روزی که در این شهر تاریخی شد
روزششم بهمن ماه در تاریخ ایران آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران بوده است، اتفاقی که سرنوشت یک ملت را در دست‌های مردم یک شهر قرار دارد و این اقتدار و پویایی برای نسل‌های آینده این شهر کافی است.
در روز ششم بهمن حماسه‌ای رخ داد که در تاریخ جهان کم نظیر بود؛ وقتی سایه‌های شوم کمونیست‌ها تمام شهر را فرا گرفت شجاعت مثال زدنی مردم آمل افکار توهم‌آمیز دشمنان را خاکستر کرد، مردمی که دست در دست هم ایستادگی کردند تا کمر این انقلاب خم نشود.
ماجرا از آنجا آغاز شد که حدود ۱۰۰ نفر از مائوئیست‌های کشور که تحت عنوان اتحادیه کمونیست‌های ایران فعالیت می‌کردند به شهرستان آمل حمله کردند. این ۱۰۰ نفر که دروه‌های سخت نظامی را گذرانده و عملا قدرت بالای داشتند، با برنامه‌ای حساب شده شبیخون خود را آغاز کردند اما چه بسا اینجا آمل بود و شهر هزارسنگر.
مردمی که تاریخ ساز شدند
حضور قدرتمند مردم از زن، مرد ،جوان و پیر چنان وحشتی بر ضدانقلابیون مستولی کرد که آنان تاب مقاومت را از دست داده و مجبور به فرار شدند. چنان ضربه کوبنده‌ای بر پیکر اتحادیه کمونیست‌ها وارد شد که آن را متلاشی و این شهر را به‌عنوان یک قطب سیاسی، انقلابی قرار داده است.
این واقعه، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی که درباره آن چندین کتاب و مقاله نگاشته و چندین سمینار علمی تشکیل شده است.
به رغم توجه محافل سیاسی علمی به این حادثه مهم، هر چه از آن گفته شود کم است و باید این حماسه را با همه قدرتی که داشت و با زوایای مختلف به نسل‌های بعد انتقال دهیم.
سردار مهدی خانی از یادگاران حماسه اسلامی ۶ بهمن آمل درباره فضای سیاسی این واقعه عظیم به خبرنگار ما گفت: از لحاظ سیاسی مقابل گروهی به نام اتحادیه کمونیست‌های ایرانی بودیم و همان‌طور که از نامش پیدا است با اتحاد چند گروه کمونیستی یک گروه را تشکیل دادند.
ائتلافی شوم که حماسه‌ای بزرگ را رقم زد
وی ائتلاف این گروه‌ها را بعد از واقعه ۲۰ خرداد سال ۶۰ دانست و اظهار کرد: تقریبا تمام گروه‌های سیاسی به گروه نظامی تبدیل شدند و سلاحشان از نشریه و امثال آن به اسلحه تغییر شکل داد.
یادگار حماسه اسلامی ۶ بهمن آمل اهمیت این گروه را در اهداف شوم‌شان دانست و تصریح کرد: هدف منافقان از مبارزه در جریان واقعه هفتم تیر، ماجرای هشتم شهریور و ترور در شهرها براندازی انقلاب نبود اما هدف اتحادیه کمونیست براندازی انقلاب اسلامی بود و به مردم وعده داد که عید ۶۱ رژیم جمهوری اسلامی را منحل می‌کنند.
واقعه‌ای که همه فتنه هایی داخلی را زیر خاکستر برد
سردار خانی واقعه ۶ بهمن را حماسه‌ای کم نظیر خواند و افزود: این حماسه مشابه جریان گنبد و درگیری‌های خلق عرب نبود که گروهی شورش و سپس نظامیان آنها را سرکوب کنند و یا کمیته و بسیج در مقابلش قد علم کند بلکه درگیری با نیروهای مسلح تا صبح ادامه پیدا کرد و مردم در کنار نیروهای دیگر توانستند کمونیست‌ها را شکست دهند.
وی به حضور همه جانبه مردم در کنار یکدیگر اشاره کرد و گفت: مردم با یکپارچگی ایستادگی کردند و این حماسه بی‌نظیر را خلق کردند، حماسه‌ای که نه قبل از آن رخ داد و نه بعد از آن تکرار شد.
یادگار هشت سال دفاع مقدس با بیان اینکه نسل جدید نسبت به حماسه‌ای که پدران و مادران‌شان خلق کردند، حسی ندارند و ادامه داد: شاید همین دلیل تجلی گسل نسل‌ها باشد، با برپایی مراسمی حماسه‌سازان دور هم جمع می‌شوند و خاطره‌ها را مرور می‌کنند اما هیچکدام به نسل بعد منتقل نمی‌شود و این اشکال از انتقال دهنده است.
حماسه‌ای که اگر بازخوانی نشود، خسارت هویتی را سبب می‌شود
سردار خانی با توصیه به جوانان که نباید نسبت به تاریخ و حماسه گذشتگان بی‌تفاوت بود و بیان اینکه نسل امروز باید جویا باشد واهمیت و جایگاه حماسه اسلامی ۶ بهمن را بررسی کند، خاطرنشان کرد: جوانان امروز باید بدانند شهید طاهره هاشمی دانش‌آموز ۱۴ ساله چه در افکارش بود و یا نحوه شهادت دانش‌آموزان شهید سقا علیزاده و اکبرزاده باید برای نسل جدید سوال و به دنبال جواب آن باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نسل جوان باید حماسه اسلامی ۶ بهمن را به خوبی دریافت کند تا بتواند به درستی به نسل‌های آینده انتقال دهد.
شتر در خواب بیند پنبه دانه گهی…
برنامه کمونیست‌ها برای حمله به آمل، تسخیر ساختمان فرمانداری، سپاه و ساختمان بسیج که از لحاظ استراتژیک در محلی خوب و از لحاظ استقامت، ساختمان محکمی بود، طراحی شد.
آنها عصر روز پنجم بهمن ماه حرکت کردند و در دو محله اسپه‌کلا و رضوانیه شهرستان آمل در خانه‌هایی که برای‌شان تدارک دیده بودند، مستقر شدند و قصدشان با استقرار در این مکان کمکی از آن‌طرف پل به نیروهای انقلاب نرسد و بعد از حمله به راحتی منطقه را از دست آنها بگیرند.
حوالی ساعت ۱۱ شب ششم بهمن صدای تیراندازی در شهر بلند شد و کمونیست‌ها حمله را درحالی‌که بسیاری از نیروهای انقلابی در جنگل بودند، آغاز کردند.
وی در ادامه اظهار کرد: کمونیست‌ها تقریبا چندین درگیری متفرقه در ۱۸، ۲۲، ۲۴، آبان و ۱۳ دی داشتند که در آن تعدادی از فرزندان این مرزو بوم از جمله روحانی شهید شریعتی و تعدادی از عزیزان شهر آمل به شهادت رسیدند و تعدادی از کمونیست‌ها نیز به درک واصل شدند.
چریک نمایانی که فرار را برقرار ترجیح دادند
یادگار حماسه اسلامی ۶ بهمن آمل با بیان اینکه قبل از درگیری ۶ بهمن ماه به دلیل ترس و واهمه و شرایط سخت در جنگل حدود ۱۰۰نفر از اتحادیه کمونیست‌ها از جنگل فرار کردند و افزود: بعد از درگیری ۲۳ آبان کمونیست‌های مستقر در جنگل به پنج گروه ۱۶ تا ۲۰ نفره متشکل از فرمانده کل گروه، مسئول کل سیاسی، مسئول کل ارتباطات، مسئول کل شناسایی، تدارکات و تیم پزشکی و ۱۶ الی ۲۰ نیروی نظامی تقسیم شدند.
وی به افراد تشکیل دهنده این گروه ملحد اشاره کرد و گفت: افراد تشکیل دهنده اتحادیه کمونیست‌ها عمدتا فرزندان کسانی بودند که در خارج از کشور تحصیل و یا اخراجی‌های شرکت نفت بودند که دفتری در تهران داشتند و توسط پیک شمال به جنگل آمل منتقل می‌شدند.
علی تبار در ادامه تصریح کرد: با وجود اختلافات ایدوئولوژی متعارض بین اتحادیه کمونیست‌ها و منافقین، یک عقیده و دیدگاه مشترک وجود داشت که آن هم سرنگونی جمهوری اسلامی و جنگ مسلحانه بود. به همین دلیل با یکدیگر متحد و سپس گروه‌های جناح چپ و اقلیت پیکار نیز به آنها ملحق شدند.
وی با بیان اینکه در ابتدا این ۲۰۰ نفر به ۹ گروه تقسیم شدند و ادامه داد: آنها در سه کمپ بالا، وسط و پایین مستقر شدند که هر کمپ سه گروه را در خود جای می‌داد و فاصله هر کمپ ۷۰۰ متر بود تا در شرایط اضطراری یکدیگر را کمک کنند.
یادگار هشت سال دفاع مقدس با عنوان اینکه کمونیست‌ها پس از درگیری۲۲ آبان تغییرشکل دادند و به پنج گروه ۱۶یا۲۰ نفره تقسیم شدند، یادآور شد: در هرکمپ ۶ چادر بود که پنج چادر برای استقرار نیروها و یک چادر برای کادر پزشکی تعیین شد و هرکمپ سه الی چهار نقطه نگهبانی داشت که نگهبانان از هم جدا بودند.
علی تبار به نحوه تامین غذا و سلاح کمونیست‌ها اشاره کرد و گفت: عمدتا سلاح‌هایشان را با سرقت از جنگ‌های ایران و عراق و کردستان، خریداری از قاچاق‌چیان و غارت انبارمهماتی که توسط نیروهای مردمی از اوایل انقلاب تصرف شده بود به دست آوردند و غذای خود را نیز با سرقت و راهزنی در جاده‌ها، از روستاهای همجوار و حیوانات محلی تامین می‌کردند و دارای ۲ دستگاه ماشین وانت، ۲ دستگاه ماشین سواری و ۲ دستگاه موتورسیکلت بودند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: درود برشیرزنانی آملی که دوشادوش مردان سنگر درست کردند و جنگیدند و در این راه همچون شهید طاهره هاشمی را تقدیم انقلاب کردند.
گفتنی است کمونیست‌ها حین عبور از خیابان‌های شهر هنگام مواجهه با نیروی مسلح یا افرادی که ظاهر حزب‌اللهی داشتند به آنها حمله می‌کردند و آنها را زخمی و یا به شهادت می‌رساندند.
برنامه اصلی آنها این بود که حتی‌الامکان نیروهای سپاه و بسیج را از کار بیاندازند و بعد از آن مردم را به قیام دعوت کنند چرا که طبق تحلیل‌های تشکیلات، آنها مطمئن بودند مردم به آنها می‌پیوندند.
با آغاز صبح ششم بهمن، حماسه مردم آمل شکل گرفت و صدها نیروی داوطلب مردمی با آمدن به مقر سپاه و گرفتن اسلحه، به مقابله با سربداران جنگل رفتند.
سنگربندی‌ها آغاز شد و زن و مرد و پیر و جوان همگی با آوردن شن و گونی اقدام به سنگرسازی و نبرد سنگر به سنگر کردند تا آنجا که آمل لقب “هزار سنگر” گرفت.
تصویر هوایی از میدان هزار سنگر آمل
روزنامه اطلاعات در آن سال در گزارشی نوشت: حضور یکپارچه مردم مسلمان و قهرمان آمل در صحنه چنان وحشتی بر ضد انقلابیون مستولی کرد که آنان تاب مقاومت را از دست داده و مجبور به فرار شدند. آخرین خبرها از حوادث آمل نیز حاکی است در درگیری که بین برادران پاسدار و مردم حزب اللهی شهر قهرمان پرور آمل از یک سو و مهاجمان مسلح به اصطلاح سربداران جنگل از سوی دیگر روی داد، ۳۴ تن از مهاجمان به هلاکت رسیده و تعدادی نیز زخمی شدند.
در پایان نکته‌ای که بسیار برای مردم شهر هزار سنگر آمل اهمیت دارد دیدار با رهبر معظم انقلاب در سال‌روز گرامیداشت این روز تاریخی و حماسی است.
گرامی باد یاد و خاطره ۴۰ شهید گلگون کفن ششم بهمن ماه ۱۳۶۰ شهرستان آمل
