اگرچه طی سال های اخیر در تولید برخی محصولات استراتژیک نظیر گندم،شکر و… که اهمیت بسزایی در تامین امنیت غذایی دارد، به خودکفایی رسیده ایم، اما در تامین محصولاتی همچون گوشت قرمز، روغن، برنج، نهاده های دامی با مشکلاتی روبرو هستیم به طوریکه بخشی از نیاز کشور از طریق واردات تامین می شود.
علی رغم اختصاص ارز یارانه ای به واردات نهاده ها و محصولات مورد نیاز غذایی،اما چالش بازار ارز طی ماه های اخیر بار دیگر صدای مرغداران و دامداران را درآورد چرا که آنها برای تامین نهاده های مورد نیاز باید هزینه های گزافی پرداخت کنند که این امر در افزایش قیمت تمام شده تاثیر بسزایی دارد.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی شود چرا که تحت تاثیر نوسان نرخ ارز،قیمت برخی کالاهای اساسی بی حساب و کتاب در بازار افزایش یافته است و کار را به جایی رسانده که دخل و خرج بسیاری از حقوق بگیران و کارگران با هم همخوانی ندارد.
با وجود آنکه نوسان نرخ ارز، حجم عظیم واردات محصولات کشاورزی را زیر ذره بین برد و همگان را نسبت به آینده بازار اقلام اساسی نگران کرد، از این رو اتخاذ سیاست درست و برنامه ریزی دقیق برای کاهش واردات و تلاش برای خوداتکایی تولید محصولات اساسی از اهمیت بالایی برخوردار است .این درحالی است که بسیاری از مسئولان دولتی اعتقادی به این موضوع ندارند و معتقدند که واردات صرفه بیشتری دارد، اما کارشناسان ،بیان کردن چنین اظهاراتی را از سوی تصمیم گیران دولتی همانند آب در آسیاب دشمن ریختن تعبیر می کنند.
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی با اشاره به اینکه خودکفایی در محصولات مختلف کشاورزی دور از انتظار نیست،اظهار کرد: با توجه به آنکه خود کفایی در تمامی زیر بخش های مختلف کشاورزی شدنی است،ازاین رو مسئولان و دولتمردان ابتدا باید به این خودباوری برسند چرا که در صورت خودباوری میتوان به خودکفایی یا خوداتکایی دست یافت.
وی با انتقاد از این موضوع که بسیاری از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعتقادی به خوداتکایی ندارند،افزود: هم اکنون ایران در شرایط خاصی قرار دارد که برای دفاع از منافع ملی خود ناگریز است که به مقابله با ابرقدرت ها برخیزد.
اسدی ادامه داد: اگر ابر قدرت ها با اعمال تحریم های جدید ،از واردات نهاده های دامی و محصولات کشاورزی به ایران امتناع کنند،بی شک صنعت کشاورزی و دام و طیور کشور تعطیل یا دچار خسارت هنگفت خواهد شد.
به گفته این مقاممسئول با سرمایه گذاری در ایجاد زیرساخت های مدرن تولید و صنایع تبدیلی و تکمیلی به سهولت میتوان به خودکفایی رسید.
وی ادامه داد: با توجه به آنکه در بدنه دولت افرادی هستند که در بسیاری از موارد به واردات متکی هستند،پس در چنین شرایطی چگونه می توان خودکفایی را مطرح کرد؟
اسدی با انتقاد از این موضوع که بودجه های هنگفتی صرف واردات می شود،بیان کرد: برخی افراد تصمیم گیر دولت معتقدند که واردات برخی محصولات نسبت به تولید صرفه اقتصادی بیشتری دارد،این درحالی است که ایران شرایط عادی ندارد و دشمنان به بهانه های مختلف به ایران فشار می آورند.
به گفته وی با توجه به آنکه بیگانگان ممکن است برای اعمال فشار بیشتر بر ایران،گلوگاه واردات را بر روی ما ببندند از این رو بهتر است به جای صرف بودجه های هنگفت وارداتی ،آن را صرف مدرن کردن تکنولوژی تولید کرد تا با رفع مشکلات کنونی به خودکفایی یا حداقل خوداتکایی در محصولات اساسی دست یافت.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در ۹۹ درصد محصولات کشاورزی مورد نیاز امکان رسیدن به سطح خوداتکایی وجود دارد،بیان کرد: اگر کشوری به خوداتکایی در تولید محصولات غذایی و مورد نیاز برسد،از این رو دنیا و ابرقدرت ها با اعمال تحریم های جدید دیگر به دنبال فشار آوردن بر کشور نیستند چرا که این موضوع فایده ای ندارد.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: هم اکنون ۷۰ درصد دانه های روغنی مورد نیاز از طریق واردات تامین می شود،درحالیکه اگر بتوان میزان تولید این محصول در کشور را به ۸۰ درصد رساند،در صورت تحریم با اندکی صرفه جویی می توان از واردات بی نیاز بود.
وی در پایان تصریح کرد: مسئولان کشور بدانند ، تفکرات تصمیم گیران بخش کشاورزی مبنی بر با صرفه بودن واردات نسبت به تولید داخل همانند آب به آسیاب دشمن ریختن است.
چالش بازار ارز،اهمیت خودکفایی محصولات را بیش از پیش نمایان کرد
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی ،با اشاره به تاثیر چالش بازار ارز بر واردات محصولات کشاورزی اظهار کرد: با توجه به تغییرات نرخ ارز و بی ثباتی بازار،واردات محصولات کشاورزی محدود شده است،درحالیکه واردکنندگان انتظار دارند که واردات محصولات غذایی و نهاده های مورد نیاز با سهولت بدون هیچ گونه مشکلی انجام دهند.
به گفته وی چالش بازار ارز، واردات محصولات کشاورزی مورد نیاز را تحت تاثیر خود قرار داده که آثار آن برای همگان مشهود است.
ملک زاده با اشاره به اینکه بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد ذرت و خوراک دام از طریق واردات تامین می شود،بیان کرد: با توجه به آنکه نوسان نرخ ارز بر افزایش قیمت تمام شده تولید تاثیر بسزایی دارد، از این رو بسیاری ازمرغداران و دامداران به سبب مقرون به صرفه نبودن تولید ،یکی پس از دیگری از گردونه تولید خارج می شوند.
این مقام مسئول ادامه داد: باتوجه به شرایط فعلی، دولتمردان همانند سایر کشورها باید حمایت هایی نظیر ابزارهای تعرفه ای،بیمه ای و..از واردات داشته باشند تا هزینه های تولید کاهش یابد.
رئیس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به اینکه بخشی از نیازهای اصلی کشور همچون نهاده های دامی،گوشت،برنج،سموم و کود کشاورزی و… از طریق واردات تامین می شود،افزود: با وجود ظرفیت های فراوانی که در تولید و کشاورزی در اختیار داریم،لزوم اتخاذ سیاست درست و برنامه ریزی دقیق می تواند میزان واردات را کاهش دهد.
به گفته وی با توجه به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از تولید داخل و پیگیری وزارت جهاد کشاورزی،طی سال های اخیر در تولید برخی محصولات استراتژیک کشور نظیر گندم،شکر و… به خودکفایی رسیده ایم.
این مقام مسئول ادامه داد: حمایت مسئولان دولتی از تولید داخل مبنی بر اعطای تسهیلات کم بهره،حذف بروکراسی های پیچیده در صدور مجوز هاو… ترغیب سرمایه گذاران به امر سرمایه گذاری را به همراه دارد.
وی با اشاره به اینکه نوسان نرخ ارز،اهمیت شعار سال و خودکفایی محصولات را بیش از پیش نمایان می کند،افزود: با وجود ظرفیت های فراوان در تمامی زیر بخش های کشاورزی و دامداری،اعمال تحریم های جدید از سوی دشمنان و معاندان نظام و نوسان نرخ ارز،اهمیت خودکفایی محصولات اساسی را بیش از پیش بالا می برد تا دست خود را به سوی بیگانگان دراز نکنیم.
ملک زاده خودکفایی محصولات کشاورزی را مستلزم حمایت در تمامی زمینه های تولید برشمرد و گفت: تا زمانیکه بی ثباتی ارز در بازار وجود داشته باشد،نمی توان تصمیمات لازم را اتخاذ کرد،این درحالی است که با برقراری ثبات بازار ارز می توان به تولید بهتر و با کیفیت دست یافت.
افزایش خوداتکایی در تولید محصولات کشاورزی یک راه برای کاهش مالی فشار دولت
عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در پاسخ به این سوال که آیا رسیدن به خودکفایی در تولید تمامی محصولات کشاورزی وجود دارد،اظهار کرد: اگرچه در شرایط کنونی امکان خوداتکایی صددرصدی کنجاله سویا در کشور وجود ندارد،اما می توان میزان خوداتکایی در تولید دانه های روغنی را بالا برد.
وی افزود: با توسعه سطح زیر کشت کلزا ،میزان خوداتکایی روغن از ۴ به ۷ درصد در سال جاری رسید در حالیکه به سهولت می توان ۵۰ درصد نیاز کشود را از تولید داخل تامین کرد.
پاپی زاده ادامه داد: اختلاف چشمگیر ارز آزاد با یارانه ای بدان معناست که دولت از جیب مردم یارانه و سوبسید به واردات می دهد درحالیکه با اتخاذ سیاست درست و برنامه ریزی دقیق باید میزان واردات را کاهش داد.
عضو کمیسیون کشاورزی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به اینکه امکان خوداتکایی ۷۰ تا ۸۰ درصدی تولید برنج در داخل وجود دارد،بیان کرد: اگر مسئولان دولتی عزم خود را به کار گیرند،در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله روغن،برنج،گوشت و…که نیازمند واردات هستیم،می توان به خوداتکایی دست یافت.
وی در پایان تصریح کرد: افزایش خوداتکایی در کاهش خروج ارز و فشار مالی دولت ناشی از اختلاف چشمگیر ارز آزاد با یارانه ای تاثیر بسزایی دارد چرا که دولت برای واردات اقلام اساسی و جلوگیری از افزایش قیمت به هر قیمتی باید ارز یارانه ای اختصاص دهد .