همزمان با فرارسیدن ایام انتخابات مجلس شورای اسلامی، شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ قصد دارد تا قوانین انتخابات در برخی از کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی را بررسی کند.
آلمان، اولین کشوری است که دانا قصد بررسی قوانین انتخابات آن را دارد، آلمان یک کشور اروپایی است که از شمال با دریای شمال، دانمارک و دریای بالتیک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، لوکزامبورگ، بلژیک و هلند مرز دارد.
آلمان با بیش از ۸۱میلیون نفر جمعیت، پرجمعیتترین کشور اروپا محسوب میشود،
سیستم انتخاباتی آلمان، سیستم انتخاباتی چند عضوی
سیستم انتخاباتی جدید آلمان، توسط شورای پارلمان در سال ۱۹۴۹ تاسیس و جایگزین شد . سیستم جدید به موجب قانون اساسی جمهوری فدرال آلمان بهوجود آمده است.
این امر نتیجهای از ورود احزاب بود که منجر به داد و ستدد میان نیروهای دموکراتیک در آلمان غربی شد.
انتخابات مجلس فدرال آلمان هر ۴سال یکبار برگزار می شود؛ پارلمان آلمان (بوندستاگ) ۶۵۶ کرسی دارد و احتمال افزایش کرسیها نمیرود.
در سیستم انتخاباتی آلمان، هر شخص دو حق رای دارد، اولین رای، رای شخصی است که به کاندیدهای یکی از ۳۲۸ حوزهی تک عضوی اعطا می شود و دومین رای یک رای حزبی است تا مردم بتوانند علاوه بر کاندیدهای مورد علاقه خود، حزبی که به آن علاقهمند هستند را هم به مجلس بفرستند.
کاندیداهایی که اکثریت لازم را در حوزه های تک عضوی را بدست آوردهاند، انتخاب شده محسوب میشوند. هرچند رأی دوم تعیین خواهد کرد که چه تعدادی نماینده از هر حزب به ” بوندستاگ” فرستاده می شود .
در هنگام شمارش آراء، آرای اول و دوم هر دو بهطور توامان در نظر گرفته می شوند. به عبارت دیگر مجلس نمایندگان جمهوری فدرال آلمان ترکیبی از ۲۹۹ برگزیده مستقیم از حوزه های انتخابیه بههمراه ۲۹۹نماینده از طریق فهرستهای انتخاباتی احزاب است.
در مجلس نمایندگان آلمان هم نحوه تقسیم کرسی ها بر اساس نسبت آرای احزاب بر نتایج آرای دوم هر ایالت تعیین می شود اما چنانچه تعداد نمایندگان مستقیم یک حزب در ایالتی بیش از تعدادی باشد که طبق آرای دوم به او تعلق می گیرد، هر نماینده ای که با رای مستقیم انتخاب شده باشد، کرسی خود را در مجلس حفظ میکند.
به همین دلیل در برخی دوره های انتخابات مجلس در آلمان از جمله انتخابات پانزدهمین دوره بوندستاگ، به جای ۵۹۸نماینده، در مجموع ۶۰۳ نماینده به مجلس این کشور راه یافتند.
دربین احزاب سیاسی موجود در کشور آلمان، علاوه بر اتحاد اجتماعی مسیحی، اتحاد دموکراتیک مسیحی ، حزب دمکراتیک اجتماعی و حزب دمکراتیک آزاد که از سال ۱۹۴۹ در مجلس آلمان بودهاند یک حزب سبز جدید (GRNE) درسال ۱۹۸۳ و ۱۹۸۷ موفق شد تا کرسیهایی را در بوندستاگ به دست آورد.
امروزه سیستم تناسبی چند عضوی و ترکیبی هیچ انعکاس و بازخورد بزرگی را در آلمان نشان
نداده است. مدت زمان کافی برای داشتن سطح بالایی از مشروعیت سازماندهی شده را گذرانده و اصول اساسی حوزههای تک عضوی و لیست نمایندگی نسبی از سال ۱۹۴۹ باقی مانده است . هرچند بعضی از تغییرات کوچک در سیستم انتخاباتی اتفاق افتاده است .
انتخابات در آلمان بهصورت مستقیم می باشد و رای دادن بهصورت مخفی است این آزادی و مخفی بودن انتخابات بهوسیله قانون تضمین گشته و هرتخطی مستوجب پیگرد قانونی است و هرشخصی دارای همان میزان حق رای است که دیگری دارد و تمامی آراء دارای ارزش یکسان هستند.
شرایط انتخاب کنندگان
وضعیت سیستم انتخاباتی و رویه های مربوط به آن نه تنها بهوسیله قانون اساسی بلکه از طریق قوانین عادی نیزمورد بررسی و معرفی قرار می گیرد. مطابق ماده ۳۸ قانون بنیادین فدرال که پایه و اساس قانون انتخابات فدرال می باشد :انتخابات در آلمان برای همه ارگانهای نمایندگی مردم، عمومی، آزاد، برابر و مخفی است.
هر فرد آلمانی که ۱۸سال تمام داشته باشد از حق انتخاب کردن برخوردار است و آلمانی های مقیم خارج از این کشور نیز، در صورت وجود پیش شرطهای لازم، می توانند در انتخابات شرکت کنند.
مطابق با اصلاحیه ایی که در قانون انتخاباتی فدرال در سال ۱۹۸۵ بهعمل آمد حق رای برای اتباع آلمانی که خارج از آلمان زندگی می کنند نیز درنظر گرفته شده است.
در حال حاضر آلمان هایی که دریکی از کشورهای عضو شورای اروپا زندگی می کنند نیز حق شرکت در انتخابات جمهوری فدرال آلمان را بدون توجه به این امر که برای چه مدتی در خارج از کشور زندگی کرده اند ، دارند .
اتباع آلمانی که درسایر کشورها زندگی می کنند درطی اولین ۱۰ سال از زمانی که جمهوری فدرال را ترک کردهاند می توانند در انتخابات شرکت کنند مشروط به اینکه قبل از ترک کشور، برای حداقل ۳ ماه اقامت مداوم در سرزمین فدرال داشته بوده باشند.
شرایط انتخاب شوندگان
واجدین شرایط برای کاندیداتوری نمایندگی مجلس شامل کلیه افرادی است که تبعه آلمان برای حداقل یکسال بوده و حداقل ۱۸ سال تمام سن داشته باشند و براساس مقررات و قوانین خاص مصوب در این کشور سلب صلاحیت نشده باشند.
حداقل سن برای داوطلبان مجلس نمایندگی مجلس چندین مرتبه از سال ۱۹۴۹ کاهش یافته است . در انتخابات فدرال مورخ سال ۱۹۶۹ هرفردی که ۲۵ سال یا بیشتر سن داشت واجد شرایط بود اما در
انتخابات سال ۱۹۷۲ سن مورد نظر به سن ۲۱ سال کاهش یافت . از زمان انتخابات سال ۱۹۷۹ حداقل سن ۱۸ سال درنظرگرفته شده و این امر مطابق قانون اساسی است که ۳۱ ژولای برمبنای ماده ۳۸ ، پاراگراف (۲) قانون بنیادین به تصویب رسیده است .
کاندیداها ممکن است بوسیله احزاب سیاسی و افرادی که حق شرکت در انتخابات را دارند معرفی شوند و افرادی که عضو حزب نیستند می توانند تنها برای انتخابات دریک حوزه انتخابیه کاندیدا شوند.
همچنین افرادی که به عنوان کاندیدا در انتخابات مجلس شرکت کردهاند، باید بنا به حکم دستگاه قضایی از حق انتخاب کردن محروم نشده باشند و یا به حکم دادگاه حق انتخاب شدن و اشتغال در مناصب دولتی را از دست نداده باشند؛ اشخاصی که به حبس بیش از یک سال محکوم شده باشند، تا ۵سال از حق انتخاب شدن در انتخابات محروم هستند و نمایندگانی که در دوره های قبل این کشور هم حضور داشته اند، از شرط تایید صلاحیت معاف می باشند.