بررسی محصولات نانو و ارائه تاییدیه نانو مقیاس به آنها از جمله فعالیت های مهم ستاد توسعه فناوری نانو از ابتدای سال جاری بوده است. در واقع بررسی مواد و محصولات تولید و عرضه‌شده در حوزه فناوری نانو، سبب شفافیت بازار محصولات نانو شده و به ارتقای کیفی این محصولات و افزایش اعتماد مصرف کنندگان کمک می‌کند.
در حال حاضر محصولات در صنایع نساجی و پوشاک، تجهیزات، دارو و تجهیزات پزشکی، بهداشت و سلامت، عمران و ساختمان، خودرو و حمل و نقل، رنگ و رزین، لوازم خانگی، آب و محیط زیست، نفت و صنایع وابسته، نیرو و انرژی، کشاورزی و غذا و نانو کامپوزیت ها دسته بندی و محصولات نانویی در این حوزه ها مشخص شده اند.
۱۵ محصول دسته بندی شده در رده نساجی و پوشاک که مبتنی بر فناوری نانو هستند و موفق به اخذ تأییدیه نانو مقیاس از ستاد توسعه فناوری نانو شده اند معرفی شده اند.
محصولات صنعت نساجی و پوشاک حوزه نانو به شرح زیر است:
جوراب های آنتی باکتریال
به علت مقاومت رو به پیشرفت باکتری ها در برابر آنتی بادیها و باکتری کش ها و همچنین ماهیت محرک و سمی عامل های ضدباکتری، متخصصین حوزه بیومواد تحقیقات خود را بر ذرات نانومتری مانند نقره، مس و اکسید تیتانیم متمرکز کرده اند.
نقره به عنوان یک عنصر با خاصیت ضدباکتری قوی در برابر بسیاری از باکتری ها و میکروارگانیزم ها شناخته می شود. امروزه برای جلوگیری از بوی نامطلوب ایجاد شده توسط باکتری ها در جوراب از نانو ذرات نقره استفاده می شوند. نانوذرات نقره در حجم کامل الیاف قرار می گیرد و برای تمام عمر جوراب، به صورت فعال باقی می مانند.
الیاف مصنوعی از پوست به داخل اجزای کتان نفوذ می کنند که منجر به افزایش راحتی پوشش می شود. یون های نقره آزاد شده از نانوذرات برای باکتری ها سمی هستند و می توانند در گرما و رطوبت پا و جوراب عمل کنند. بنابراین باکتری ها در این جوراب ها از بین رفته و جوراب ها تمیزتر باقی می مانند.
نوع دیگری از جوراب آنتی باکتریال
محصول مورد نظر، جوراب حاوی نخ پلی آمید آنتی باکتریال است که نخ مورد نظر با استفاده از مستربچ حاوی نانو ذرات نقره آنتی باکتریال شده است.
مدل ویسکوز جوراب آنتی باکتریال
این محصول جوراب ویسکوز- پلی آمید است که از نخ‌های پلی آمیدی حاوی نانوذرات نقره در بافت آن استفاده شده است. استفاده از نقره در تولید منسوجات، باعث پیشرفت در توسعه مراقبت‌های بهداشتی شده است. به منظور کاهش بوی بدن، بایستی از ایجاد میکروارگانیسم‌های تولید شده در عرق جلوگیری کرد.
نقره دارای خاصیت آنتی باکتریال است و با توجه به قابلیت بالای نانوذرات نقره در نفوذ، می‌تواند میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد.
فرش ماشینی آنتی باکتریال
در این محصول با پایدار سازی مواد آنتی باکتریال بر پایه نانوذرات نقره بر روی فرش باعث ایجاد خاصیت آنتی باکتریال در محصول می شود. نانو نقره یک عامل آنتی باکتریالی قوی و طبیعی است که ثابت‌شده در مبارزه با طیف وسیعی از باکتری ها بسیار مؤثر است.
امولسیون (محلول) معطر ساز پایدار
با اعمال این محلول بر روی منسوجات، قالی، کاغذ و چرم، می‌توان محصولی را تهیه کرد که دارای بوی عطر ماندگاری خواهد بود. ماده معطر پایدارقابل اعمال بر روی طیف گسترده‌ای از منسوجات است.اعمال این محصول بر روی پارچه و کاغذ نه تنها تاثیری بر روی شکل و مشخصات ظاهری پارچه یا کاغذ ندارد، بلکه حتی برخی خواص مطلوب آنها را نیز بهبود می‌دهد.
ماندگاری عطر این محصول در صورت عدم شست شوی پارچه معطر شده، بیش از یک سال است. اما در صورتی که پارچه معطر شده مورد شست شوی متعارف قرار گیرد، پس از ۱۰ بار شست شو نیز بوی عطر همچنان بر روی پارچه باقی خواهد ماند.
پارچه ملحفه آنتی باکتریال
این محصول پارچه ملحفه پنبه – پلی‌آمید حاوی نانو ذرات نقره با خاصیت آنتی‌باکتریال است که از نخ‌های پلی آمیدی حاوی نانوذرات نقره در بافت آن استفاده شده است. استفاده از نقره در تولید منسوجات، باعث پیشرفت در توسعه مراقبت‌های بهداشتی شده است.
نقره دارای خاصیت آنتی باکتریال است و با توجه به قابلیت بالای نانوذرات نقره در نفوذ، می‌تواند میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد. تخت‌های بیمارستانی محیط بسیار مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری‌ها و قارچ‌ها به حساب می‌آیند.
از این رو استفاده از ملحفه‌های آنتی باکتریال روشی مناسب در جهت کاهش انتقال باکتری‌ها به افراد بیمار، پرسنل بیمارستانی و ملاقات کنندگان و ایجاد بوی نامطبوع در محیط بیمارستان به شمار می‌آیند.
نخ پلی آمید نانو آنتی باکتریال
در این محصول، نخ‌های نانوکامپوزیتی پلی آمید – نقره به وسیله مستربچ حاوی نانو ذرات نقره تولید می‌شوند. به دلیل حضور نانو ذرات نقره در شبکه پلیمری نخ، میزان خروج نانو ذرات نقره از محصول بسیار کم بوده و پایدار خاصیت آنتی باکتریال محصولات تولیدی بالا شده است.
روبالشی آنتی باکتریال
این محصول پارچه روبالشی پنبه – پلی‌آمید حاوی نانو ذرات نقره با خاصیت آنتی‌باکتریال است که از نخ‌های پلی آمیدی حاوی نانوذرات نقره در بافت آن استفاده شده است. استفاده از نقره در تولید منسوجات، باعث پیشرفت در توسعه مراقبت‌های بهداشتی شده است.
نقره دارای خاصیت آنتی باکتریال است و با توجه به قابلیت بالای نانوذرات نقره در نفوذ، می‌تواند میکرو ارگانیسم‌ها را از بین ببرد. این پارچه‌های ضدباکتری جهت مصارف پزشکی، بهداشتی و به منظور مهار باکتری‌ها عرضه شده‌اند.
نخ پلی استر آنتی باکتریال
رشد میکروارگانیزم ها در منسوجات می تواند باعث ایجاد اثرات جانبی نامطلوب در پوشاک و مصرف کنندگان آن شود. بنابراین کنترل و از بین بردن میکروارگانیسم ها در محیط گرم و مرطوب منسوجات دارای اهمیت است. در میان عناصر آنتی باکتریال گوناگون مورد استفاده در منسوجات، نقره به دلیل خواص ویژه ای چون پایداری حرارتی، فرار بودن کم و فعالیت طولانی مدت دارای اهمیت ویژه ای است.
نانو ذرات نقره روی بازه وسیعی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی دارای خواص آنتی باکتریالی قابل ملاحظه ای هستند. این ذرات با توجه به نسبت سطح به حجم بالا، سطح تماس بالایی را با میکروارگانیسم ها ایجاد می کنند.
در این محصول، نخ های نانوکامپوزیتی نقره – پلی استر به وسیله مستربچ حاوی نانو ذرات نقره تولید می شوند. به دلیل حضور نانو ذرات نقره در شبکه پلیمری نخ، خواص آنتی باکتریالی این نخ دائمی است.
الیاف پلی پروپیلن آنتی باکتریال حاوی نانو ذرات نقره
این محصول از مستربچ‌های پلی پروپیلن حاوی نانو ذرات نقره تولید شده است. هنگامیکه نانو ذرات نقره از طریق مستربچ وارد الیاف می‌شوند ماندگاری بالاتری داشته و احتمال از بین رفتن این ذرات در اثر شستشو کمتر است.
الیاف پلی پروپیلن آنتی باکتریال
این محصول الیاف نانوکامپوزیتی پلی پروپیلن-اکسید روی است که حضور نانو ذرات اکسید روی باعث ایجاد خاصیت آنتی باکتریال شده است. استفاده از نانو ذرات اکسید روی برای مقابله با باکتری‌ها کاربرد قابل توجهی دارد. به دلیل حضور این ذرات در شبکه پلیمری نخ، میزان خروج نانو ذرات از محصول بسیار کم بوده و پایداری خاصیت آنتی باکتریال محصولات تولیدی قابل ملاحظه است.
شیلدینگ (محافظ) پلی استری حاوی نانو ذرات نیکل
مهم‌ترین بخش در حفاظت الکترومغناطیسی نصب لایه‌های الکترومغناطیسی و اصطلاحا تشکیل یک قفس هادی (فارادی) است. این لایه‌ها میدان‌های الکترومغناطیسـی نفوذی را تضعیف کرده و می‌تواند آنها را جذب کند یا بازتاب دهد. لذا انتخاب جنس و ضخامت لایه‌های هادی شیلد اصلی ترین نکته طراحی است.
محصول مورد نظر پارچه پلی استر حاوی نانو ذرات نیکل است. تولید این محصول در مقیاس آزمایشگاهی صورت می‌گیرد.
شیلدینگ (محافظ) پلی استری حاوی نانو ذرات مس
این نوع محافظ شیلدینگ (محافظ) پلی استری از نانو ذرات مس تهیه شده است . با توجه به اینکه مهم‌ترین بخش در حفاظت الکترومغناطیسی نصب لایه‌های الکترومغناطیسی و اصطلاحا تشکیل یک قفس هادی (فارادی) است این لایه‌ها میدان‌های الکترومغناطیسـی نفوذی را تضعیف کرده و می‌تواند آنها را جذب کند یا بازتاب دهد.
لذا انتخاب جنس و ضخامت لایه‌های هادی شیلد اصلیترین نکته طراحی است. محصول مورد نظر پارچه پلی استر حاوی نانو ذرات مس است. تولید این محصول در مقیاس آزمایشگاهی صورت می‌گیرد.
دستگاه الکتروریسی یا برق‌ریسی
الکتروریسی فرآیندی جهت تولید انواع نانوالیاف و میکروالیاف از محلول‌های مواد پلیمری، سرامیکی یا محلول‌های کامپوزیتی متشکل از پلیمر- نانوذرات و همچنین مذاب‌های مواد مذکور است.
در روش الکتروریسی می توان هم از مذاب و هم از محلول پلیمری استفاده کرد. الکتروریسی را ریسندگی الکترواستاتیکی یا برق‌ریسی نیز نامیدهاند. این روش برای تولید نانوذرات از طریق فرآیند الکترواسپری نیز کاربرد دارد.
