این روزها در شرایطی که مدارس برای ثبت‌نام دانش‌آموزان “مته به خشاش می‌گذارند” و آپشن‌های ثبت‌نام را هر روز متنوع‌تر می‌کنند، دردسر خانواده‌ها برای ثبت‌نام هر سال نسبت به سال قبل بیشتر می‌شود!
در شهر تهران اگر چه مدارس ملزم به ثبت‌نام از دانش‌آموزانی هستند که محل سکونت آنها در مجاورت مدرسه قرار دارد و حتی طبق گفته مسئولان آموزش‌وپرورش این مسئله در آئین‌نامه اجرایی مدارس مورد تأکید قرار گرفته است اما باید گفت باز هم قوانین فقط بر روی کاغذ جا خوش کرده‌اند و در میدان عمل، مدیران کار خود را می‌کنند و این همه بی‌توجهی به قوانین و مقررات خانواده‌ها را در فصل ثبت‌نام دچار دردسر می‌کند.
خارج از محدوده که هیچ، داخل محدوده مدرسه هم باشید، مشکلات ثبت‌نام ادامه دارد!
حتی اگر از این موضوع بگذریم و بگوییم خانواده‌ها باید در مدرسه‌ای که در محدوده محل زندگی آنها تعریف شده است، ثبت‌نام کنند اما باز هم دامنه مشکلات ادامه دارد چرا که اینبار حتی اگر شما در محدوده مدرسه هم تعریف شده باشید، مدارس اقدام به ثبت‌نام نمی‌کنند یا می‌گویند “جا نداریم” یا باید مدارکی را ارائه دهید که اثبات کند شما در مجاورت مدرسه زندگی می‌کنید.
همراه با یک خانواده برای روایت مشکلات ثبت‌نام!
برای رصد و انعکاس مشکلات خانواده‌ها در فصل ثبت‌نام مدارس در تهران با یکی از والدین که مستأجر است و به دلیل تغییر محل سکونت ناچار به تغییر مدرسه فرزندش است، همراه شدیم تا روایتی از شرایط ثبت‌نام را بازگو کنیم.
سکانس اول؛ مراجعه به مدرسه
مادر این دانش‌آموز در نخستین مراجعه به مدرسه از مدیر می‌خواهد که فرزندش را ثبت‌نام کند و در توضیح می‌گوید:”چون مستأجر بودیم و محل زندگی را تغییر دادیم، نزدیکترین مدرسه به محل سکونت جدید، همین مدرسه است”؛ اما مدیر مدرسه معتقد است که فعلاً باید دانش‌آموزان قدیمی را ثبت‌نام کند بنابراین این مادر، یک ماه دیگر مراجعه کند.
سکانس دوم؛ مراجعه به مدرسه؛ یک ماه بعد!
در دومین مراجعه، مادر دانش‌آموز به مدرسه ” ۱۵ تیر ماه” و طرح مجدد تقاضای ثبت‌نام، مدیر باز هم می‌گوید که ثبت‌نام نمی‌کند و اینبار دلیل ممانعت از ثبت‌نام دانش‌آموز را نداشتن ظرفیت خالی می‌داند و به مادر دانش‌آموز می‌گوید به مدرسه دیگری مراجعه کنید!
این مادر تأکید دارد که این مدرسه در محدوده محل سکونت آنها واقع است و مدیر مدرسه به او گفته بود که یک ماه دیگر مراجعه کند از سوی دیگر مدرسه‌ای که معرفی می‌کنند از خانه آنها بسیار دور است و قطعاً به دلیل خارج از محدوده بودن ثبت‌نام نمی‌کنند.
سکانس سوم؛ مراجعه به منطقه آموزش‌وپرورش
با حل نشدن مشکل و عدم ممانعت مدرسه از ثبت‌نام، والدین دانش‌آموز برای حل مشکل به منطقه مراجعه می‌کنند، در منطقه با رفتار مناسب و محترمانه کارکنان مشکل پیگیری شده، سکونت خانواده در محدوده مدرسه تأیید و تأکید می‌شود که دانش‌آموز باید در این مدرسه ثبت‌نام شود.
اما در سومین مراجعه این خانواده به مدرسه، باز هم مدیر می‌گوید: “جا ندارم و ثبت‌نام نمی‌کنم، منطقه باید از من استعلام بگیرد و بعد بگوید که ثبت‌نام کنید!”
سکانس چهارم؛ مراجعه به مدرسه دیگر
مادر دانش‌آموز به ناچار به مدرسه‌ای که مدیر معرفی می‌کند، مراجعه اما مدیر این مدرسه نیز از ثبت‌نام ممانعت کرده و می‌گوید “محل سکونت شما در محدوده مدرسه ما قرار نمی‌گیرید!”
مدیر مدرسه در واکنش به سؤال مادر دانش‌آموز که می‌گوید پس برای ثبت‌نام فرزندم باید چه کار کنم، آن مدرسه که در محدوده محل زندگی‌مان قرار دارد ثبت‌نام نمی‌کند، شما هم می‌گویید در محدوده تعریف نمی‌شوید، پاسخ می‌دهد: “برو به مدرسه التماس کن! یا اگر نشد به آموزش‌وپرورش مراجعه کنید.”
والدین این دانش‌آموز پس از چهار بار رفت‌وآمد به مدرسه و یکبار حضور در منطقه گفتند: این واقعاً چه وضعیتی است که برای مردم درست کرده‌اند، مدرسه حرف اداره را نمی‌خواند؛ داخل محدوده مدرسه تعریف شده‌ایم و طبق مقررات باید ثبت‌نام کنند اما انجام نمی‌دهند، چرا باید برای ثبت‌نام فرزندمان این همه رفت و آمد داشته باشیم و در آخر هم بگویند جا نداریم!
حال سؤالی مطرح می‌شود که حداقل انتظار از آموزش‌وپرورش شهر تهران پاسخگویی به آن است؛ آقایان مسئول! مگر یک مدرسه دولتی می‌تواند به خانواده بگوید جا ندارم و ثبت‌نام نمی‌کنم؟! تکلیف این خانواده چیست؟ قید تحصیل فرزندش را بزند! یا اینکه در این وضعیت اقتصادی و تورم سرسام‌آور باید وسایل زندگی خود را بفروشند تا فرزند خود را در مدرسه غیردولتی ثبت‌نام کند البته این اتفاق هم‌اکنون هم رخ می‌دهد در همین باره محمدرضا واعظ مهدوی؛ معاون سابق سازمان برنامه و بودجه گفته بود: ۹ درصد خانواده‌های ایرانی برای تحصیل فرزندانشان باید وسایل زندگی را بفروشند!
این شرایط در حالی است که چندی قبل زهرا مظفر؛ مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش‌وپرورش صراحتاً اعلام کرد: “بر اساس ماده ۳۱ آیین‌نامه اجرایی محدوده ثبت‌نام تعیین شده است و اولویت با افرادی است که محل سکونت آنها در نزدیکی مدارس است اما در شهرهای بزرگ محدوده‌بندی مدارس انجام می‌شود چون تعداد و ظرفیت مدارس محدود است از سوی دیگر محدوده‌بندی باعث ایجاد نظم خاصی در ثبت‌نام‌ها خواهد شد اما این بدین معنا نیست که اگر خانواده‌ای که محل سکونت او نزدیک مدرسه است و در محدوده جغرافیایی تعیین شده قرار نمی‌گیرد، مدارس از ثبت‌نام خودداری کنند، ماده ۳۱ آیین‌نامه اجرایی مدارس تأکید دارد افراد باید در مدرسه نزدیک محل سکونت ثبت‌نام شوند.”
باز هم تکرار داستان کدرهگیری در فرایند ثبت‌نام امسال
موضوع دیگری که در بحث ثبت‌نام مشاهده می‌شود درخواست کدرهگیری از خانواده‌هاست؛ این دستورالعمل که برای جلوگیری از ثبت‌نام‌های خارج از محدوده ابلاغ شده است هم‌اکنون باعث ایجاد مشکلاتی شده و مدارس از ثبت‌نام دانش‌آموزان در محدوده نیز ممانعت کرده و می‌گویند باید کد رهگیری داشته باشید در حالیکه بسیاری از خانواده‌هایی که مستأجر هستند اجاره‌نامه‌هایشان به‌صورت دستی نوشته شده و فاقد کدرهگیری است، همین مسئله مانع از ثبت‌نام در مدرسه می‌شود و خانواده‌ها را به ستادهای ثبت‌نام روانه می‌کند.
خانواده‌ای که برای ثبت‌نام فرزندش در پایه هفتم دچار مشکل شده، تصویری را در اختیار ما قرار داد که در آن شرایط ثبت‌نام در مدرسه قید شده است و در این میان شروطی از جمله کدرهگیری و ارائه مدرک تحصیلی والدین به صورت الزامی تعریف شده است.
آنها می‌گویند این شرایط که سال تحصیلی گذشته وجود داشت برای امسال هم تکرار شده است در حالیکه برخی والدین اصلاً مدرک تحصیلی خود را در اختیار ندارند یا اجاره‌نامه‌های آنها به‌صورت دستی و فاقد کدرهگیری است همچنین مدرسه به آنها گفته که باید ۳۰۰ هزار تومان به عنوان کمک‌های مردمی پرداخت کنند.
مدارس دولتی تکمیل شدند، خانواده‌هایی که هنوز معطل ثبت‌نام هستند
مهدی طاهرخانی؛ معلم که خودش امسال درگیر ثبت‌نام فرزندش در کلاس اول دبستان است، می‌گوید: در منطقه ۵ تعداد مدارس دولتی اندک است و ظرفیت مدارس با کلاس‌های درس ۴۰ نفره در پایه اول دبستان، سریع تکمیل شده است و بسیاری از خانواده‌ها دیگر نمی‌توانند فرزند خود را در مدرسه دولتی ثبت‌نام کنند در چنین شرایطی آنها ناگزیر هستند فرزند خود را به مدرسه غیردولتی ببرند.
او به تبدیل مدارس دولتی به هیئت امنایی اشاره و عنوان می‌کند: این اقدام بیشتر با این هدف است که از خانواده‌ها پول دریافت کنند و سیستم آموزشی به این سمت می‌رود تا به جیب خانواده‌ها متکی شود از سوی دیگر تعداد مدارس در شهر تهران کم است و خیران نیز بیشتر در اطراف تهران مدرسه می‌سازند.
شهریه مدارس غیردولتی برای اول دبستان از ۹ تا ۱۵ میلیون تومان!
این معلم بیان‌می‌کند: برای ثبت‌نام فرزندم، به مدارس غیردولتی هم سری زدم، مدرسه نخست برای پایه اول دبستان ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، مدرسه دوم ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و مدرسه سوم نیز ۱۲ میلیون شهریه دریافت می‌کرد که اتفاقاً موسس مدرسه سوم یکی از روسای سابق مناطق آموزش‌وپرورش شهر تهران بود.
او معتقد است که تنها بحث مدارس غیردولتی توانمندی مالی و پرداخت شهریه است و در حالیکه آموزش وپرورش سقف شهریه را اعلام می‌کند اما مدارس به عناوین مختلف مانند ناهار، بردن به ورزشگاه یا سایر موارد هزینه‌ها را بالا می‌برند، بعضی از مدارس هم مدعی‌اند روش آموزشی خاص خود را دارند مانند روش شناختی و می‌گویند در کشورهایی مانند فنلاند این روش اجرا می‌شود! در حالیکه عوامل مدرسه اصلاً شناخت دقیقی از این روش ندارند و حتی نمی‌توانند توضیحات دقیقی درباره آن بدهند.
طاهرخانی درباره مشکلات مدارس دولتی که خودش نیز در آنجا تدریس می‌کند، می‌گوید: در مدارس دولتی حتی پول تأمین کاغذ را نداریم و مجبوریم هزینه را از خانواده‌ها دریافت کنیم، مدیر به سختی مدرسه را اداره می‌کند و سرانه آموزشی مدارس سه سال است که واریز نمی‌شود و سهمیه شیر مدارس که درمناطق محروم نیاز بود را حذف کردند.
بازهم همزمان با فصل ثبت‌نام مدارس، مشکلات تکراری هر سال، مشاهده می‌شوند در حالیکه آموزش‌وپرورش شهر تهران از فعال شدن تیم‌های نظارت و بازرسی در فصل ثبت‌نام خبر می‌دهد اما همچنان خانواده‌ها هر سال گرفتار مشکلات تکراری هستند!
در شرایطی که مدارس دولتی با مشکلات متعددی مواجه هستند و هزینه‌های مدرسه آن هم در شرایط اقتصادی فعلی به دوش خانواده‌ها افتاده است تنها انتظار خانواده‌ها از مسئولان این است حداقل برای ثبت‌نام آنها را به دردسر نیاندازند و سعی کنند باری از دوش مردمی بردارند که با انواع مشکلات دست و پنجه نرم‌می‌کنند.
