آمریکا به ۸ کشوری که معافیت تحریمی و مجوز خرید نفت از ایران را داده سال گذشته حدود ۸۰ درصد صادرات ۲٫۶ میلیون بشکهای ایران را خریداری کردهاند،با این حساب باید گفت که پروژه تحریم نفتی آمریکا فاتحهاش خوانده شده است.
کارشناسان رسانه بی بی سی هم امروز در گزارشی به شکست پروژه تحریم ایران اذعان کرد و گفت:« آمریکا تلاش کرد فروش نفت ایران را به صفر برساند اما نتوانست.»
رویترز مینویسد، دلیل اصلی تحریمهای آمریکا این بود که صادرات نفت ایران را تا جایی که امکان دارد کم کند اما با تحریمهایی که آمریکا به ۸ کشور داده است در حقیقت خرید نفت از ایران بیشتر خواهد شد و آنها به دنبال سفارشهای جدید خرید نفت از ایران هستند.
دلیل دادن مجوز خرید نفت به ۸ کشور از سوی آمریکا به چند دلیل عمده میتواند باشد:
نخست اینکه آمریکا به دنبال قیمت پایین نفت است و تحریم کامل نفت ایران می توانست قیمت نفت را در بازارهای جهانی افزایش دهد و آمریکا را که خود وارد کننده عمده نفت است با ضرر مواجه سازد.
دلیل دوم این بود که بسیاری از این کشورها دیگر سیاستهای آمریکا را نمیخوانند و تمایل ندارند که هرچه آمریکا گفت همان را عمل کنند و بنابراین آمریکا مجبور است رویکرد جدیدی را در برابر آنها اتخاذ کند و انعطاف بیشتری به خرج دهد یا اینکه خود را در مقابله با کشورها قرار دهد که ظاهرا آمریکا روش نخست را انتخاب کرده است.
دلیل سوم این است که بسیاری از پالایشگاههای کشورها با نوع نفت ایران همخوان هستند و نفت دیگر کشورها را نمیتوانند استفاده کنند و یا باید مجبور شوند که سیستمهایشان را تغییر د هند که این هزینه زیادی را برای آنها تحمیل میکند.
امروز خبرگزاری روسی اسپوتنیک هم نوشت که از ماه آینده صادرات نفت ایران افزایش خواهد یافت.
مقامات هندی امروز اعلام کردند که برای ماه دسامبر یعنی ماه آینده سفارش خرید ۹ میلیون بشکه نفت از ایران را تقدیم شرکت ملی نفت ایران کردهاند.
رسانه ژاپنی هم امروز از اقدام شرکتهای ژاپنی برای سفارش جدید به ایران خبر داده است.
با وجود معافیت تحریمی آمریکا به ۸ کشوری که ۸۰ درصد نفت ایرا ن را خریداری میکنند حالا چه این کار با اختیار و یا اضطرار انجام شده باید پرسید آیا پروژه تحریم نفت آمریکا را میتوان یک پروژه موفق خواند؟
شاید آمریکا دل خوش کند به تحریم سوئیفت و ایجاد مانع در تراکنشهای ایران اما امروز اتحادیه اروپا اعلام کرده که سازوکار مالی اروپا به اجرا نزدیک شده و حتی مرکز اجرای این سازوکار هم مشخص شده و قرار است در فرانسه و یا انگلیس باشد.
علاوه بر آن ایران تجربه خوب دور زدن تحریمها را از گذشته دارد و شگردهای جدیدی هم در این دوره اضافه کرده است از جمله انجام پیمانهای دو جانبه با دیگر کشورها است.
گزینههای دیگری مانند استفاده از ارزهای مجازی هم روی میز است که ایران میتواند به آنها فکر کند، پیش از این وزارت ارتباطات اعلام کرده بود که برای انجام زیرساختهای استفاده از این نوع تکنولوژی کار میشود.
برخی نهادها هم در داخل کشور روی استفاده از ارزهای مجازی کار میکنند.
نکته مهم دیگری هم وجود دارد اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی در این دور تحریمها موافق اقدامات آمریکا نیستند، علاوه بر آنها روسیه هم تحریمهای آمریکا علیه ایران را محکوم کرده است.
اردوغان رئیس جمهور ترکیه هم دو مرحله با انتقاد از تحریمهای آمریکا علیه ایران گفته است ترکیه نمیتواند خواسته آمریکا درباره قطع واردات انرژی از ایران را عمل کند و او نمیتواند بدون گاز ایران خانههای مردمش را در زمستان گرم کند.
بنابراین معافیتهای تحریمی روز گذشته به نوعی عقب نشینی ترامپ از تحریمهای ایران میتوان تلقی کرد همچنانکه خود لیست تحریمها هم که از کشتی سانچی غرق شده در دریای چین گرفته تا بانکی که وجود خارجی ندارد همه حکایت از این داشت که هیچ توازنی و تعقلی در آن وجود ندارد و ترامپ بیشتر به فکر بهرهبرداری سیاسی در آستانه انتخابات میان دورهای در آمریکا بوده تا کفه ترازوی انتخابات را به سمت جمهوریخواهان سنگین کند.