کاپشن معمولی استفاده کنید تا در موقع حرکت هر چه گرمتر شُدید، یکی از این پیراهنها یا بلوزهای معمولی را کم کنید.
– کتابهای صوتی مرتبط و برخی شعرها یا سخنرانیها و مرثیه خوانیهای برگزیده خوب را دانلود کنید و در گوشی همراهتان بریزید تا در طول مسیر، حال و هوایتان هر چه بیشتر عاشورایی باشد. هر چند در طول مسیر در و دیوار و هر صحنه، بهانهای برای روضه و گریه و اشک است.
– در بسیاری از موارد، همراه نداشتن تعداد زیادی از تصاویر امام خمینی و رهبر معظم انقلاب بخصوص در مواردی که زائران کشورهای دیگر از شما درخواست میکنند، خیلی موجب حسرت شما میشود!
– شارژرتان یادتان نرود. اگر دوربین هم میبرید، شارژر دوربین بیشتر یادتان میرود! توجه داشته باشید با وجود اینکه مراکزی برای شارژ در طول مسیر تعبیه شده و تخته برق و پریز گذاشتهاند ولی مسئله شارژ مسئله طاقتفرسایی است،
ب- در حین راهپیمایی:
– حاج آقا مجتبی تهرانی «رضوان الله تعالی علیه» میفرمود در صدقه دادن، در دعا کردن و در زیارت کردن زرنگ باشید. میفرمود: «اگر میخواهی صدقه بدهی، همینطوری صدقه نده، زرنگ باش! حواست جمع باشد، صدقه را از طرف امام رضا «علیه السلام» برای سلامتی آقا امام زمان «عجل الله فی فرجه» بده! برای دو معصوم است؛ دو معصومی که خدا آنها را دوست دارد، ممکن نیست خداوند این صدقه تو را رد کند، تو هم اینجا حق واسطهگریات را میگیری. تو واسطهای و همین حق واسطهگری است که اجازه میدهد تو به مراحل خاص برسی.»
– به همین شیوه میتوان اعمال این سفر و زیارتهایش را از طرف یکی از معصومین «ع» انجام داد که بیتردید از سوی خداوند متعال مورد قبول قرار خواهد گرفت و این وسط، به شما مزد واسطهگریتان را میدهند. پس چه خوب که مثلاً از ابتدای سفر چنین نیتی کنیم.
– از بعضی از بزرگان نقل شده است که یکی از بزرگترین آرزوهای رهبر عزیز انقلاب، زیارت قبر مطهر جدشان امام حسین «ع» در کربلاست. میتوان این سفر را به پاس همه زحمتها و جانفشانیها و خون دلهایی که ایشان برای ما و ملت ما و امت اسلامی میخورند، به نیابت از ایشان انجام داد.
– اجازه گرفتن از امیرالمؤمنین علی «ع». خوشبختانه ما ایرانیها عمدتاً این سعادت را داریم که اول به نجف اشرف برویم و از مولا «ع» برای سفر به سمت پسران بزرگوارش اجازه بگیریم. نجف، منزل پدری همه ماست که پیامبر «ص» فرمود: أنا و علی اَبَوا هذه الأمّه؛ من و علی، پدران این امت هستیم.
– از ابتدای خروجی شهر نجف تا ابتدای شارع العباس در کربلا، عمودها یا همان تیرکهای برق که به فاصله ۵۰ متری از هم قرار دارند، شماره گذاری شدهاند. از خود نجف تا دوراهی کربلا ۳۰۰ عمود و از ابتدای بزرگراه کربلا تا ابتدای شارع العباس «ع» هم ۱۴۶۰ عمود یا تیرک وجود دارد. این عمودها و این شمارهها بهترین وسیله است تا با هم قرار بگذارید و یکدیگر را پیدا کنید. جمعیت در این مسیر بسیار بسیار زیاد است و ممکن است کسی به دلیل خستگی، یا نوشیدن چای یا دلایل دیگر، از همراهی با دوستانش باز بماند. مشکلی نیست. از همان ابتدای راه میتوانید با هم قرار بگذارید که سر هر ده یا بیست یا … عمود میایستیم تا بقیه راه را با هم ادامه دهیم.
– کسانی که چیزهایی درباره «مدینه فاضله» و «جامعه آرمانی» شنیده یا خواندهاند آن را در این مسیر، بعینه میبینند. این مسیر، سراسر مهربانی، عاطفه، جود وسخاوت، معنویت، تعاون و همه صفتها و ویژگیهای یک جامعه خوب را با خود به همراه دارد.
-این مسیر، بهترین فرصت برای تفکر و دعاست. یکی از بزرگانی که دو سال پیش در خدمتشان بودیم میفرمود: «ثواب هر یک گامتان را به یکی از عزیزان زنده یا مُرده خود هدیه کنید. تک تکشان را یاد کنید و حاجتهای خاصشان را از خدا بخواهید.».
– یادتان هم باشد که این سفر، با سفرهای دیگر حتی سفرهای عتبات در دیگر مواقع سال متفاوت است. اینجا تنها مقصد موضوعیت ندارد؛ راه و مسیر هم مهم و به نوعی هدف است. فکر نکنید اگر از زیارت یا زیاد زیارت کردن بازماندید خیلی خسارت کردهاید؛ اینجا مسیر تماشا و حیرت است و بس!
– قرآن در سوره آل عمران توصیه می کنه که با ادیان الهی دیگر بر سر نقاط مشترک توحید و معاد متحد بشویم: «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ! تَعَالَوْا إِلَی کَلِمَهٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَن لَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ». امام خمینی هم فرمودند که شیعه وسنی در برابر دشمن متحد بشوند. نکند در این سفر با لعن و دشنام و … که بارها از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حرام اعلام شده، موجب تفرقه دشمن پسند بشویم بخصوص که بسیاری از آوارگان مظلوم ساکن در این موکبهای بین راه، از برادران و خواهران اهل تسنن ما هستند و این کار قطعاً مورد رضایت امام زمان و خداوند متعال نخواهد بود. حال وقتی ما باید تلاش کنیم که وحدت شیعه و سنی را در این مسیر الهی خدشه دار نکنیم، به طریق اولی نباید به گونهای عمل کنیم که باعث تفرقه شیعه و شیعه هم بشویم یعنی کاری که شبکه های انگلیسی ساخته مبلغ شیعه و سنی در این سالها و بخصوص در این ماهها انجام میدهند و ما سربازان بی جیره و مواجب لندن نشینان بشویم.
– زائران کشورهای مختلف با پرچم خودشان در این مسیر حاضرند. خوب است ما هم با پرچم جمهوری اسلامی ایران و یا تصاویر رهبر عزیز انقلاب یا هر دو در این مسیر حضور داشته باشیم تا نشانهای باشد برای کسانی که دوست دارند با ما ارتباط برقرار کنند و دلگرمیی برای کسانی که امیدشان به حضور هر چه بیشتر عاشقان ایرانی اباعبدالله است.
– سعی کنید درست بعد از اقامه نماز صبح، حرکت روزانه خود را آغاز کنید و ساعت چهار بعدازظهر و کمی مانده به غروب، جایی برای اسکان شب پیدا کنید و برای نماز و شام هم همانجا باشید. اگر دیر بجنبید شاید خیلی بسختی جای خواب پیدا کنید. البته اگر کنار مسیر جا پیدا نکردید، ساکنان روستاهای اطراف با محبت زایدالوصفی شما را به منازل خود خواهند برد.
– در طول مسیر راهپیمایی، از مصرف غذاهای خیلی چرب، خیلی سرخ شده و نوشیدن آبهای خیلی سرد خودداری کنید.
– اگر جای مشخصی را در شهرهای زیارتی تعیین کردهاید، قبل از حرکت یا پیش از رسیدن به آن شهر، بر اساس نشانی، آن را روی گوگل مپس جست و جو کنید تا نقشه پیاده رفتنش را از روی همان گوگل مپس پیدا کنید. بخصوص در شهر کربلا که اصلاً خیابانها، محله ها و در و دیوار به زحمت پلاک یا اسم دارند و صرفاً یا باید خودت رفته باشی یا کسی که بلد باشد تو را ببرد. اگر دو تا کوچه از خیابان اصلی دور باشد، پیدا کردنش تبدیل به یک معضل بزرگ میشود.
ج- در کربلا:
– معمولاً پیدا کردن جا در ایام اربعین در کربلا، سختتر از نجف است. اگر نتوانستهاید جایی پیشبینی کنید، جوری برنامهریزی کنید که روز اربعین به کربلا برسید. این را هم در نظر داشته باشید که برای زیارت سیدالشهدا فرمودهاند: «زُر وانصَرِف» (زیارت کنید و [سریع] برگردید) بر عکس نجف، که تأکید بر هر چه بیشتر ماندن در آنجاست.
– حتی المقدور زمانتان را در یکی از دو حرم بگذرانید؛ حالا یا در حرم حضرت عباس یا سیدالشهدا «ع» و یا در بینالحرمین و این محدوده. و حتی المقدور خرید نکنید و برای خرید کردن از محدوده حرم خارج نشوید. گذشته از آثار معنوی بهرهگیری از این فرصت محدود، آثار امنیتی این موضوع هم مهم است.