روز ششم بهمن ماه یادآور یک روز تاریخی در تقویم ایران اسلامی است که سال ۱۳۶۰ در شهر آمل برخی گروههای اپوزیسیون به مبارزه مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی ایران در شهر و جنگلهای اطراف شهر آمل در شمال ایران پرداختند.
این حمله که در چهارم و پنجم بهمن ماه سال ۱۳۶۰ آغاز شد، پس از ۴۸۸ ساعت درگیری سرانجام در تاریخ ۶ بهمن با تمرکز قوای نیروهای سپاه پاسداران، پلیس و بسیجیان سرکوب و شهر باز پس گرفته شد.
جمهوری اسلامی با توجه به اینکه نیروهای مردمی در این درگیریها و خنثی کردن آن نقشی فزاینده داشتند، بنابراین این رویداد را «حماسه مردم آمل» نامید، حال آنکه به ادعای سربداران، تعدادی از مردم در این قیام به یاری آنان برخاستند و حکومت برای سرکوبی از انبوه نیروهای مسلح بهره جسته است.
استفاده از جنگل آمل برای عملیات خرابکارانه
محمد ابراهیمی یک مورخ تاریخ آمل در گفتوگویی با بیان اینکه یکی از مناطقی که کانون ناآرامیها و تجاوز منافقین از خدا بیخبر شده بود، شهر آمل بود، گفت: در آن زمان بعضی از انقلابیون که اغلب کسبه و کارگر بودند، هدف ترور قرار گرفتند و به شهادت رسیدند.
وی افزود: منافقان کوردل از اواخر سال ۵۸ جنگلهای زیبای آمل را محلی برای اقدامات خرابکارانه و مبارز مسلحانه علیه تنها شهر آمل، بلکه کل کشور در نظر گرفتند.
این مورخ تاریخ آمل تصریح کرد: جاده هراز که یکی از مهمترین راههای مواصلاتی تهران و شمال کشور محسوب میشد، ناآرام شد.
ابراهیمی یادآور شد: اتحادیه کمونیستهاى ایران که متشکل از مارکسیست – لنینیستهاى چپ بودند با ارزیابى موقعیتهاى جغرافیایى، جنگلهاى آمل را مناسب براى عملیات چریکى تشخیص دادند و در آنجا استقرار یافتند.
آمل یکی از شهرهای استراتژیک شمال
این محقق تاریخ گفت: منافقان سنگدل با جذب افراد فریب خورده و تجمع در جنگلها در بهمن ماه سال ۶۰ به خیال خام خود زمینه را برای حمله به شهر آمل و تصرف آن آماده دیده بودند و بنابراین با یک گروه کمتر از ۱۰۰ نفری برای حملۀ به شهر در صبحگاه ششم بهمن ماه برنامهریزی کرد.
وی هدف از حمله به آمل را تصرف شهر آمل به عنوان یکی از شهرهای استراتژیک شمالی دانست و خاطرنشان کرد: با تصرف این شهر کنترل یکی از راههای مواصلاتی مهم تهران به شمال کشور قطع میشد و تحت کنترل منافقین قرار میگرفت.
ابراهیمی از دیگر فواید شهر آمل برای این حملات را اینطور اظهار کرد: با توجه به دشتهای وسیع و جنگلهای فراوان، امکان برنامهریزی برای حمله به شهرهای دیگر نیز به وجود میآمد.
سابقه انقلابی آمل دلیل انتخاب عملیات خرابکارانه منافقان
محمد نبیزاده کارشناس سیاسی در گفتوگویی اظهار کرد: تصور واهى اتحادیه بر این بود که به خاطر وضعیت اجتماعى منطقه آمل و بافت دهقانى جمعیّت اطراف آن، در صورت حمله به شهر، مقاومت پراکنده نیروهاى انقلاب به سرعت سرکوب میشود.
وی افزود: منافقان به خیال باطل خود، با تصرف شهر آمل و تشکیل یک حکومت خودخوانده در آن، حمایتهای مستکبران جهان را کسب میکنند.
این کارشناس سیاسی تصریح کرد: منافقان با تحلیلهای نادرستی که کرده بودند، فکر میکردند، با تصرف مراکز حیاتی شهر، همه مردم به آنها پیوسته و از آنها حمایت میکنند.
نبیزاده یادآور شد: در مراحل بعدی پس از قطع خطوط ارتباطى و تقویت نیروهاى مخالف داخل شهر، دیگر مناطق مازندران به تصرف نیروهاى اتحادیه درآمده و پس از آن آحاد مردم در یک زنجیره متشکل در سراسر ایران بپا میخیزند و رژیم جمهورى اسلامى را ساقط میکنند.
این کارشناس سیاسی از دلایل انتخاب شهر آمل توسط سربداران را سابقه مبارزاتی بالای آمل در هنگام انقلاب ۱۳۵۷ و پیش از آن دانست و گفت: سابقه برقراری حکومت مردمی در آمل در دوران حکومت شاه، دارا بودن یک تشکیلات اولیه و پایهای سازمانشان از پیش و همچنین سابقه مبارزات آن شهر علیه قدرت گرفتن حکومت جمهوری اسلامی در بین سالهای ۵۷ تا ۶۰ را هم میتوان ذکر کرد.
وی افزود: اتحادیه کمونیستها با ذهنیتی که از جنگهای چریکی و دهقانی داشت، استقرار در جنگل را به عنوان استراتژی خود قرار داد.
در این واقعه از مردم شریف آمل ۴۰ نفر به شهادت رسیدند و نیز از کمونیستها نیز ۳۴ نفر کشته و چند تن زخمى و ۳۰ نفر دستگیر و بقیه نیز با ذلت و خواری مجبور به فرار شدند.
شکست منافقان و درس بزرگی که به آن ها داده شد، برای همیشه در تاریخ این مرز و بوم جاودانه شد.
حماسه مردمی آمل موجب شد که منافقان تودهنی بخوردند و برای همیشه بساطشان جمع و جنگلهای سرسبز شمال و جاده زیبای هراز برای همیشه از وجودشان پاکسازی شود.