علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در پی دستور روز گذشته رهبر انقلاب اسلامی برای آغاز آماده‌سازی فعالیت‌های هسته‌ای به‌منظور دستیابی به ظرفیت غنی‌سازی ۱۹۰ هزار سو، کنفرانسی خبری را برگزار کرد.
صالحی در ابتدای سخنانش گفت: چند اصل را باید مدنظر قرار دهیم، اولی التزام به تعهدات است که ما ملتزم به تعهداتمان هستیم و همواره در سازمان انرژی اتمی ملتزم هستیم، ما قبل از برجام به توافقنامه پادمانی متعهد بودیم و بعد از برجام به پروتکل الحاقی و برجام هم پایبند بودیم. اصل دوم این است که فعالیت‌های ما صلح‌آمیز است که مبنای آن فتوای مقام معظم رهبری است، اصل سوم این است که اهمیت صنعت هسته‌ای برای کشور در دو هدف است، تامین برق هسته‌ای و دیگری تامین سوخت مطمئن هسته‌ای، و اصل چهار این است که همزمانی تحریم و برجام غیر ممکن است.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اهمیت صنعت هسته‌ای برای کشور از جنبه تأمین دو هدف عمده است، یک تأمین برق هسته‌ای و دیگری تأمین سوخت مطمئن برای نیروگاه‌های هسته‌ای که دو هدف اساسی هستند، و صنعت هسته‌ای از این بابت در سبد تولید انرژی کشور می‌تواند جایگاهی درخور و با توجیه اقتصادی داشته باشد.
غرب نمی‌خواهد ما از ظرفیتهای فناوری هسته‌ای استفاده کنیم
صالحی در ادامه گفت: فناوری هسته‌ای ذاتا یک فناوری دوگانه است، این فناوری از نظر افکار عمومی دارای ظرفیت و استفاده دوگانه صلح‌آمیز و غیرصلح آمیز است و ایران دنبال استفاده صلح‌آمیز است. از این فناوری می‌توان در حوزههای صلح‌آمیز استفاده کرد و هر کشوری که از آن استفاده کند از استانداردهای دقیقی برخوردار خواهد بود، زیرا این صنعت دارای استانداردهای بالایی است، اما متأسفانه غرب همانگونه که رهبر انقلاب فرمودند، نمی‌خواهد که ما از این ظرفیت برخوردار باشیم و تلاش دارد در افکار عمومی شک و تردید ایجاد کند. غرب می‌گوید ایران که منابع نفت و گاز دارد چرا باید انرژی هسته‌ای داشته باشد، اما این درحالی است که کشوری در حاشیه جنوبی خلیج فارس با جمعیتی دو تا سه میلیونی و تولید نفتی برابر ما در حال ساخت ۴ نیروگاه هسته‌ای است. متأسفانه برخی افراد این سخنان را در داخل کشور بازتاب می‌دهند که من آنها را به بیان دلایل علمی و اظهارنظرهای دقیق دعوت می‌کنم، اینکه بدون استدلال علمی اظهارنظر نکنند.
برجام معیوب شده را قبول نداریم
وی همچنین افزود: همانگونه که رهبر انقلاب فرمودند ما برجامی که به آن متعهد شده‌ایم را قبول داریم، اما برجام معیوب شده را قبول نداریم و قبول نمی‌کنیم بار دیگر درباره آن مذاکره کنیم، نمی‌شود هم تحریم‌ها پابرجا باشد و هم محدودیت‌ها بماند. از ابتدای دولت یازدهم وقتی بحث گفتگو و مذاکرات در خصوص موضوع هسته‌ای آغاز شد، سازمان انرژی اتمی با توجه به تجارب پیشین، همواره این مسئله را در پیش چشم داشت که این مذاکرات ممکن است به نتیجه نرسد یا اگر برسد طرف مقابل ممکن است بدعهدی کند و سازمان باید طوری عمل می‌کرد که زمان را از دست ندهد. به عبارت دیگر طی مذاکرات، رهبر انقلاب همواره می‌گفتند نمی‌توان به طرف مقابل اعتماد کرد، و ما بر این اساس اینگونه استنباط می‌کردیم نه تنها نباید پل‌های قبل را تخریب کنیم بلکه باید پل‌های دیگری را بسازیم، در واقع دیگر به وضعیت مشابه قبل از برجام برنگردیم، بلکه به وضعیت بهتری برگردیم. بر این اساس سازمان طبق هدایت‌های رهبری و رئیس جمهوری، درچارچوب تعهدات پادمانی اقدامات زیرساختی فراوانی را شروع کرد که اگر می‌خواستیم به طور عادی عمل کنیم، چه بسا این زیرساخت‌ها برای چند سال آینده آماده می‌شد.
به‌کارگیری زیرساخت مهم و اساسی برای ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را آغاز کردهایم
صالحی ادامه داد: فرزندان شما در سازمان انرژی اتمی با حمایت‌‌های مالی و مقرراتی دولت و بی‌سروصدا – که از مظلومیت‌های سازمان است – هرچند درچارچوب مقررات و تعهدات عمل می‌کردند. از جمله دستاوردهای آنها در حوزه زیرساخت‌ها، زیرساخت تأسیسات برقی نطنز است. پیش از برجام، زیرساخت برقی نطنز برای اهداف بلند‌مدت آن مناسب نبود، ولی الان تأسیسات برقی نطنز برای چند صد هزار سو آماده است. اگر به صورت عادی عمل می‌کردیم این زیر ساخت برای چند سال آینده آماده می‌بود، یا واحد اختلاط در نطنز که واحد عظیمی بود که در آنجا ایجاد کردیم. یک مورد دیگر که در چارچوب تعهدات پادمانی ما بود اما آن را اعلام نکردیم، ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته بود که لازمه آن ایجاد تأسیسات لازم و تأمین بهترین تجهیزات کنترلی و ایجاد مکان لازم برای مونتاژ است. ما اینجا را به کار نگرفتیم اما بنا به دستور رهبری و رئیس جمهوری به کارگیری این زیرساخت مهم و اساسی کار را آغاز کردیم.
اراده ملت ایران را نیازمایید
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: نکته دیگری که می‌خواهم به آن اشاره کنم، این است که اراده ملت ما را نیازمایند، آزموده را آزمودن خطا است. بارها اراده این ملت آزموده شده است. برای مثال در جنگ تحمیلی که در واقع جنگ تحمیلی استکبار شرق و غرب علیه ایران بود و ایران امکانات خاصی نداشت و به تازگی انقلاب کرده بود و هنوز انسجام داخلی کافی وجود نداشت، اما مشاهده کردیم که این ملت چگونه در مقابل این جنگ ایستادگی کرد و الان می‌بینیم که ایران اکنون در چه وضعیتی از اقتدار قرار دارد و طرف‌های مقابل در چه وضعیتی قرار دارند.
سناریوهای مختلفی را برای شرایط گوناگون در نظر داشتیم
وی همچنین گفت: ما زمان را از دست نداده‌ایم و اگر قرار است خدای نکرده برجام به هم بریزد، اگر قرار باشد در حوزههای وسیعی قدم برداریم، شرایط به گونه دیگری خواهد بود. من نظر شخصی‌ام این است که هیچگاه به آن وضعیت برنگردیم، زیرا برجام را در راستای منافع کشورمان، منطقه و جامعه جهانی می‌بینیم. و برجام یکی از عوامل حمایتی مهم از ان‌پی‌تی است و در صورت فروریزی برجام خیلی چیزها به هم می‌خورد، و سازمان انرژی اتمی خود را برای همه سناریوها آماده کرده است. ما ظرفیتهای مختلفی آماده کردهایم.
صالحی افزود: هفته پیش هیئت نظارت بر برجام جلسه‌ای داشت و در آن، شرایط برجام را مرور و رصد کرده و توصیه‌هایی به نهادها و ارگان‌های مختلف همچون سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه می‌کند. ما سناریوهای مختلفی را برای شرایط گوناگون در نظر داشتیم و به صورت مکتوب ارائه کردهایم. در آخرین جلسه این هیئت، تصمیماتی گرفته شده و از سوی رئیس جمهوری به سازمان ابلاغ شد. ما پیشنهاداتی دادیم که در چارچوب برجام چه اقداماتی میتوانیم انجام دهیم که مقبول شد و این تصمیمات پس از تأیید رهبری از سوی رئیس جمهوری به ما ابلاع شد.
به آژانس درباره برخی فعالیت‌ها نامه دادیم
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: دیروز نامه‌ای را به آژانس در خصوص برخی فعالیت‌ها دادیم و آنگونه که سفیر ایران در وین گفت این نامه دیروز تحویل شد و بنابراین قدم اولیه را برداشتیم و اقداماتروی زمینرا از امروز آغاز کردیم. و امیدوارم فرداشب از نطنز از طریق صدا و سیما درباره یکی از موارد افتخار آفرین که مرکز تولید سانتریفیوژهای جدید است مصاحبه‌ای انجام دهم.
وی افزود: همانگونه که هم مقام معظم رهبری، هم رئیس جمهوری و هم مصوبه هیئت نظارت بر برجام بوده است، سازمان انرژی اتمی کارهایی را آغاز کرده و بدون فوت وقت انجام داده است. سازمان همواره دستش روی ماشه است تا هرگاه مسئولان ارشد دستور بدهند، کار را شروع کنیم. در طول زمان همانگونه که پیش می‌رویم، سخنگوی سازمان مطالب را به استحضار ملت بزرگ ایران می‌رساند.
طرح‌هایی که داریم خلاف برجام نیست
صالحی ادامه داد: طرح‌هایی که داریم خلاف برجام نیست، ما برجام را می‌شناسیم، برای مثال ساخت UF6 از کیک زرد، ما کارخانه آن را داریم و بعد از برجام ذخایر خود را ۴۰۰ تن افزایش دادیم و این کارخانه پس از ۱۰ سال توقف، بازسازی و عیوب آن را رفع می‌شود و آن را به کار می‌اندازیم. اینکه کیک زرد را به UF6 تبدیل می‌کنیم خلاف برجام نیست.
وی درباره بیانات روز گذشته مقام معظم رهبری نیز گفت: وقتی که رهبر انقلاب ۱۹۰ هزار سو را فرمودند، گفتند که زیرساخت‌ها و آماده‌سازی آن را در چارچوب برجام فراهم کنید نه اینکه ۱۹۰ هزار سو را در مدت زمانی کم بسازید. در خصوص سانتریفیوژها، اگر وارد این حوزه شویم قطعا به دستگاه‌های جدید می‌پردازیم و نه دستگاه‌های قدیمی IR1. در شرایطی که برجام به هم بریزد و ما بخواهیم سانتریفیوژ مونتاژ کنیم، قطعا سانتریفیوژهای جدید مونتاژ خواهیم کرد، فعلا هیچ چیزی خلاف برجام انجام نمی‌دهیم و ما الان زیرساخت‌های آن را فراهم می‌کنیم که هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند.
دستورالعمل رئیس جمهور شامل ۳ مورد تولید UF6، تولید UF4 و مرکز مونتاژ ماشین‌های جدید بود
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: دستورالعملی که رئیس جمهوری به سازمان ابلاغ کردند شامل سه مورد بود، تولید UF6، تولید UF4 و مرکز مونتاژ ماشین‌های جدید. مثلا در تولید UF6، چون که ماده اولیه کیک زرد نداشتیم، لذا کارخانه ما خوابیده بود و الان ۴۰۰ تن داریم و الان یک انتخاب و اختیار است که رئیس جمهوری محترم فرمودند که این کارخانه را راه‌اندازی کنید و این کارخانه را رفع عیب کرده و نوسازی کنید. ما الان نمی‌خواهیم این کارخانه را با ظرفیت حداکثری به کار بگیریم، بلکه می‌خواهیم با ظرفیت حداقلی به راه اندازیم. بهتر است تا پایان برجام صبر نکنیم تا آن زمان به رفع عیوب و بازسازی آن اقدام کنیم و آماده باشیم برای زمانی که برجام پایان پذیرد. و همینطور نیروگاه بوشهر نیازمند سالانه ۲۸۰ تن ماده اولیه اورانیوم است و بالاخره قرار است روزی سوخت آن را داخل تهیه کنیم، چه بهتر برای آن زمان آماده باشیم. تولید سانتریفیوژ به کلی لوازم و زیرساخت‌ها همچون سالن‌ها، دستگاه‌های اندازه‌گیری و کنترل نیاز دارد و تهیه این ملزومات و آماده‌سازی‌ها مانعی ندارد، ما نه تنها پل‌های پشت‌سر را خراب نکردیم، بلکه پل‌های بیشتری ساختیم.
طی یک و نیم تا دوسال آینده میتوانیم به ظرفیت ۱۹۰ هزار سو برسیم
صالحی در ادامه گفت: مقدمات تولید ۱۹۰ هزار سو، یم سالن مونتاژ سانتریفیوژ است که بسیاری از مقدمات آن آماده شده و امیدواریم طی هفته‌ها و یکی دو ماه آینده این سالن کاملا آماده شود. اما این به معنای تولید سانتریفیوژها در مقیاس انبوه نیست، این امکانات بالقوه در این سالن است که اگر خدای نکرده برجام فروریخت، ما دیگر دنبال ساخت سالن نباشیم. اگر این برجام فرو بریزد، ظرفیت این سالن آنقدر بالا است که ما میتوانیم ظرف مدت زمانی کوتاه به ظرفیت لازم برسیم، طی یکسال و نیم تا دوسال میتوانیم به آن برسیم. ما باید منتظر باشیم و واکنش طرف مقابل را رصد کنیم.
معاون رئیس جمهور اظهار داشت: به استناد بیانات رهبری، ما نمی‌توانیم همزمان شاهد التزام به تعهدات در برجام بوده و از سوی دیگر شاهد تحریم باشیم، این همزمانی قابل جمع نیست و هر طور که شرایط و تحولاتی که در مذاکرات شاهد باشیم، متناسب با آن آماده اقدامات متناسب هستیم. ما برای سناریو بدون برجام و سناریوی با برجام و سناریوی مرضی‌الطرفین آمادگی داریم.
طراحی تفصیلی نیروگاه اراک در آستانه تایید نهایی است
صالحی افزود: واکنش ایران به معنای شکست مذاکرات نیست و تا جایی که من از دوستان وزارت خارجه مطلع هستم به طور نسبی رضایت‌مندی است اما فقط به خاطر اینکه طرف مقابل احساس نکند ما در شرایطی هستیم که هم برجام را بپذیریم و هم تحریم را، دوستان تصمیم گرفتند چنینی اقداماتی انجام شود.
وی در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: در بازطراحی راکتور اراک جلوتر از زمان‌بندی آن هستیم، ما طراحی پایه و طراحی مفهومی آن را تمام کردهایم و این طراحی‌ها از نظر فنی تأیید شده است. هم‌اکنون طراحی‌های فنی و تفصیلی آن را ایران انجام می‌دهد و طراحی‌های قبلی را هم ایران انجام داده است. طراحی تفصیلی را به طرف چینی داده‌ایم و هیئت ما الان در چین است و در آستانه تهیه نقشه و ساخت تجهیزات جدید همچون کالاندریا و سفارش تجهیزات هستیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین در خصوص بازگشت برخی دانشمندان هسته‌ای که گفته می‌شود اخراج شده‌اند، گفت: ما هیچ‌نخبه هسته‌ای را کنار نگذاشته‌ایم و اگر کسی ادعایی در این خصوص کرد پرونده وی را شما بررسی کنید. ما هیچ دانشمندی را کنار نگذاشتیم؛ اگر کسی رسمی بوده دیوان عدالت ما را محکوم می‌کند و اگر در شرکتها کار می‌کرده‌اند، قرارداد با آنها دارند که مسنا یکی از آنهاست که ۹۰۰ مهندس هسته‌ای دارد و اگر از این شرکتها کنار گذاشته شده‌اند با آنها صحبت کنید. ما از سوی دیگر صدها دانشجو را جذب کردهایم.
صالحی در خصوص اینکه پس از چند وقت میتوانیم به میزان ظرفیت اورانیوم قبل از برجام برسیم، گفت: ما حداکثر ظرف دو سال به ظرفیت گذشته خواهیم رسید.
وی درباره اینکه آیا ایران برنامه‌ای برای خروج از پروتکل الحاقی یا ان پی تی دارد یا خیر گفت: خروج از ان پی تی و پروتکل جزو اقدامات در چارچوب برجام ایران خواهد بود، زیرا ایران تلاش ویژه ای دارد که ان پی تی مستحکم بماند. برجام یک عامل اعتماد سازی است که نشان داده با مذاکره می‌توان مسائل چند وجهی را حل کرد و این برجام می‌تواند در جهت استحکام ان پی تی باشد و امیدواریم این عامل مهم(ان پی تی) بماند.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره همکاری ایران با آژانس گفت: هیچ اتفاقی در خصوص تعهدات ما نمی‌افتد و بازرسی‌ها انجام خواهد شد.
