با نزدیکی به ایام پایانی سال یکی از مهمترین موارد کارمندان، کارگران و صاحبان کار پرداخت عیدی و سنوات است و این موارد کاملا با توجه به پایه حقوق تعیین شده برای افراد تعیین و پرداخت می‌شود.
کلیه کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد ، بعنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یکسال در کارگاه کار کرده‌اند باید به ماخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده در فوق تجاوز نماید.
در کارگاه‌هائی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می‌نمایند. عرف کارگاه معتبر خواهد بود.
رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این قانون در صلاحیت مراجع پیش بینی شده در فصل حل اختلاف قانون کار است.
نحوه محاسبات مربوط به عیدی و پاداش و حق سنوات و همچنین محاسبات بیمه و مالیات عیدی و پاداش و حق سنوات سال ۱۳۹۵ به شرح زیر خواهد بود:
حداقل عیدی و پاداش معادل دو ماه حداقل حقوق : ۱۶۲۴۳۳۲۰ = ۶۰ روز * ۲۷۰۷۲۲
حداکثر عیدی و پاداش معادل سه ماه حداقل حقوق : ۲۴۳۶۴۹۸۰ = ۹۰ روز * ۲۷۰۷۲۲
حق سنوات معادل یک ماه آخرین حقوق بعنوان مثال: ۸۱۲۱۶۶۰ = ۳۰ روز * ۲۷۰۷۲۲
لازم به ذکر است، عیدی و پاداش محاسبه شده با این فرض است که کارگر یک سال شمسی کارکرد داشته باشد ، در غیر اینصورت باید به نسبت لحاظ گردد.
همچنین برای محاسبه حق سنوات ممکن است بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل پایه حقوقی کارگران متفاوت باشد و بجای ۲۷۰۷۲۲ ریال مبالغی بیشتر لحاظ گردد.
عیدی و پاداش و حق سنوات را می‌توان به صورت ماه به ماه لحاظ کرد یعنی به صورت ماهانه در لیست بیمه و مالیات محاسبه نمود ولی در پایان سال به کارگران پرداخت کرد:
۱۳۵۳۶۱۰ = ۱۲ ماه / تقسیم بر ۱۶۲۴۳۳۲۰ = ۶۰روز * ۲۷۰۷۲۲ = عیدی وپاداش
۶۷۶۸۰۵ = ۱۲ماه / تقسیم بر ۸۱۲۱۶۶۰ =۳۰ روز * ۲۷۰۷۲۲ = حق سنوات
اگر جمع حقوق، مزایا و حق سنوات بیشتر از ۱۳۰۰۰۰۰۰ ریال در ماه شود ، طبق ماده ۸۴ ق.م.م مازاد آن مشمول مالیات خواهد بود.
در این زمینه می‌توان گفت مهلت ارائه لیست مالیات حقوق به اداره امور مالیاتی بعد از پایان هر ماه ،فقط ۳۰ روز است، همچنین معافیت پرسنل و کارگران از مالیات بر حقوق (لیست معاف از مالیات است و هیچگونه مالیات قابل پرداخت نداریم ) دال بر این موضوع نیست که لیست مالیات حقوق را ارائه نکنیم . حتما لیست مالیات حقوق را به اداره امور مالیاتی مربوطه در مهلت مقرر ارائه دهید در غیر اینصورت با جرایم مالیاتی رو برو خواهید شد.
طبق محاسبات انجام شده فوق اگر عیدی و پاداش یک کارگر (که یک سال کامل شمسی کارکرد کرده است) را مبلغ ۱۶۲۴۳۳۲۰ ریال در نظر بگیریم خواهیم داشت:
مبلغ عیدی مشمول مالیات ۳۲۴۳۳۲۰ = ۱۳۰۰۰۰۰۰ – ۱۶۲۴۳۳۲۰
مبلغ مالیات ۳۲۴۳۳۲ = ۱۰% *۳۲۴۳۳۲۰
لازم به ذکر است، بر اساس بند ۱۰ ماده ۹۱ ق.م.م ، معافیت مالیاتی عیدی و پاداش برابر با یک ماه معافیت سالیانه ماده ۸۴ ق.م.م ( مبلغ ۱۳۰۰۰۰۰۰ ریال ) است.
در بین کارگاهها عرف بر آن است تا سنوات را در پایان هر سال یا در پایان سال‌های زوج پرداخت کرد، اما برخی از کارگاهها بدون اطلاع رسانی به کارگر و کارمند سنوات را به صورت ماهیانه به حقوق افراد اضافه می‌کنند و افراد بدون اطلاع از این موضوع فکر می‌کنند که این مبلغ حقوق آنها است.
البته بارها دیده شده که مسئولان کارگاه و شرکت میزان مبلغ اعلامی در ابتدای کار که به توافق دو طرف رسیده است را حقوق فرد اعلام می‌کنند اما در پایان سال در زمانی که باید سنوات پرداخت کنند بیان می‌کنند که سنوات در دل حقوق پرداخت شده است و یک حساب ساده نشان از آن دارد که عملا برخی از صاحبان کار حقوق توافق شده را به کارمندان و کارگران پرداخت نکرده‌اند.
