روزی که فهمید که تمام اعمالش توسط فرشته‌ها ثبت و ضبط می‌شود، تصمیم جدی گرفت که مراقب رفتار و گفتارش باشد؛ به دوستانش محبت می‌کرد، به کسی دروغ نمی‌گفت؛ دل کوچک و پاکش اجازه نمی‌داد کسی از دستش برنجد.
درون کیف مدرسه‌اش، دو دفترچه کوچک داشت؛ یکی از آنها را با کاغذ سفید جلد گرفته بود و دیگری را با کاغذ سیاه؛ بعضی وقت‌ها چه در خانه و چه در مدرسه، یکی از آنها را از کیفش بیرون می‌آورد و چیزهایی داخل آن می‌نوشت؛ این کار همیشگی او توجه دوستان و همکلاسی‌هایش را به خود جلب کرده بود.
یک روز یکی از همکلاسی‌هایش در مورد دفترچه‌ها از او سوال کرد؛ حیدر جواب داد: اینها دفتر روزانه من هستند؛ کارهای خوبی را که انجام می‌دهم در دفتر جلد سفید و کارهای بدی را که ناخواسته از من سر می‌زند، در دفتر جلد سیاه می‌نویسم».
دوستش از شنیدن حرف‌های او تعجب کرد و گفت: «اجازه می‌دهی نگاهی به نوشته‌های داخل آنها بیندازم؟» حیدر کمی فکر کرد و بعد اجازه داد.
صفحات داخل دفتر سفید بسیار کم بود و نوشته داخل آن دیده نمی شد اما صفحات دفتری که جلدش سیاه بود، کامل و تا نیمه پر از نوشته بود؛ همکلاسی‌اش باز هم بیشتر از قبل تعجب کرد. این بار حیدر زودتر از آنکه او سوالش را بپرسد، گتف: «کارهای خوبی را که انجام می‌دهم بعد از نوشتن پاره می‌کنم تا غرور مرا نگیرد و همیشه فکر کنم هنوز کار خوبی انجام نداده‌ام اما کارهای بدم را نگه می‌دارم تا یادم بماند چقدر بدی کرده‌ام».
بسیج دانش آموزی به عنوان بزرگترین تشکل دانش‌آموزی در آموزش و پرورش محسوب می‌شود و این افتخار را دارد سالروز شهادت اسوه و الگوی کم نظیر سال‌های ایثار و حماسه و شهادت یعنی شهید محمدحسین فهمیده به نام روز بسیج دانش‌آموزی نام‌گذاری شود.
بسیج دانش‌آموزی با استعانت از حضرت حق و با استمداد از ارواح تابناک ۳۶ هزار شهید دانش‌آموز تلاش دارد با معرفی الگوهای راستین و صالح از جنس دانش‌آموزان، به ترویج فرهنگ جهاد، ایثار و شهادت در میان نسل نوجوان و جوان ایران اسلامی بپردازد.
به همین دلیل هم کتاب «شهیدان فهمیده» تألیف شد که در آن به معرفی ۴۳ شهید شاخص دانش‌آموز کشور پرداخته شده است تا نقش کوچکی در اشاعه فرهنگ و روحیه بزرگمردان کم‌سن و سالی داشته باشد که به حق طلایه‌دارشان یعنی شهید محمدحسین فهمیده از سوی امام خمینی(ره)، ملقب به عنوان «رهبر» شد.
کتاب «شهیدان فهمیده» توسط ابوطالب حافظی و روح‌الله مالمیر تألیف شده است و در اولین روز آبان ۱۳۹۸، مراسم رونمایی این کتاب به زبان انگلیسی در خبرگزاری فارس برگزار شد.
این مراسم با حضور سرهنگ علی صابرماهانی رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی، ابوطالب حافظی مؤلف کتاب و مسعود افتخار مترجم کتاب به زبان انگلیسی برگزار شد؛ در این کتاب زندگی ۴۳ شهید دانش‌آموز منتشر شده است و مطلع آن با شهید محمدحسین فهمیده است.
به زندگی شهید پیغام عیوب از استان آذربایجان شرقی، مهدی(جبار) مارکانی‌زاده از استان آذربایجان غربی، شهید مرحمت بالازاده از استان اردبیل، شهید مهرداد عزیزاللهی از استان اصفهان، شهید علی جرایه از استان ایلام، شهید حسین صافی از استان بوشهر، شهید محمود مهاجر از شهر تهران، شهید وحید قومی از شهرستان‌های تهران و شهید ظفر خالدی از استان چهارمحال و بختیاری در این کتاب اشاره شده است.
همچنین زندگی نامه شهید حسین گرامی از استان خراسان جنوبی، شهید پرویز اژدو از استان خراسان رضوی، شهید ابراهیم محمدی از استان خراسان شمالی، شهیده سهام خیام از استان خوزستان، شهید اسماعیل رستمی از استان زنجان، شهید بهروز بهروزی از استان سمنان، شهید ابوالفضل محمد قاسمی از استان سیستان و بلوچستان و شهید حیدر شهیدی از استان فارس در این کتاب بررسی شده است.
در کتاب شهیدان فهمیده به زندگی شهید علی واعظی فرد از استان قزوین، شهید حسین مالکی نژاد از استان قم، شهید یدالله محمدی از استان کردستان، شهید علی عرب از استان کرمان، شهید سیروس جمالی از استان کرمانشاه، شهید ملک عوض‌پور از استان کهگیلویه و بویراحمد، شهید احمد روشنی یساقی از استان گلستان، شهید مجید آزاد خمامی از استان گیلان، شهید سید محمدتقی مرادیانی از استان لرستان، شهید حسن رضا خرسندی از استان مازندران، شهید سعید ادب‌جو از استان مرکزی، شهید شهاب خدمتکاری از استان هرمزگان، شهید شمس الله شیرخانی از استان همدان و شهید محمد حسین ذوالفقاری از استان یزد پرداخته شده است.
همچنین در این کتاب زندگی شهدای شاخص دانش آموزی شامل شهید رضا سلیمانی ابهری، شهید حسینعلی عالی، شهید احمدرضا عباسی، شهید احمد نظیف، شهیده شهناز محمدی زاده، شهید زینب کمایی، شهید ایران قربانی، شهیده سیده طاهره هاشمی، شهید بهنام محمدی، شهید ناهید فاتحی کرجوی و شهیده محبوبه آشتیانی بررسی شده است.
ابوطالب حافظی مؤلف کتاب شهیدان فهمیده به خبرنگار فارس می‌گوید: انگیزه تألیف این کتاب به توصیه مقام معظم رهبری بر می‌گردد؛ رهبر معظم انقلاب در جمع اعضای یادواره مرکزی شهید حسین فهمیده و ۳۶ هزار شهید دانش‌آموز بیان کردند «زنده نگهداشتن یاد و خاطره نوجوانان بسیجی که حالا یک نمونه‌اش همین شهید حسین فهمیده است، کاری بزرگ و برجسته است؛ بگردید و نمونه‌های دیگری را هم پیدا کنید».
وی ادامه می‌دهد: با همکاری معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش، اقدام به شناسایی دانش‌آموزانی کردیم که همانند شهید فهمیده سن شان بین ۱۳ تا ۱۵ سال بود و هر کدام با توجه به شرایط خاص‌شان حماسه‌ای را خلق کرده بودند که می‌توانست نقش الگودهی برای نسل نوجوان ما داشته باشد.
حافظی اضافه می‌کند: با خانواده شهید فهمیده جلسات زیادی را داشتیم و زندگی شهید فهمیده از بدو تولد تا شهادت را مرور کردم؛ دیدم که بخش اعظمی از فضایی که موجب شده است، شخصیت شهید فهمیده شکل گیرد، به مباحث تربیتی برمی‌گردد.
وی با اشاره به تأثیر شهید فهمیده روی همسالان خود در آن مقطع، اظهار می کند: در شرایطی که دشمنان تلاش می‌کنند از هر طریقی دانش‌آموزان را از ارزش‌های انقلاب اسلامی دور کنند، معرفی دانش‌آموزان شهید به عنوان الگوهای دانش‌آموزان بسیار مؤثر است.
مؤلف کتاب شهیدان فهمیده می‌گوید: زندگی شهدا، زندگی بابرکت و بسیار تأثیرگذاری است و خواندن زندگی آنها به انسان آرامش می‌دهد.
مسعود افتخار مترجم و مدرس زبان انگلیسی که کتاب شهیدان فهمیده را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است، به خبرنگار فارس می‌گوید: کتاب‌های مختلفی دربحث الهیات و شیعه‌شناسی ترجمه کردم اما این اولین بار است که کتاب افتخار داشتم برای شهدا کاری انجام دهم.
وی با بیان اینکه زندگی شهدای دانش‌آموز در بنده تأثیر بسیاری داشت، ادامه می‌دهد: خیلی راغب هستم که دوباره این افتخار نصیبم شود که درباره شهدا کار ترجمه انجام دهم و افتخار بزرگی است.
***
باز هم اول مهر آمده بود/ و معلم آرام/ اسم ها را می خواند: /اصغر پورحسین! / پاسخ آمد: حاضر / قاسم هاشمیان! پاسخ آمد: حاضر
اکبر لیلازاد / پاسخش را کسی از جمع نداد/ بار دیگر هم خواند: اکبر لیلازاد!
…
پاسخش را کسی از جمع نداد/ همه ساکت بودیم / جای او اینجا بود/ اینک اما، تنها / یک سبد لاله ی سرخ/ در کنار ما بود/ لحظه ای بعد، معلم سبد گل را دید / شانه هایش لرزید/ همه ساکت بودیم/ ناگهان در دل خود زمزمه ای حس کردیم / غنچه ای در دل ما می جوشید/ گل فریاد شکفت!/ همه پاسخ دادیم:/ حاضر! /ما همه اکبر لیلازادیم! (قیصر امین‌پور)
سرهنگ علی صابرماهانی رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی کشور می‌گوید: هفته بسیج دانش‌آموزی از هفتم آبان ماه با شعار «دانش‌آموز انقلابی، مدرسه انقلابی» آغاز می‌شود؛ این هفته مزین به نام شهید فهمیده است؛ شهید فهمیده یکی از اصالت‌های دفاع مقدس است و کار بزرگی که این نوجوان انجام داد موجب شد که امام(ره) از او به عنوان «رهبر ما» یاد کنند.
وی با بیان اینکه در طول دوران دفاع مقدس قریب به ۵۵۰ هزار دانش‌آموز به مناطق عملیاتی اعزام شدند و ۳۶ هزار دانش‌آموز به درجه رفیع شهادت نائل شدند، ادامه می‌دهد: شروع هفته بسیج دانش‌آموزی با الگوگیری دانش‌آموزان از شهدا است و محور، شهید فهمیده است و پایان هفته بسیج دانش‌آموزی نیز روز ملی مبارزه با استکبار است یعنی مبارزه دانش‌آموزان با نظام سلطه است.
زینب السادات ختاوختن فرمانده واحد دبیرستان بشری و دانش‌آموز بسیجی مقطع یازدهم و صادق تاج‌الدین فرمانده واحد دبیرستان فتح شاهد منطقه ۳ و دانش‌آموز بسیجی مقطع دوازدهم درباره بسیج دانش‌آموزی نظراتی دارند:
بسیج دانش‌آموزی به‌عنوان یک‌نهاد انسان‌ساز است که اخلاق را در محوریت کار خود قرار داده است و با توجه به مطالبه مقام معظم رهبری از دانش آموزان در دو مورد درس و کارانقلابی، بر خود واجب دانستیم با پیروی از فرمایشات ایشان در تشکل منسجمی که با برنامه‌ریزی صحیح توانسته است یک سری فعالیت‌ها را برای دانش آموزان در نظر بگیرد و ما را به مهارت‌هایی از جمله بصیرت افزایی برساند، حضور داشته باشیم و بنابراین در کنار درس خواندن، فعالیت با بسیج دانش‌آموزی برای ما در اولویت قرار گرفت.
یکی از اهداف بسیج دانش‌آموزی در مدارس، اسلامی سازی فضای مدارس و دانش آموزان است که در این رابطه اقداماتی در ۱۷ هزار واحد بسیج دانش‌آموزی مقطع دوم متوسطه در سراسرکشور در حال انجام است که از این اقدامات می‌توان به آموزش فرهنگ ایثار و شهادت به دانش آموزان با اجرای جشنواره یادواره شهدا و تربیت دانش آموزان تراز اسلامی که از مهم‌ترین شاخص‌های آن توجه اصلی دانش آموزان به کارهای مذهبی و فرهنگی در کنار تحصیل است، اشاره کرد.
از دیگر فعالیت‌های بسیج دانش‌آموزی در مدارس، آشنایی دانش آموزان با مسائل فرهنگی است که در این رابطه همه‌ساله اردوهای تابستانی یاوران ولایت از طرف سازمان بسیج دانش‌آموزی برگزار می‌شود؛ اجرای مهارت‌های آموزشی در بسیج دانش‌آموزی در مدارس کشور بر پایه تعلیمات دین اسلام است و ازآنجا که اسلام یک دین انسان‌ساز است، قوانین و احکام آن با زندگی و اجتماع گره خورده است پس قطعاً فعالیت‌هایی که بسیج دانش‌آموزی و دانش آموزان بسیجی انجام می‌دهند، در اجتماع و در زندگی روزانه بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
تلاش سازمان بسیج دانش‌آموزی تربیت شخصیت دانش آموزان در همه ابعاد اعم از علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاسی و سایر ابعاد تأثیرگذار بر زندگی است و در این رابطه کنگره ملی بسیج دانش‌آموزی متشکل از تمام دانش آموزان نخبه بسیجی کشور، طرح‌ریزی شده است که در این کنگره ۵ نماینده خواهر و ۵ نماینده برادر از هر استان حضور دارند و تمامی سیاست‌گذاری‌های سازمان بسیج دانش‌آموزی در این کنگره صورت می‌گیرد.
***
باز هم از گرد راه/ هشتم آبان رسید/ در دل پاییز سرد/باز بهاران رسید / باز هوا تازه شد/ از نفس پاک او/ لاله ز هر سو دمید/ از تن صد چاک او / با همه کودکیش/ دل به خدا داده بود/ خرد شدن زیر تانک/ در نظرش ساده بود / این همه ایثار را/ چون که از او دیده ایم/ گر برسد روز جنگ/ ما همه فهمیده‌ایم ( سروده افشین علاء )
