روزنامه «جامجم» در یادداشتی نوشت:
انقلاب اسلامی ایران، انقلابی استثنائی در قرن ۲۰ بود؛ قرنی که سراسر غرق در ماده و ظواهر آن بود و کمتر تحلیلگری پیشبینی میکرد که انقلابی با احیای ارزشهای اسلامی در جهان پا به عرصه گذارد. اما در واقع این انقلاب که به تعبیر بنیانگذار فقید، حضرت امام خمینی(ره) انفجار نور بود، پدیدار شد و به تعبیر میشل فوکو، انقلابی به نام خدا و با فریاد معنویت زاده شد.
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک پدیده اجتماعی سیاسی ـ فرهنگی بسیار شگفتانگیز بود. مردم ایران، در سال ۱۳۵۷ به رهبری امام خمینی، بنایی را پایهگذاری کردند که اکنون به پایان دهه چهارم خود نزدیک میشود و مستحکم و استوار در برابر همه چالشها به حیات خود ادامه میدهد.
در همین ارتباط، این سوال مطرح میشود که چگونه این انقلاب در برابر این همه تهدیدها و چالشها استوار مانده است و لکوموتیو انقلاب در ریل اصلی و صحیح خود بهرغم آنکه برخی انقلابیون از این لکوموتیو پیاده شدهاند، باز به حرکت پرشتاب خویش ادامه میدهد؟ پاسخ به این پرسش در جوهر انقلاب اسلامی ایران نهفته است. آن زمان که امام خمینی(ره) بیهیچ تردیدی و با درک درست از جامعهشناسی مردم ایران، ظرفیت اسلام و تشیع را در کشور آزاد کرد و عالمانه به پیریزی نظامی پرداخت که عقلانیت و ایمان در آن موج میزد. امام عظیمالشأن، ظرفیت آزاد شده مردم ایران را که خواهان اسلام و دین مبین اسلام و ارزشهای اصیل آن بودند در بنیان مدل جمهوری اسلامی ایران شکل داد.
به واقع این مدل برگرفته از دو رکن اصلی بود. یک رکن به نظر و رأی جمهور مردم توجه داشت و رکن دوم به اسلام اهمیت میداد و ترکیب این دو در ایران، «جمهوری اسلامی» را معنا بخشید. مدلی بینظیر که هم بهواسطه رای مردم با آموزههای متعارف و روز بشری سنخیت داشت و هم بهواسطه اعتبار اسلام، احیای اسلام در قرن ۲۰ را نوید میداد.
به عبارت دیگر ماهیت جمهوری اسلامی همان اندیشه اسلام با اتکا به آرای عمومی ملت بود که در جمهوری اسلامی تبلور مییافت.
انقلاب اسلامی، حقیقت را بدرستی در جمهوریت و اسلامیت دید و به دلیل این درک صحیح توانست مدلی مناسب با بوم و شرایط ایران طراحی کند؛ مدلی که نقشآفرینی آرای مردم در آن موج میزند و برگزاری انتخابات طی ۳۷سال گذشته نشان از اصالت شعارهای انقلابی جمهوری اسلامی در اعتقاد به جمهوریت دارد.
اکنون مردم در صحنه حضور دارند و این مردم هستند که انتخاب میکنند، بهآن جهت که بنیان انقلاب اسلامی توسط امام خمینی پاک و اصیل طراحی شد و تاکنون با هدایت مقام معظم رهبری از مسیر اصیل خود منحرف نشده و به همین دلیل حضور مردم در صحنه، نهتنها کمرنگ نشده بلکه هماره با استقبال بیشتر مواجه بوده است؛ مسالهای که کمتر در نظامهای سیاسی جهان مشاهده میشود.
پس تاکید صحیح به نقش جمهور در جمهوری اسلامی ایران و اهمیت مشارکت سیاسی مردم و از همه مهمتر، اعتبار رای مردم در سرنوشت خویش، همگی نشان از پیوند عمیق مردم با انقلاب اسلامی دارد؛ پیوندی عمیق و اصیل. اکنون که در دهه فجر ۱۳۹۴ هستیم، جمهوری اسلامی ایران باز به آرای مردم رجوع میکند و در ۷ اسفند امسال از کارآمدی مدل خود به جهان میگوید.
مشارکت سیاسی مردم در صحنه، اسلام را رمز بقای خود میداند و این رمز ماندگاری انقلاب اسلامی پس از گذشت چهار دهه از حیاتش است؛ رمزی که ریشه در اسلام اصیل دارد و مشارکت سیاسی مردم در سرنوشت خود را سنگ بنای جمهوری اسلامی میداند.
محسن اسلامی
استادیار روابط بینالملل دانشگاه تربیت مدرس