همانطور که از مدتها قبل پیش بینی می شد، در آستانه ولادت امام حسین (ع) و روز پاسدار، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در فهرست گروهای تروریستی قرار داده است. این اقدام با انتقادهای فراوانی حتی در داخل خود آمریکا نیز رو به رو شد و به سرعت در کشورمان نیز با واکنش مقامات سیاسی و اجرایی رو به رو شده و در پاسخ به آن، وزیر امور خارجه کشورمان با ارسال نامه ای خطاب به رئیس شورای عالی امنیت ملی، بر اساس “قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه” مصوب مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد کرد شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به سنتکام را در فهرست گروه های تروریستی جمهوری اسلامی ایران قرار دهد.
اما فرماندهی مرکزی آمریکا کجاست و چه اقداماتی انجام می دهد را در ادامه این گزارش مطالعه خواهید کرد.
فرماندهی نیروی های مرکزی ارتش آمریکا موسوم به سنت کام یکی از ۶ فرماندهی اصلی ارتش آمریکا است که در نقاط مختلف جهان پخش شده اند. این فرماندهی عملیات در وسط جغرافیایی این کشورها را تحت فرمان دارد: افغانستان، بحرین، جیبوتی، مصر، اتیوپی، اریتره، ایران، عراق، اردن، قزاقستان، کنیا، کویت، قرقیزستان، لبنان، عمان، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، سیشل، سومالی، سودان، سوریه، تاجیکستان، ترکمنستان، امارات متحده عربی، ازبکستان و یمن. مسئولیت سرزمین های اشغالی بر عهده فرماندهی اروپای ارتش آمریکا است.
کشورهای تحت مسئولیت فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا
فرماندهی مرکزی آمریکا در سال ۱۹۸۳ میلادی تشکیل شده است و فرمانده فعلی آن یک ژنرال ۴ ستاره سپاه تفنگداران دریایی آمریکا به نام کنیف فراکلین جونیور است. دفتر فرماندهی مرکزی این واحد از ارتش آمریکا در منطقه نبوده و در پایگاه مک دیل در ایالت فلوریدا در خاک آمریکا قرار دارد. مرکز فرماندهی مقدم این نیرو در ابتدا در سال ۲۰۰۲ میلادی در بیرون دوحه در قطر تشکیل شده و در سال ۲۰۰۹ میلادی نیز به پایگاه هوایی العدید در قطر منتقل شد.
کلیه پایگاه های نظامی آمریکا در کشورهایی منطقه تحت امر این فرماندهی هستند و این فرماندهی در زمان جنگ ایران و عراق تشکیل شد.مسئله جنگ نفتکش ها در خلیج فارس و قصه اسکورت نفت کش های کشورهای حاشیه خلیج فارس یکی از اولین آزمون های جدی این فرماندهی بود که با برخورد با مین نفت کش ها یکی بعد از دیگری و حملات موفق ایران به آنها، یک فضاحت بین المللی برای آمریکا به بار آمد. در این همین دوره رویارویی های مستقیم فرماندهی مرکزی آمریکا با نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از جمله سپاه پاسداران آغاز شد. ماجرای اسارت و شهادت شهید نادر مهدوی و حمله به ناو جوشن نیروی دریایی ارتش از این جمله این درگیری ها بوده است.
آرم فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا
بعد از وقوع حادثه ۱۱ سپتامیر فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا به مهم ترین فرماندهی عملیاتی این کشور بدل شد. تهاجم به عراق و افغانستان، دخالت در سوریه، حضور مستقیم در کشورهای آسیای مرکزی، عملیات های مخفی در این منطقه جغرافیایی و در کل هر اتفاق نظامی مربوط به آمریکا در این سالها در این منطقه مربوط به نیروهای فرماندهی مرکزی است. عناصر زیادی از نیروهای زمینی، هوایی، دریایی و سپاه تفنگداران دریایی آمریکا در طول مدت هر سال در خدمت این فرماندهی قرار می گیرند. پایگاه علی السالم در کویت، پایگاه دریایی منامه بحرین و پایگاه العدید قطر را می توان از جمله مهم ترین پایگاه های تحت امر این فرماندهی در منطقه خلیج فارس عنوان کرد.
دو برخورد مماشات گونه ایران با فرماندهی مرکزی
در سالهای اخیر حداقل دو مورد برخورد جدی بین ایران و نیروهای فرامنطقه ای که تحت منطقه اختیار فرماندهی مرکزی آمریکا بودند، رخ داده است که در هر دو مورد نیروهای فرامنطقه ای با لطف جمهوری اسلامی ایران رو به رو شده اند. مورد اول مربوط به شهریور ماه سال ۱۳۹۳ است که تعدادی از نیروهای ناتو حاضر در افغانستان، در حال عبور از حریم هوایی ایران بودند. این هواپیما در حریم افغانستان از یک اسم رمز رادیویی متفاوت استفاده کرده و با ورود به حریم ایران اسم رمز خود را تغییر داد اما این موضوع مهم، از چشم پدافند هوایی ارتش دور نماند و به سرعت این پرنده حامل نظامیان ناتو مجبور به فرود در بندرعباس شد.
به علت این اقدام مشکوک هواپیمای حامل نیروهای نظامی، این هواپیما چندین ساعت در بندرعباس تحت نظر نیروهای ایرانی قرار داشت و بعد از انجام هماهنگی های لازم اجازه خروج از ایران به آن داده شد.
اما مورد بعد که بسیار پر سر و صدا تر بوده و در زمان خود بازتاب گسترده ای در سطح جهان داشت، مربوط به بازداشت نیروهای متجاوز آمریکایی به آب های ایران در اطرف جزیره فارسی بود. این حادثه در دی ماه سال ۱۳۹۴ رخ داده و طی آن ۱۰ نظامی متجاوز آمریکایی از یگان های عملیات رودخانه ای ارتش آمریکا که در حال حرکت در خلیج فارس با دو قایق تندرو بودند، بعد از تجاوز به حریم سرزمینی ایران در نزدیکی جزیره فارسی توسط نیروی دریایی سپاه بازداشت شدند.
البته در ابتدا، ناو هواپیمابر هری ترومن آمریکا در واکنش به این اقدام قاطعانه سپاه پاسداران، تلاش کرد رفتاری قلدرانه را به نمایش بگذارد که با عکس العمل یگانهای نیروی دریایی سپاه و پدافند ارتش، ترجیح داد همچون اقدامات گذشته شناورهای امریکایی، عقب نشینی کند. مسئولان کشورمان نیز پس از دریافت گزارش نیروی دریایی سپاه و احراز عمدی نبودن این اقدام و صد البته عذرخواهی مقامات آمریکایی از مسئولان ایرانی، دستور آزادی این تفنگداران آمریکایی را صادر کردند و نیروی دریایی سپاه نیز این افراد را در آب های بین المللی رها کرد. محل دستگیری این متجاوزان، آبهای سرزمینی حد فاصل مرز بین ایران و عربستان بوده و از نظر موقعیت ژئوپلتیک بسیار حائز اهمیت است.
پخش تصاویر مربوط به نیروهای آمریکایی که در قایق های خود زانو زده و دستانشان را به نشانه تسلیم بالا به پشت سر بردند و از طرف دیگر نمایش گریه آنها در زمان بازداشت در ایران، طوفانی از انتقادات را علیه دولت و فرماندهان ارتش این کشور ایجاد کرد. از طرف دیگر عذرخواهی فرمانده نیروهای بازداشت شده آمریکایی در مقابل دوربین تلویزیونی در ایران باعث شد که وی بعد از بازگشت به آمریکا تنبیه شود. از طرف دیگر سردار علی فدوی فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه و چند نفر دیگر از نیروهای ندسا که در این ماجرا مشارکت داشتند به دریافت مدال فتح از دست رهبر انقلاب مفتخر شدند.
قانون مقابله با اقدامات تروریستی آمریکا در منطقه چه اختیاراتی به نیروهای مسلح می دهد؟
یکی از موضوعات مهمی که پس از واکنش کشورمان به رفتار دولت ترامپ در موضوع اخیر، مورد توجه قرار گرفت، اشاره وزیر خارجه ایران به یک قانون کمتر مورد توجه قرار گرفته یعنی “قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه مصوب ۱۳۹۶/۵/۲۲” بود. طبق قانون مذکور وزارت امور خارجه، وزارت دفاع، وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و ارتش با رعایت سلسله مراتب نیروهای مسلح و هماهنگی شورای‌عالی امنیت ملی موظفند ظرف مدت ۶ ماه پس از تصویب این قانون، نسبت به تهیه و ارائه برنامه راهبرد جامع مقابله با تهدیدات آمریکا و فعالیت‌های ایذائی این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌های سلطه‌جویانه، تروریستی و تفرقه‌افکنانه، مداخلات امنیتی و نظامی غیرقانونی در منطقه، حمایت نظامی و اطلاعاتی آمریکا از تروریسم و افراط‌گرایی و سیاست‌های سلطه‌طلبانه دولت آمریکا در سطح منطقه‌ای و جهانی اقدام کنند. بخشی از گزارش می‌تواند محرمانه باشد.
اما بخش مهم دیگر، مربوط به تفاوت برخورد با رخدادهایی همچون نمونه های بالاست که از این پس، رفتار نیروهای نظامی کشورمان با اشتباهات نظامیان تروریست آمریکایی متفاوت خواهد بود چراکه طبق قانون مذکور، به منظور مبارزه با تروریسم، قوه قضائیه موظف است شعبه یا شعبی از دادسراها و دادگاههای کیفری صالح را برای رسیدگی به جرائم تروریستی اختصاص دهد.
با این اوصاف، اشتباه غیر عمد نظامیان آمریکایی که قبلاً با رأفت اسلامی مسئولان اجرایی و فرماندهان کشورمان مواجه و پیگیری جدی نشده بود، این بار و در مواجهه با تروریست های آمریکایی، با برخورد قاطع و پیگرد قضایی همراه خواهد شد و تا تشکیل دادگاه و صدور حکم، تروریست ها در زندان های جمهوری اسلامی خواهند بود و پس از آن نیز، نحوه طی شدن محکومیت شان بسته به میزان جرم و اتفاقات پیشِ رو دارد.
طبیعی است برخورد نیروهای مسلح و دستگاه قضایی کشورمان با نیروهای تروریست، تفاوت محسوسی با نظامیانی دارد که در سالهای قبل با گریه و التماس، درخواست آزادی خود را داشتند و حال که ترامپ به دلایل عمدتاً روانی و تلاش برای تاثیرگذاری روی افکار عمومی و بخش های اقتصادی کشورمان، چنین دستوری را صادر کرده، بهتر است خاطرات نیروهای ویژه خود را که ساعت ها در گرما و شرجی بندرعباس، جرأت پیاده شدن از هواپیمایی با کولر خاموش و بدون سیستم تهویه را نداشتند و آنهایی که در زمان انتقال به خشکی، متوجه خیس شدن شلوارشان نشده بودند را بشنود تا با واقعیت های موجود در منطقه، بهتر و بیشتر آشنا شود.
