بازار سرمایه در چند ماه گذشته بخصوص از اواخر مهر و آبان ماه سال گذشته با استقبال زیاد مردم مواجه و باعث همجوم نقدینگی سرگردان جامعه به سمت این بازار شده است. این افزایش ورودی پول به بورس و کم عمق بودن بازار اوراق بهادر باعث شده قیمت سهام برخی شرکت‌ها افزایش چند برابر را تجربه کند.
شاخص کل بورس هر روز در حال رکود شکنی است و در همه روزهای سال جدید سبزپوش بوده به طوری که برخی کارشناسان وضعیت کنونی بورس را حبابی می‌دانند و برخی در مقابل این نگاه می‌گویند کل بازار حبابی نیست ولی قیمت سهم برخی شرکت‌ها افزایش بسیاری حتی ۱۰برابر را شاهد بود که مردم و سرمایه گذاران باید مراقب باشند.
امکان سرمایه گذاری در فعالیت‌های مولد مسدود است/ نقدینگی به سمت تولید هدایت نمی‌شود
وحید شقاقی شهری در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در پاسخ به این سوال که آیا بورس حبابی است یا نه، با اشاره به اینکه بازار سرمایه از چند مولفه مهم تاثیر می‌پذیرد، اظهار کرد: حجم نقدینگی بیش از ۲۴۰۰هزار میلیارد تومان در جامعه داریم که در بازارهای موازی بورس و سوداگری جریان داشته است.
وی افزود: امکان سرمایه گذاری در بخش مولد (تولید و مسکن) در حال حاضر مسدود است زیرا متغیرهای اقتصادی کشور آینده مشخصی ندارد و هنوز نتوانستیم یک فضای باثبات و قابل پیش بینی را تصویر کنیم.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه نقدینگی به سمت تولید هدایت نمی‌شود، ادامه داد: نقدینگی در دو سال اخیر و بخصوص بعد تحریم‌های سال ۹۷ وارد بازارهای مختلف را طی کرد و از بازار ارز و طلا شروع شد سپس به بازار خودرو مسکن (سوداگری در بازار مسکن) رفت و با یک وقفه از سال گذشته وارد بازار سرمایه شد؛ این مسیر جریان نقدینگی در کشور را نشان می‌دهد.
به گفته شقاقی شهری، بازار سرمایه به غیر از جریان نقدینگی و حمایت‌های دولت، از قیمت دلار تاثیر می‌پذیرد. نرخ دلار ۴برابر شده که طبیعتا این موضوع با یک وقفه زمانی روی ارزش دارایی شرکت‌ها تاثیر گذار است.
وی اضافه کرد: شرکت‌ها در بورس دارای تهجیزات، صادرات، ساختمان و زمین و… هستند که قیمت همه این‌ها در اقتصاد ایران ۳ الی ۴ برابر شده و طبیعتا در بازار سرمایه هم قیمت سهام با همین وضعیت افزایش می‌یابد البته نه به صورت حبابی بلکه واقعی زیرا اصولا باید حداقل قمیت سهام شرکت‌ها ۳ الی ۴ برابر شود که این میزان افزایش قیمت در حد کف بازار است.
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: بررسی و تحلیل وضعیت بورس نشان می‌دهد که کلیت بازار سرمایه فعلا حباب ندارد ولی قیمت سهام برخی شرکت‌ها ۱۷، ۲۰ و حتی۲۵ برابر شده یعنی سهام شرکت‌های خرد و کوچک دارای حباب است زیرا قیمت‌شان حتی ۲۰ برابر شده است.
شقاقی شهری گفت: سهام شرکت‌های بزرگ و بنیادی که قیمت‌شان ۳ الی ۴ برابر شده که حباب ندارند زیرا قیمت این شرکت‌ها با توجه به نرخ دلار، صادرات و افزایش سودآوری حاصل از صادرات رشد کرده و خود را تطبیق دادند و می‌دهند.
وضعیت کنونی بازار سرمایه فرصت است یا تهدید؟
وی در مورد این سوال که وضعیت کنونی بازار سرمایه فرصت است یا تهدید؟، پاسخ داد: می‌تواند هم فرصت و هم تهدید باشد. و اکنون فرصت است زیرا نقدینگی موجود در جامعه را جذب کرده و اجازه نمی‌دهد به سمت بازارهای موازی حرکت کند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در این شرایطی که کشور با تنگنای منابع مالی مواجه شده بازار سرمایه می‌تواند یکی از راه‌های تامین مالی باشد و اگر دولت سریع اقدام کند می‌تواند عرضه شرکت‌های دولتی و بنگاه‌های بخش خصوصی را با پذیرش در بورس عرضه کند الان بورس یک مکانسیم و محل مناسبی برای تامین سرمایه و مالی است.
شقاقی شهری در مورد اینکه چه زمانی بازار سرمایه تبدیل به تهدید خواهد خواهد شد، بیان کرد: اگر نتوانیم مسیر این بازار را خوب ترسیم کنیم ممکن است گروهی از آن متضرر شوند و این نیازمند یک اصلاحات ساختاری در بازار سرمایه است به نحوی که تلاش برای کاهش حباب در شرکت‌های خرد انجام شود و می‌تواند با برخی ابزارها این موضوع را تنظیم کرد.
وی ادامه داد: امکان ندارد یک شرکتی که ورشکسته است و صورت‌های مالی بسیار نامناسبی دارد چرا باید قیمت هر سهمش در بورس مثلا ۱۷ برابر شود و وقتی فرد سهامی را می‌خورد که قیمت آن ۲۰برابر شده، طبیعتا قیمت آن کاهش و می‌ریزد ضرر می‌کند زیرا دلیلی برای ۲۰ برابر شدن قیمت آن وجود ندارد. البته شرکت‌های بزرگ که وضعیت و بنیاد خوبی دارند و رشد قیمتی متناسب با دلار و افزایش ارزش دارایی خود را نداشتند.
سوداگری افراطی در شرکت‌های خرد جلوگیری شود/ بازار عمق کافی را ندارد
این استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه باید از سوداگری افراطی در شرکت‌های خرد جلوگیری شود، افزود: می‌بایست عمده نقدینگی وارد شده به بازار سرمایه به سمت سهام شرکت‌های بنیادی که حباب هم ندارند، هدایت شود زیرا شرکت‌های بزرگ و قالب اعتماد هستند.
شقاقی شهری تصریح کرد: دولت باید تلاش کند تا حباب شرکت‌های خرد را کاهش یابد و با افرادی که می‌گویند بورس حبابی است موافق نستیم و فعلا بازار سرمایه حباب ندارد.
وی تاکید کرد: می‌بایست از فرصت به وجود آمده با افزایش عرضه‌های اولیه استفاده کرد. دولت باید به این بازار عمق ببخشد زیرا حجم زیادی از نقدینگی به سمت این بازار سرمایه سرازیر شده ولی بازار عمق کافی را ندارد ممکن است این ورودی باعث سرریز شدن شود.
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی گفت: بازار سرمایه مانند یک حوض آب است که باید آن را بزرگ‌تر کرد تا آب ورودی به آن سرریز نشود؛ دولت باید با یک برنامه مشخص و افزایش عرضه‌های اولیه علاوه بر رفع تنگای منابع مالی به بازار عمق ببخشد.
