نشریه «فایننشال تایمز» روز پنج‌شنبه از ابراز تمایل روسیه برای پیوستن به ساز و کار مبادله‌ای موسوم به «اینستکس» خبر داد و نوشت مسکو خواهان آن است که این ساز و کار صادرات نفت ایران را نیز تحت پوشش قرار دهد.
فایننشال تایمز پیوستن روسیه به این کانال مالی را یک «گام قابل توجه رو به جلو» توصیف کرده و به نقل از وزارت خارجه روسیه نوشته است: «روسیه به همکاری نزدیک با اتحادیه اروپا درباره اینستکس، علاقمند است. هرچه تعداد کشورها و قاره‌های دخیل بیشتر شود، این ساز و کار به طور کلی مؤثرتر می‌شود.»
در بیش از یک سالی که از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران می‌گذرد، اتحادیه اروپا بارها وعده جبران آثار این اقدام آمریکا را مطرح کرده، اما اینستکس که قرار بود روند تجارت با ایران را تسهیل کند، هنوز به طور کامل عملیاتی نشده و فعلا هم قرار است صرفا اقلامی را تحت پوشش قرار دهد که تحت تحریم‌های آمریکا قرار ندارند.
وزارت خارجه روسیه در این مورد گفته است: «پتانسیل کامل اینستکس تنها زمانی قابل به کارگیری است که برای مشارکت دیگر کشورها، نه فقط کشورهای عضو اتحادیه اروپا، گشوده باشد.»
در حال حاضر ۱۰ کشور عضو اتحادیه اروپا برای پیوستن به این ساز و کار اعلام آمادگی کرده‌اند. «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت تعداد این کشورها به زودی افزایش می‌یابد و احتمالا کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا نیز به این ساز و کار می‌پیوندند. (جزئیات بیشتر)
وزارت خارجه روسیه در گفت‌وگو با فایننشال تایمز، اینستکس را «ابزاری خوب برای اجرای پروژه‌هایی» خوانده است که «ایالات متحده قویا آن‌ها را تخریب کرده است.»
مسکو با بیان اینکه این ساز و کار باید صادرات نفت ایران را نیز تحت پوشش قرار دهد، گفته است: «اگر بیانیه‌های دلگرم‌کننده اتحادیه اروپا… با گام‌های مستحکم و پیشرفت‌های عملی، از جمله در ارتباط با استفاده از اینستکس برای انجام تجارت نفت ایران، همراه شود، در آن صورت می‌تواند به بازگرداندن ثبات به وضعیت دشواری که حول برجام ایجاد شده، کمک کند.»
دو مقام اتحادیه اروپا به فایننشال تایمز گفته‌اند که این اتحادیه به پیوستن روسیه به اینستکس متمایل است، اما فعلا به دنبال آن است که این کانال ابتدا برای انتقال اقلام انسانی به طور کامل عملیاتی شود و سپس احتمالا به اقلام دیگر بسط داده شود.
موگرینی این هفته گفت اینستکس «همواره برای در برگیری کشورهای ثالث، گشوده بوده است… همین حالا هم داریم علاقه برخی از این [کشورهای ثالث] برای مشارکت را مشاهده می‌کنیم.»
او البته در مورد پوشش تجارت نفت توسط اینستکس، گفت: «این مسئله که آیا اینستکس باید به نفت هم بپردازد یا نه، بحثی است که همچنان میان سهامداران آن، در جریان است.»
مقام‌های دولت ایران پیش از این گفته‌اند که اینستکس تا زمانی که صادرات نفت ایران را تحت پوشش قرار ندهد و کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا را نیز در برنگیرد، نمی‌تواند منافع مردم ایران را تأمین کند.
