به نقل از وبلاگ به نام خدا , به یاد خدا , برای خدا /

در میان عبادات مستحب برخی تاکید بیشتری بر آنها شده و از فضیلت بالاتر و بالتبع اجر بیشتری برخوردارند… یکی از این عبادات، عملی است که نشانه ی ایمان واقعی یک بنده به حساب می آید و برای آن اجری قرار داده است که خارج از حد تصور است. جایزه ای ویژه که تنها خداوند برای بندگان خاص خود کنار گذاشته است و هیچ کس از آن خبر ندارد…

خداوند متعال انسان را با ظرفیتی چشمگیر برای رسیدن به بالاترین کمالات آفرید و برای رساندنش به جایگاهی که مستحق آن است برای او برنامه ای دقیق و متناسب با خلقتش قرار داد که ما به آن دین می گوییم و در جواب کسانی که گمان می کنند بی هدف خلق شده اند و هیچ وظیفه ای بر دوش آنان نیست می فرماید: (أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثا) (۱) آیا گمان کردید که ما شما را بیهوده  آفریده ایم؟!
همه بندگان مکلف به یکسری امور عبادیند تا در پرتو عمل به آنها به رشد و سعادت ابدی خویش دست یابند. البته خداوند یکسری از عبادات را مستحب قرار داد تا راه برای کسانی که خواهان رشد و تعالی بیشتری هستند باز باشد.
در میان عبادات مستحب برخی تاکید بیشتری بر آنها شده و از فضیلت بالاتر و بالتبع اجر بیشتری برخوردارند.
نماز شب نعمتی است که فقط به افراد خاصی عطا می شود لذا با گناه توفیق آن از انسان گرفته می شود.
مردى نزد حضرت علی علیه السلام آمد و عرض کرد، من از نماز شب محروم شدم، ایشان فرمودند: انت رجل قد قیدتک ذنوبک ” تو کسى هستى که گناهانت تو را به بند کشیده است

یکی از عباداتی که بسیار به آن تاکید شده است و نشانه ی ایمان واقعی یک بنده به حساب می آید خواندن نماز شب و تلاوت قرآن در سحرگاهان است. زمانی که همه ی مردم در بسترهای نرم و گرم و در خواب ناز به سر می برند، بیدار شدن و مشغول راز و نیاز با پروردگار شدن امری است بسیار دشوار که تنها از عهده ی افرادی خودساخته بر می آید که شیفته و شیدای پروردگارو مولای خویش هستند.
خداوند متعال در سوره ی سجده با تاکید می فرماید: (إِنَّما یُوْمِنُ بِآیاتِنَا الَّذِین ….تَتَجافى  جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِع  یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعا…) (۲) «تنها کسانى به آیات ما ایمان مى آورند که  … پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور مى شود،آنها پروردگار خود را با بیم و امید مى خوانند» مضاجع جمع مضجع. محل دراز کشیدن (خوابگاه) است. (۳)
بهترین زمان برای انجام عبادت و عذر تقصیر از پروردگار هستی در هنگام سحر است، چرا که اولا این ساعت جزو شریف ترین ساعات به حساب می آید. خداوند به تمام قطعات زمان سوگند یاد کرده است — خداوند به هر چه قسم بخورد نشانه ی عظمت و شرافت آن است– مثلًا: «وَ الْفَجْرِ»، «وَ الصُّبْحِ»، «وَ النَّهارِ»، «وَ الْعَصْرِ» اما به سحر سه بار سوگند یاد شده است: «وَ اللَّیْلِ إِذا یَسْرِ» «و به شب هنگامى که (به سوى روشنائى روز) حرکت مى کند سوگند»، «وَ اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ» «و قسم به شب، هنگامى که پشت کند و به آخر رسد» «وَ اللَّیْلِ إِذْ أَدْبَرَ» (سوگند) به شب هنگامى که (دامن برچیند و) پشت کند.(۴)
و ثانیا نشان دهنده اهمیت خداوند نزد بنده ی خویش است. گاهی یک مسلمان از سر اجبار و برای آنکه مستحق عذاب نشود نمازهای واجب خود را می خواند، ولی گاهی مسلمان علاوه بر نماز واجب خود، نافله هم می خواند. خواندن نماز مستحب دیگر از ترس عذاب نیست بلکه نشان دهنده ی علاقه ی فرد به مناجات با خداوند است. حال اگر این نماز مستحبی در ساعتی خوانده شود که خوابیدن در آن وقت بسیار لذت بخش و شیرین بوده و بیدار شدن و برخواستن از بستر یک کار بسیار دشوار و سنگین باشد مسلما نزد پروردگار از اجر و مزد بسیار بالاتری برخوردار خواهد بود، چرا که بر طبق روایات أفضل الأعمال أحمزها (بهترین کارها سخت ترین آنهاست).
پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمایند: خیرکم من … صلى باللیل و الناس نیام ” بهترین شما کسانى هستند که… در شب در آن هنگام که مردم خوابند نماز مى خوانند

و ثالثا سحرگاهان زمانی است که اکثر مردم در خواب هستند. حتما تجربه کرده اید که انجام عبادات دسته جمعی بسیار راحت تر و دلپذیر تر از عبادات فردی است. در ماه مبارک رمضان همه مسلمین روزه می گیرند و جو روزه داری حاکم بر جامعه است لذا روزه داری آسان تر خواهد بود. اعتکافی که همراه با دهها مسلمان در مسجدی برگزار می شود بسیار راحت تر از اعتکافی است که فردی تک و تنها در مسجد، مشغول عبادت شود. همچنین است پیاده روی به سمت قبور ائمه (علی الخصوص پیاده روی اربعین).
و لذا خواندن نماز شب در زمانی که همه در خواب هستند و کسی مشغول عبادت نیست دارای سختی و البته شیرینی بیشتری است. یکی از خصوصیاتی که ائمه اطهار در رابطه با فضیلت نماز شب مطرح می کنند همین مسئله است. به عنوان نمونه: پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمایند: خیرکم من … صلى باللیل و الناس نیام ” بهترین شما کسانى هستند که… در شب در آن هنگام که مردم خوابند نماز مى خوانند” (۵)
خداوند متعال نماز شب و مناجات در سحرگاهان را بسیار عزیز می داند و برای آن اجری قرار داده است که خارج از حد تصور است. جایزه ای ویژه که تنها خداوند برای بندگان خاص خود کنار گذاشته است و حتی فرشتگان مقرب و اولیای الهی نیز از عظمت آن بی خبرند: (فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّهِ أَعْیُنٍ ). هیچکس نمى داند چه پاداش هاى مهمى که مایه روشنى چشمها مى گردد براى آنها نهفته شده است”(جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ ) (۶) این پاداش فوق العاده عظیم” جزاى بر اعمالى است که انجام مى دادند”
عبادت در دل شب باعث می شود که خداوند اهمیت ویژه ای برای بنده ی خود قائل شود. بسیاری از ما دوست داریم دعاهایمان اجابت شود و به قول معروف مستجاب الدعوه شویم، دوست داریم تا خداوند را صدا زدیم به فریادمان برسد، در مشکلات ما را یاری کند و تنهایمان نگذارد… اما همه ی اینها در گرو اهمیتی است که ما به خدایمان می دهیم، چرا که در روایات آمده است اگر میخواهی بدانی چقدر نزد خدا اهمیت داری ببین خداوند نزد تو چقدر اهمیت دارد.
خداوند متعال نماز شب و مناجات در سحرگاهان را بسیار عزیز می داند و برای آن اجری قرار داده است که خارج از حد تصور است. جایزه ای ویژه که تنها خداوند برای بندگان خاص خود کنار گذاشته است و حتی فرشتگان مقرب و اولیای الهی نیز از عظمت آن بی خبرند: (فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّهِ أَعْیُنٍ ). هیچکس نمى داند چه پاداش هاى مهمى که مایه روشنى چشمها مى گردد براى آنها نهفته شده است”(جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ ) این پاداش فوق العاده عظیم” جزاى بر اعمالى است که انجام مى دادند”

چطور توقع داشته باشم که خداوند سریعا دعای مرا اجابت کند در حالی که خود سریعا ندای پروردگار را لبیک نمی گویم. چگونه بخواهم خداوند مرا در سختی ها یاری کند در حالی که حاضر نیستم به خاطر او نه، بلکه برای رشد خودم اندکی سختی تحمل کنم و از بستر خواب برخیزم و مشغول راز و نیاز با او شوم. بله اولیای الهی به آسانی به این مقامات نرسیده اند.
گمان نکنیم با خواندن نماز شب و تهجد در شب منتی برخداوند می گذاریم، بلکه باید بدانیم این منتی است که خداوند بر ما می گذارد و به ما توفیق عبادت در این وقت شریف را عنایت می کند.
نماز شب نعمتی است که فقط به افراد خاصی عطا می شود لذا با گناه توفیق آن از انسان گرفته می شود.
مردى نزد حضرت علی علیه السلام آمد و عرض کرد، من از نماز شب محروم شدم، ایشان فرمودند: انت رجل قد قیدتک ذنوبک ” تو کسى هستى که گناهانت تو را به بند کشیده است” و از امام صادق علیه السلام نقل شده است که: ان الرجل لیکذب الکذبه و یحرم بها صلاه اللیل ” انسان گاهى دروغ مى گوید و سبب محرومیتش از نماز شب مى شود. (۷)
کلام آخر:

ماه رمضان ماهی است که خداوند متعال برای جبران کمبود عبادات در طول سال برای ما قرار داده است. از آنجا که شب های قدر در اواخر این ماه شریف قرار گرفته است و تقدیر هر شخصی بسته به میزان اعمال حسنه یا سیئه ای است که برای خود جمع کرده است لذا خداوند آخرین و بهترین فرصت را به بندگان خود در این ماه می دهد.
اگر تا بحال کمبودی در عبادت داشته ایم، اگر کوله بار گناهانمان سنگین شده است فرصت را از دست ندهیم. کمر همت ببندیم و بهترین و محبوب ترین عبادت نزد خداوند متعال را که راز و نیاز  در دل شب است را داشته باشیم که هم توشه ی اعمال حسنه ی ما را سنگین می کند و هم موجب کم شدن و نابودی گناهانمان می شود.

پی نوشت ها:
۱٫ مومنون، ۱۱۵
۲٫ سجده، ۱۶
۳٫ قاموس قرآن، ج ۴، ص: ۱۷۱
۴٫ تفسیر نور، ج ۵، ص: ۱۰۵
۵٫ بحار الانوار، جلد ۸۷، صفحه ۱۴۲
۶٫ سجده، ۱۶
۷٫ بحار الانوار، جلد ۸۷، صفحه ۱۴۲