به گزارش پایگاه مازندرانه به نقل از وبلاگ مسیر حق/
۱– عالم مدرن، اساساً فرد انگارانه است. عالم فردانگار عالمی است که تعلقات اجتماعی و خانوادگی را نمی‌تواند بپذیرد پس سبک زندگی مدرن،سبکی است که اقتصاد و پول، مسئله اصلی انسان می‌شود. بدین معنا که سبک زندگی مدرن پول محور است؛ همانطور که می‌توان گفت در عالم مدرن، انسان در ذیل پول تعریف می‌شود.
۲- فرد انگاری موجب می‌شود که انسان تدریجاً یا خانواده‌گریز و یا خانواده ستیز شود لذا در ابتدای امر، فرد از خانواده گسترده و فامیلی دور شده و به سوی خانواده هسته‌ای می‌آید. سپس از خانواده هسته‌ای نیز تدریجاً دور شده و به سمت تجرّد تمام عیار سیر می‌کند و این چیزی است که مطابق با آمار در عالم غرب مدرن مشاهده شده و متاسفانه جامعه ایران نیز به همین سو در حال حرکت است.
۳- سومین ویژگی انسان مدرن و این سبک زندگی، مصرف‌گرایی شدید است اساساً این خصیصه مربوط به نیمه دوم قرن بیستم است و چون سرمایه‌داری وارد فاز تولید انبوه شد از اوائل قرن بیستم به بعد فرهنگ مصرف، جانشین فرهنگ امساک انباشت شده است و این به جزئی از لایف‌استایل در زندگی مدرن شده است.
۴- دسته چهارم، حضور سرعت شتاب‌زده‌ای است که یک اضطراب زمان را ایجاد می‌کند و اضطراب ساعت یک حالت مکانیکی در روابط انسان‌ها ایجاد می‌کند. همچنین تغییر مدل‌های غذایی از دیگر ویژگی سبک زندگی مدرن است عناصری مانند پول، اشتغال، اضطراب زمان، خانواده‌گریزی مدل غذایی انسان را نیز تغییر داده و به سوی مدل‌های فست‌فودی و غذاهای بیرونی سوق می‌دهد. از این رو کمپانی‌های غذا دخالت کرده و الگوهای غذایی را ارائه می‌دهند.
۵- ویژگی بعدی سبک زندگی مدرن، تنوع‌طلبی شدید است. این مدل زندگی براساس فرد تنها تعریف می‌شود و نه براساس فرد در خانواده و اجتماع به صورت پیوسته بلکه انسان فقط به صورت اتمی است که براساس نیازهای خود، به سمت یک اتم و یا یک انسان دیگر می‌رود و سپس به همان غار تنهایی خویش باز می‌گردد که این موضوع به تعطیلی روابط می‌انجامد.
تأثیر سبک زندگی غربی بر جامعه ایران
در ایران نیز گسترش شهرنشینی، صنعتی شدن، افزایش میزان سواد، حضور زنان در عرصه های اجتماعی، گسترش مکانهای هم حضوری زنان و مردان و گسترش کمی و کیفی وسایل ارتباط جمعی سبب تغییر در ارزش ها و نگرش های ایرانیان شده است و از این رو ارزش های فرهنگی ایرانیان یا در حال شکل گیری و یا در حال بازتولیداند. در این میان، جوانان بیشتر در معرض تاثیرپذیری از جریانات و فرایندهای تغییر هستند و با توجه به مقتضیات ویژه این دوره، آمادگی بیشتری برای همراه شدن و پذیرفتن هنجارها و ارزشها و نگرش های جدید و متفاوت از نسل های پیشین را دارند.
می دانیم که ﺳﺒﮏ ﺯﻧﺪﮔﻲ، ﺷﺎﻣﻞ اموری است ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، مادی و معنوی او مربوط می شود. این اموری شامل بینش ها (ادراک ها و اعتقادات) و گرایش ها (ارزش ها، تمایلات و ترجیحات) که اموری ذهنی و یا رفتار درونی هستند و همچنین رفتارهای بیرونی (اعم از اعمال هوشیارانه و غیر هوشیارانه حالات و وضعیت های جسمی) و موقعیت های اجتماعی هستند .
در سال های اخیر این سه سطح از سبک زندگی در حوزه های مختلف تحت تاثیر رسانه های مختلف اینترنت، نظام آموزشی و تبادلات فرهنگی با غرب تغییر یافته و یا همچنان در حال تغییر است. از جمله مهمترین حوزه ها می توان به حوزه مصرف، حوزه اوقات مختلف زندگی، حوزه پوشش و حوزه تعاملات اجتماعی اشاره کرد.
حوزه های متأثر از سبک زندگی غربی
حوزه مصرف سکونت گاه: سکونت گاهای سنتی که بر مبنای مدل ایرانی اسلامی تولید می شد تبدیل به آپارتمان ها کوچک شده و شهرهای با هویت ایرانی- اسلامی نیز به تبع آن تبدیل به کلان شهرها و شهرک های اقماری بی هویت تبدیل شده، یا در حال تبدیل است. در نتیجه، خانه، محله و شهر دیگر کارویژه های مختلف خود را از دست داده اند و تبدیل به سکونت گاهی صرف با آسیب های مختلف شده اند. همچنین تغذیه و لوازم زندگی نیز مانند سکونت گاه به فراخور شرایط جدید مدرن گشته اند
حوزه اوقات: زندگی کار بخش عمده زمان افراد را به خود اختصاص داده است. آنچه در زندگی مدرن دارای اولویت اول است تولید درآمد و سرمایه بیشتر است و از این رو زن و مرد ساعات زیادی از شبانه روز خود را صرف تولید درآمد می نمایند و از این رو ساعات تعامل زن و مرد با یکدیگر در خانواده و با فرزندان به شدت تقلیل پیدا کرده است. همچنین شیوه گذران اوقات فراغت نیز تغییر نموده است و بسیار فردی گردیده است.
حوزه پوشش: در این خصوص نیز می توان تغییر ذائقه ایرانیان را مشاهده کرد. پوشش زنان و مردان ایرانی متاثر از پوشش های غرب تغییر نموده است و داشتن پوشش زنان غربی یعنی داشتن پرستیژ اجتماعی همچنین استانداردهای زیبایی را در افراد مخصوصا زنان تغییر یافته و این مسئله موجب شده است تا جراحی‌های زیبایی و مصرف مواد آرایشی افزایش پیدا کند.
حوزه تعاملات اجتماعی: که با توجه به تغییرات پیشین روابط با نامحرم توسعه یافته است. ارتباطات خانوادگی بر خلاف تاکید اسلام مبنی بر صله ارحام کاهش یافته است و مسئولیت های اجتماعی افراد نیز در حال کاهش است.
شاخص های تاثیرگذار بر سبک زندگی
در مجموع می توان برخی از مهم ترین شاخص های سبک زندگی را در موارد زیر برشمرد:
روابط و رفتارهای اجتماعی:
تعامل همسران
تعامل والدین با فرزندان
تعامل افراد با یکدیگر در جامعه
میزان ازدواج و طلاق
روابط نامحرم در جامعه
الگوهای معماری شهرسازی:
فضای خانه
فضای محله
فضای شهری
فضای روستایی
مدگرایی و پوشش:
میزان گرایش به مد، اهمیت مد در زندگی
معیار اصلی در انتخاب پوشش
اهمیت و نوع آرایش مورد نظر (خانم ها و آقایان از حیث آرایش صورت و…)
مصارف فرهنگی:
میزان استفاده و مراجعه به سینما
میزان استفاده و مراجعه به اماکن تئاتر
میزان استفاده از ماهواره
میزان استفاده از اینترنت
محتوای موسیقی هایی که مورد استفاده قرار می گیرد
محتوای فیلم های سینمایی
تغذیه:
میزان مراجعه به رستوران (رستوران های مدرن با غذاهای فرنگی، واحدهای صرف غذا و نوشیدنی درسینماها، اماکن تفریحی و ورزشی و…)
نوع رستورانهای مورد استفاده
نوع غذاهای مورد استفاده در منزل
کالاهای مصرفی:
میزان استفاده از کالاهای لوکس
اولویت های مورد نظر در انتخاب کالاهای مصرفی
رسانه ها:
نوع و شیوه تبلیغ گسترده کالاها و خدمات در رسانه ها و نوع کالاهای مورد تبلیغ واقع شده
رسانه برگزیده و مورد اعتماد در تبلیغ کالاها
رسانه برگزیده و مورد اعتماد در کسب اخبار و اطلاعات
مؤلف: حجت‌الاسلام و المسلمین داوود پارسا
موضوع: سبک زندگی اسلامی
