با گرم شدن هوا و آغاز فصل بهار علاوه بر شکوفایی گل‌ها و سبز شدن درختان، حتی پرندگانی را که برای مدتی زمستان را از تمامی نقاط جهان برای زمستان‌گذرانی مهمان استانمان بودند را بر آن داشت که مهاجرت خود را به زادگاهشان آغاز کنند که تالاب میانکاله در مازندران نیز از آن جمله است.
تالاب میانکاله هر ساله پذیرای ۵۰۴ گونه پرنده متنوع و بیشمار و با رنگ‌ها و نقش‌ها و صداهای متنوعی است که می‌توان شگفتی طبیعت را به درستی در آن یافت.
علی ابوطالبی مسؤول دیده‌بانی و محیط زیست میانکانه در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با اشاره به اینکه حدود ۱۰ روز است که بازگشت پرندگان مهاجر در میانکاله آغاز شده، گفت: در حال حاضر بیشتر غوها و حدود ۸۰ درصد اردک‌ها با گرم شدن ناگهانی دما از میانکاله رفتند و چنگرها نیز در حال رفتن هستند که در واقع ۶۰ درصد برگشت‌ها انجام شد و تا اواخر امسال ۳۰ درصدشان می‌روند و حدود ۱۰ درصد از آنها تا اواخر فروردین سال آینده همچنان مهمان میانکاله هستند.
ابوطالبی درباره ۱۰ درصد از گونه‌هایی که تا اواخر فروردین سال آینده باقی‌مانده می‌مانند، افزود: این پرندگان باقی‌مانده آنهایی هستند که بی‌قراری سفر برای بازگشت در آنها ایجاد نشده، چراکه عوامل بیرونی و درونی با تأثیر بر پرنده موجب تغییراتی برای بی‌قراری سفر در پرنده می‌شود که عوامل بیرونی شامل طول روز و گرم شدن هوا و درجه حرارت و کوتاه شدن شب‌ها و وجود تغذیه کافی است چون با رشد جلبک‌ها پرندگان می‌توانند به تغذیه بیشتری بپردازند.
وی تصریح کرد: عوامل درونی ایجادکننده بی‌قرای سفر شامل چربی‌های اشباع شده در بدن پرنده که به آن این پیام را می‌دهد که با این مقدار انرژی تحمل سفر طولانی را دارد و همچنین غدد گلووطرفین در اوایل اسفند بزرگ می‌شود و تحریکات جنسی در گونه ایجاد شده و هنگامی که فیزولوژی بدن پرنده به وی نجوای آمادگی سفر را می‌دهد، در این حالت با ایجاد بی‌قراری سفر پرندگان سفر خود را دسته دسته با نظر لیدرهای باتجربه و قوی‌تر سال گذشته خود آغاز می‌کنند.
مسؤول دیده‌بانی میانکاله یادآور شد: در مسیر سفر پرندگان از توپوگرافی زمین و اشعه ماورای بنفش و میدان مغناطیسی خورشید و نیز تجربه خود برای مسیریابی استفاده می‌کنند و به جایی می‌روند که سال گذشته در آنجا زادآوری کردند.
این مسؤول با اشاره به اینکه در میانکاله ۵۰۴ گونه پرنده شناسایی شده، گفت: از ۵۰۴ گونه پرندن میانکاله حدود ۲۳۰ گونه برای زیست می‌مانند که ۱۳۰ گونه آن خشکی‌زی بوده و ۱۰۰ گونه آن تالابی که از این تعداد ۶۰ گونه آبزی و ۴۰ گونه کنارآبزی است و از پرندگان آبزی ۳۰ گونه آن بومی منطقه هستند، همانند طاووسک‌ها و برخی از گونه‌های مهاجر نیز گونه بومی دارند، همانند چنگرها و اردک سرسبز اما عموما ۷۰ گونه از صد گونه آبزی تلاب‌گذران زمستان مهاجرت می‌کنند و شامل سه گونه قوهای گنگ، قوی فریادکش، قوی کوچک که این قوی کوچک در لیست سایتیس و منع تجارت و جزو ۱۲ پرنده در معرض خطر این استان قرار دارد و از پلیکان‌ها گونه سفید و پا خاکستری که پا خاکستری آن گونه کمیاب و در لیست سایتیس از درجه دو حفاظتی برخوردار است و از غازها نیز غاز خاکستری که کمیاب نیست اما عروس غاز و غاز پازرد گونه کمیاب منطقه بوده و غاز پیشانی‌سفید بزرگ و کوچک نیز در لیست سایت سایتیس قرار دارد.
وی افزود: از اردک‌ها انواع مختلفی که حدود ۱۵ الی ۱۶ گونه از آنها به میانکاله سفر می‌کنند و شامل اردک سرسفید، گیلار، فیل‌وش، خودکای معمولی و ابرو سفید، اردک سرسبز و سرحنایی و نوک‌پهن و چشم طلایی و سرسیاه و کاکلی است که از میان همه آن اردک‌ها گونه سرسفید حمایت شده و در لیست سایتیس بوده و گیلار مهاجرت می‌کند و اردک تاج‌دار نیز جمعیت آن کاهش پیدا کرد.
ابوطالبی تصریح کرد: علاوه بر همه پرندگانی که در میانکاله وجود دارد انواع سلیم‌ها نیز در میان آنها به چشم می‌خورد که ۶ گونه سلیم و ۱۰ گونه آب چلیک و ۵ گونه تلیله و همچنین انواع حواسل‌ها و آ.او.س و انواع باکلان که گونه کوچک آن در معرض خطر که هر ساله به میانکاله مهاجرت می‌کنند.
به گزارش بلاغ، با توجه به تنوع مختلف زیست محیطی در مازندران و حضور پرندگان مختلف در این استان، شرایط برای حضور گردشگران از سراسر کشور و جهان فراهم می‌شود که می‌توان با تمهیدات لازم از این شرایط بدون دست درازی در طبیعت و از میان بردن پرندگان نادر، شرایط اقتصادی فراهم کرد.
