چندی پیش و در دیماه گذشته، دانشگاه مریلند اقدام به برگزاری یک نظرسنجی برای سنجش نظر افکار عمومی ایران پیرامون مسائل مختلف منطقه ای و جهانی مانند مساله هسته ای ایران، حمایت ایران از سوریه و شرایط داخلی ایران پس از برجام، کرد.
ابراهیم محسنی استاد دانشگاه‌های مریلند و تهران یکی از پژوهشگران و همکاران این پژوهش بوده است.
پس از اجرای این نظرسنجی نشستی در اندیشکده آمریکایی «ویلسون» برای بررسی نتایج نظرسنجی مورد نظر برگزار شد.
در ادامه گزارش مشروحی از نتایج این نظرسنجی را می خوانید:
۸۰ درصد مردم موافق نقش آفرینی ایران در سوریه
نتایج این پژوهش که در دیماه ۱۳۹۴ توسط دانشگاه مریلند آمریکا درباره دیدگاه های مردم ایران نشان می دهد که مردم کشورمان تحولات منطقه را با دقت بالایی رصد کرده و از اقدامات ایران در سوریه حمایت می کنند.
نتایج این تحقیق همچنین بیانگر آن است که مردم ایران به شدت به آمریکا بی اعتماد بوده و اقدامات آمریکا در سوریه را بیشتر در راستای گسترش نفوذ خود و تامین منافع اسرائیل و عربستان سعودی در منطقه می دانند.
بنابر تحقیق دانشگاه مریلند آمریکا، مردم ایران تحولات منطقه را با دقت بالایی رصد می کنند؛ به طوری که ۷۹ درصد از مردم اخبار ناآرامی ها و درگیری های سوریه، ۷۸ درصد اخبار درگیری های عراق و ۷۰ درصد اخبار درگیری های یمن را «بسیار» و یا «تاحدی» پیگیری می کنند. همچنین حدود ۸۸ درصد مردم کشورمان از کمک های ایران به گروه های کرد عراقی در نبرد با داعش، ۸۷ درصد از کمک به گروه های شیعه عراقی در نبرد با داعش و ۷۱ درصد از مردم از کمک های ایران به حزب الله لبنان «بسیار» و یا «تاحدی» حمایت می کنند.
نتایج این تحقیق بیانگر آن است که اکثر مردم کشورمان از مقابله کردن ایران با داعش و حمایت از دولت سوریه، طرفداری کرده و حدود دو سوم از مردم معتقدند که ایران باید افراد نظامی برای مقابله با داعش به سوریه بفرستد.
همچنین مردم از پیگیری اهدافی نظیر «نبرد با داعش»، «حفاظت از اماکن مقدس شیعیان در سوریه»، «جلوگیری از تسری درگیری های سوریه به سایر کشورها»، «جلوگیری از گسترش قدرت و نفوذ عربستان در منطقه» و «مقابله با سیاست های آمریکا و اسرائیل» در سوریه حمایت کرده اند.
به عنوان مثال، ۷۲ درصد مردم کشورمان از اینکه ایران در سوریه با داعش مبارزه کند «بسیار» حمایت کرده و ۱۵ درصد نیز «تا حدی» حمایت می کنند.
نظر ایرانی‌ها درباره ادعای مقابله با داعش از سوی آمریکا و عربستان
اکثریت مردم کشورمان ادعاهای کشورهای غربی از جمله آمریکا و فرانسه و متحدان منطقه ای آنها نظیر ترکیه و عربستان در مورد مقابله آن کشورها با داعش را باور ندارند.
در حالی که حدود ۸۰ درصد از مردم ایران با نقشی که ایران در سوریه ایفا می کند و ۶۰ درصد با نقشی که روسیه ایفا می کند موافق می باشند، تنها ۱۶ درصد مردم کشورمان با نقشی که آمریکا در سوریه ایفا می کند موافقند. اکثر مردم کشورمان هدف آمریکا از اقدامات خود در سوریه را «گسترش نفوذ و قدرت آمریکا در منطقه»، «حفاظت از اسرائیل»، «تامین منافع عربستان سعودی»، «کاهش قدرت و نفوذ ایران در منطقه» و «سرنگون ساختن بشار اسد» می دانند. بنا بر یافته های این تحقیق، تنها ۱۷ درصد مردم ایران معتقدند که مبارزه با داعش بخشی از اهداف اصلی اقدامات آمریکا در سوریه می باشد.
یافته های این تحقیق بیانگر آن است که میزان علاقه مردم ایران به بیشتر کشورهای غربی در سطح پایینی بوده و کشورهای منطقه که دنباله رو سیاست های کشورهای غربی می باشند نیز نزد مردم ایران محبوب نیستند. حدود ۷۱ درصد از مردم به آمریکا، ۷۱ درصد به انگلستان و ۵۱ درصد به فرانسه «بسیار» و یا «تاحدی» بی علاقه می باشند. میزان علاقه به ترکیه و عربستان نیز در حال کاهش می باشد؛ به طوری که درصد کسانی که به عربستان «بسیار» بی علاقه می باشند از ۵۹ درصد در مرداد ماه به ۷۹ درصد در حال حاضر رسیده است.
برجام و مطالبات مردم
یکی دیگر از موضوعاتی که تحقیق دانشگاه مریلند به آن پرداخته است میزان حمایت مردم از توافق هسته ای و درک مردم از مفاد آن می باشد. بنابر یافته های دانشگاه مریلند آمریکا، اکثریت قریب به اتفاق مردم کشورمان کما فی السابق خواهان توسعه برنامه هسته ای کشورمان بوده و با افزایش آگاهی و کاهش توقعات آنها از توافق برجام، میزان حمایت مردمی از این توافق در حال تعدیل شدن می باشد.
ابراهیم محسنی، یکی از سه پژوهشگر این طرح، طی سخنرانی خود در اندیشکده آمریکایی «ویلسون» در شهر واشنگتن تاکید کرد که بر خلاف برخی از ادعاها، حمایت مردم ایران از توافق برجام به هیچ وجه به معنی کاهش حمایت آنها از برنامه هسته ای نبوده و نتایج تحقیقات متعدد بیانگر آن است که اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران همواره توسعه برنامه هسته ای را برای کشورشان مهم ارزیابی کرده اند.
بر اساس تحقیق فعلی دانشگاه مریلند ۹۳ درصد مردم کشورمان توسعه برنامه هسته ای را برای ایران مهم دانسته و سه چهارم مردم کشورمان (۷۵ درصد) هدف ایران از توسعه برنامه هسته ای را، صرفا اهداف صلح آمیز نظیر تولید برق و استفاده های دارویی می دانند. همچنین حدود ۷۲ درصد از مردم کشورمان با توافق انجام گرفته میان کشورمان و کشورهای ۵+۱ موسوم به توافق برجام «بسیار» و یا «تاحدی» موافق می باشند. نکته قابل توجه این است که اگر چه تحقیقی که دانشگاه مریلند در مرداد ماه و پس از انعقاد توافق برجام، انجام داده بود نشان می داد که ۴۳ درصد مردم کشومان «بسیار» با توافق برجام موافق بودند، اما در حال حاضر درصد افرادی که با توافق برجام «بسیار» موافق می باشند به ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
این تحقیق همچنین تصورات مردم نسبت به توافقنامه برجام را مورد ارزیابی قرار داده است. بر اساس نتایج این تحقیق حدود ۴۰ درصد از مردم معتقدند در نتیجه این توافق تمامی تحریم های آمریکا علیه کشورمان در نهایت برطرف خواهند شد. این میزان در مردادماه ۶۰ درصد بوده است.
همچنین ۶۴ درصد از مردم بر این عقیده اند که به موجب برجام، آژانس بین المللی انرژی اتمی تحت هیچ شرایطی نمی تواند از اماکن نظامی کشورمان بازدید به عمل آورد. به علاوه حدود ۶۵ درصد از مردم کشورمان بر این عقیده اند که آمریکا موافقت کرده است که تحریم های برطرف شده توسط برجام را با تحریم های جدیدی جایگزین نکند.
این تحقیق همچنین نشان می دهد که مردم ایران نسبت به این که آمریکا به تعهدات خود در قالب برجام عمل کند خوشبین نبوده و میزان بدبینی آنها به آمریکا در حال افزایش است؛ حدود ۶۲ درصد از مردم اظهار می کنند که«چندان» و یا «اصلا» اعتماد ندارند که آمریکا به وعده های خود در قالب برجام عمل کند.
این میزان بی اعتمادی، در مردادماه امسال در سطح ۴۲ درصد بوده است.
همچنین حدود ۵۹ درصد از مردم معتقدند که آمریکا تلاش خواهد کرد تا مانع از همکاری سایر کشورها با ایران در زمینه هایی نظیر ساخت نیروگاه های هسته ای مشترک شود. این میزان از بی اعتمادی در مردادماه ۴۷ درصد بوده است.
انتخابات و شرایط داخلی کشور
نتایج این تحقیق بیانگر آن است که اگر چه مردم کشورمان عملکرد آقای روحانی را در «بهبود شرایط امنیتی کشور» و «بهبود روابط با کشورهای اروپایی» موفق ارزیابی می کنند، اما تصور اکثر مردم (۵۶ درصد) این است که آقای روحانی در «کاهش بیکاری» ناموفق بوده است.
همچنین اگر چه در مرداد ماه، ۵۷ درصد مردم بر این باور بودند که وضعیت اقتصادی کشور در حال بهتر شدن می باشد، در حال حاضر ۴۷ درصد بر این باور بوده و درصد کسانی که وضعیت اقتصادی کشور را رو به بدتر شدن ارزیابی می کرده اند، از ۲۹ درصد در مرداد ماه به ۴۱ درصد افزایش یافته است.
تحقیقات دانشگاه مریلند نشان می دهد که درصد بالایی از مردم کشورمان قصد دارند تا در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کنند و مهمترین مطالبه آنها از مجلس بعدی، ایجاد اشتغال و رفع مشکلات اقتصادی است.
بر اساس این تحقیق، حدود دو سوم مردم کشورمان (۶۷ درصد) اظهار می کنند که «بسیار» احتمال دارد در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه سال جاری شرکت کنند و ۲۰ درصد نیز گفته اند که «تا حدی» احتمال دارد که در آن انتخابات شرکت کنند.
«بیکاری» با ۳۹ درصد و «مشکلات معیشتی مردم» با ۱۲ درصد در صدر مواردی است که مردم معتقدند مجلس آینده باید برای رفع آنها تلاش نماید.
