سیلاب سال گذشته اگرچه خسارت هایی برای کشور به دنبال داشت اما به خاطر رقم زدن سال آبی پربار برای کشور باعث افزایش تولید گندم در کشور شد.
در همین راستا نرخ خرید تضمینی گندم معمولی به ازای هر کیلوگرم ۱۷ هزار ریال و گندم دوروم نیز ۱۷ هزار و ۷۰۰ ریال اعلام شده در حالی که این قیمت‌ها سال گذشته به ترتیب ۱۳ هزار و و ۱۳ هزار و ۷۰۰ ریال بود.
این رقم اگرچه نسبت به سال گذشته افزایش داشت اما باز هم کشاورزان از این مسئله راضی نبودند؛ چرا که این افزایش کمتر از تورم موجود در جامعه بود.
پیش بینی ها حاکی از آن بود که میزان تولید گندم در سال زراعی جاری با توجه به آمارهای اعلامی از سوی مسئولین وزارت جهاد کشاورزی به بیش از ۱۴ میلیون تن هم برسد؛ اما تا کنون این رقم محقق نشده است. کاهش خرید تضمینی گندم درحالیست که در سال جاری به دلیل افزایش بارش‌ها، میزان تولید در مقایسه با سال گذشته افزایش یافته است.
به اعتقاد عطاله هاشمی رئیس بنیاد توانمندسازی گندم کاران، علیرغم تذکرات داده شده از سوی تشکل های کشاورزی برای مدیریت بهتر خرید تضمینی گندم در سال زراعی جاری، اما متاسفانه دولت اعتنایی به این موضوعات نکرد تا میزان خرید تضمینی گندم کاهش پیدا کند.
گندم هایی که در استان تهران برداشت شد اما به دست دولت نرسید
استان تهران حدود هزار هکتار سطح زیر کشت گندم دارد که تا کنون درصد از این مقدار برداشت شده است؛ در شرایطی که پیش بینی برداشت گندم با توجه به وضعیت بارندگی های امسال حدود ۲۵۰ هزار تن در تهران بوده است اما تاکنون این رقم در تهران محقق نشده است.
بر اساس آمار منتشر شده تا کنون ۶۵ هزار تن گندم تحویل مراکز دولتی شده است که این مقدار بسیار کمتر از سال گذشته بوده به طوری که علیرغم افزایش میزان برداشت گندم، این رقم در سال گذشته ۱۴۵ هزار تن بوده ولی امسال در همین شرایط ۸۰ هزار تن گندم کمتر تحویل مراکز دولتی داده شده است.
بررسی ها از سطح زیر کشت گندم در استان تهران حاکی از آن است که در سال ۹۷ حدود ۱۴۰ تا ۱۴۵ هزار تن گندم (با برداشت ۶۵ درصدی سطح زیر کشت)به مراکز دولتی تحویل داده شده بود اما این رقم در سال جاری بسیار کمتر بوده است.
در همین راستا هاشمی رئیس بنیاد توانمندسازی گندم کاران با تایید کاهش میزان خرید تضمینی گندم در سال جاری نسبت به سال گذشته، گفت: پائین بودن قیمت اعلامی گندم از سوی دولت، مصرف این محصول در خوراک دام و ذخیره گندم در انبارهای کشاورزان به امید افزایش قیمت طی ماه های آتی از جمله دلایل اصلی کاهش میزان خرید تضمینی گندم در سال زراعی جاری است.
کردستان و خرید گندم توسط دلالان به جای دولت
کردستان هم یکی از قطب های تولید گندم در کشور است که هر ساله یکی از رتبه های اول تا چهارم را به خود اختصاص داده است. کمتر از یک ماه به چیدن خوشه های زرد و طلایی دیار کردستان باقی مانده است، اما دلالان گندم دست جلو انداخته و گوی سبقت را از دولت ربوده و با رفتن به روستاها این محصول را از کشاورزان به قیمت ۳ تا ۴ هزار تومان پیش خرید می کنند.
سایت های محلی کردستان از ماه گذشته هشدارهای لازم را در خصوص فروش گندم این استان به دلالان خبر داده اند؛ به گونه ای که قیمت خرید دلالان تقریباً دو برابر قیمت پیشنهادی خرید تضمینی دولت است.
کشاورزان کردستانی هم اعلام کرده اند از آنجا که هزینه های تمام شده برای آنها زیاد بوده و همچنین افزایش هزینه های معیشتی باعث شده که کشاورزان در مقابل وسوسه دلالان تسلیم شوند؛ برخی از کشاورزان هم معتقدند وقتی دلالان پول نقد را به جای گندم به ما می دهند ترجیح می دهیم محصول خود را به آنها بفروشیم چرا که ماه ها طول می کشد تا دولت مطالبات کشاورزان را پرداخت کند.
خط و نشان مسئولان کرمانشاهی برای کشاورزان
استان کرمانشاه هم یکی از استان هایی بود که بعد از برداشت گندم نگرانی هایی بابت حضور دلالان و خرید گندم از کشاورزان وجود داشت؛ در همین راستا علیرغم تلاشهای گسترده متولیان در این استان باز هم تعدادی از گندم کاران محصول خود را به دولت نفروختند.
هرچند با تهدیدات مسئولان استانی عده زیادی از کشاورزان در نهایت گندم خود را به نکایندگان دولت فروختند در همین راستا سید افشین صفوی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه گندم محصولی استراتژیک بوده و دشمنان کشورمان به دنبال سو استفاده هستند و اینکه این گندم را از چرخه درست خودش خارج کنند.
صفویبا بیان اینکه اگر کشاورزی به هر دلیلی گندم خود را به کمیسیون‌های روستایی تحویل ندهد، در واقع به نوعی آب به آسیاب دشمن می‌ریزد تاکید کرد: جهادکشاورزی به این دسته از کشاورزان که گندم خود را به کمیسیون‌های جهاد کشاورزی تحویل ندهند، در سال آینده هیچ‌گونه خدماتی ارائه نخواهد کرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه افزود: اسامی کشاورزان تحویل دهنده محصول در سامانه سهمیه بندی و سامانه غله و بازرگانی درج می‌شود، بنابراین اگر کشاورزی محصول را تحویل ندهد، سال آینده هیچ‌گونه خدمتی اعم از بذر، کود، تسهیلات بانکی و… دریافت نمی‌کنند.
ردپای دلالان در بی رغبتی کشاورزان برای تحویل گندم به دولت
در گلستان هم به دلیل پایین بودن قیمت تضمینی خرید گندم، کشاورزان تمایلی به تحویل گندم خود به مراکز دولتی نداشته و محصولات خود را در انبارها انباشت کرده تا بتوانند در فرصت مناسب با قیمت بالاتر به دلالان بفروشند.
برخی از دلالان هم با تحریک کشاورزان آنها را وسوسه کرده اند تا گندم را در انبارها احتکار کرده تا بتوانند با قیمت بالاتر به دلالان بفروشند.
از طرف دیگر در این استان از آنجا که قیمت خوراک طیور افزایش یافته و قیمت سبوس هم حدود ۱۸۰۰ تومان یعنی ۱۰۰ بالاتر از قیمت گندم بوده و همچنین قیمت هر کیلو جو ۲ هزار تومان تعیین شده، دامداران تمایل دارند گندم را به عنوان خوراک دام به فروش برسانند.
در گلستان هم گندم تحویلی به مراکز دولتی حدود ۵۱۰ هزار تن بوده که این میزان در سال گذشته یک میلیون تن بوده است و این در حالی است که بارندگی ها در گلستان هم باعث رونق سطح زیر کشت گندم بوده است.
به نظر می رسد دو عامل اصلی پایین بودن قیمت تضمینی خرید گندم در مقایسه با تورم در کشور و همچنین حضور دلالان در استان ها برای خرید و احتکار گندم در سایه عدم نظارت از سوی نمایندگان دولت در این امر، کشاورزان همه گندم برداشت شده خود را به دولت تحویل نداده اند.
با توجه به اینکه گندم یک کالای استراتژیک برای کشور محسوب می شود، این کاهش خرید تضمینی به نسبت سطح زیر کشت گندم می تواند در آینده ای نه چندان دور مشکلاتی را برای کشور به همراه داشته باشد که ضرورت دارد دستگاه های متولی نظیر وزارت جهادکشاورزی اقدامات ویژه ای را در این زمینه داشته باشد.
