امیرابراهیم رسولی کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی به واکاوی مجلس دهم پرداخته است که در ادامه میآید:
– پروانه سلحشوری عضو فراکسیون امید (اصلاحطلبان): ما در مجلس دهم خوب نبودیم. ریشه بسیاری از مشکلات در خود مجلس است.
– جعفرزاده ایمنآبادی، نایب رئیس فراکسیون مستقلین (منشعبین از لیست امید و حامیان اصلی لاریجانی): هنوز مشکلات اساسی مردم در اولویت نمایندگان قرار نگرفته و آنها از خیلی دستور کارهای مجلس ناراضیاند. مجلس دهم در بُعد نظارتی خیلی ضعیف عمل کرده است.
– حاجیبابایی، رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی (اصولگرایان): مجلس دهم تحتالشعاع دولت است و حتی اختیار سؤال و استیضاح از یک وزیر را نداشت و ندارد.
اظهارات فوق واقعیاتی از مجلس دهم و به زبان نمایندگان آن است. مجلسی که دو سال قبل با فضاسازیهای مختلف به ویژه در پایتخت تشکیل شد و امروز در آستانه سال سوم قرار دارد. به راستی چرا مجلس به چنین روزی گرفتار شده و درمان آن چیست؟ امروز مجلس کجای مشکلات مردم و جامعه قرار دارد؟
از مدیریت مجلس که سه دوره متوالی ریاست را به عهده داشته تا اعضای لیست امید که با تکرار میکنمهای بیهدف وارد مجلس شد چه پاسخی برای این وضعیت دارند به نظر میرسد عوامل زیر در این شرایط نقش اساسی داشته و دارند:
۱- سیاستزدگی و فقدان کارآمدی
از ابتدای مجلس دهم ستون آن با هیاهوی تبلیغاتی و شعارهای خاص بنا شد تا افرادی وارد مجلس شدهاند که برخی از آنان نه تنها تخصص و تجربه در امور نظارتی، تقنینی و مدیریتهای کشوری نداشتند بلکه صرفاً جریانی و لیستی عهدهدار صندلی سبز گردیدهاند. در طول این دو سال برخی از آنان سکوت کردند و یا وارد حاشیهها شدند و رهاوردی برای حل مشکلات مردم ایجاد نشد.
درگیری و تنش با قوه قضاییه توسط یک نماینده لیست امید نمونهای از این دست است. از دیگر سیاستزدگیها که بر عملکرد عملیاتی مجلس اثر گذاشت فراکسیونکشی زرد بود آنگاه که برخی با لیست امید وارد مجلس شده و به ناگهان مستقل گشتند این دسته ترازوی سیاسی را در عملیاتهای کف صحن به این طرف و آن طرف کشاندند تا فراکسیون امید و ولایی نتواند قدرت مانوری در اداره و تعیین مسیر مجلس داشته باشند. این روش فراکسیون مستقلین کارآمدی را تحت تأثیر سیاستبازی قرار داد تا در همه تصمیمگیریها عدم وجود اکثریت قاطع رسیدن به یک هدف و تصمیم را با مشکل مواجه نمود.
۲- سایه سنگین دولت
در مجلس دهم برخی با تابلوی اصولگرای معتدل و برخی به نام اصلاحطلبان حامی دولت و برخی به دلیل فقدان زور و توان سیاسی با تعلل در وظایف نظارتی خود در قبال دولت، اقتدار مجلس را لکهدار و در صحنههایی چون استیضاح شب عید وضع اسفباری را برای شأن و جایگاه قوه مقننه ایجاد کردند.
سایه سنگین دولتیها در میان فراکسیون امید و مستقلین باعث شد تا پیروز صحنه آنان باشند و مجلس تضعیف شود. نتیجه روند استیضاح امثال آخوندی و ربیعی و حاشیههای آن خود گویای وضعیتی است که ترسیم شد.
مجلس که میبایست در کنار حمایت منطقی از دولت جمهوری اسلامی تیغ نظارتی تیزی داشته باشد، کندیاش نصیب دولت تدبیر شد تا امروز کشور دچار چالشهای مختلف خصوصاً در حوزه اقتصاد شود.
روز کشاندن سیف، رئیس بانک مرکزی به صحن علنی به دلیل اوضاع نابسامان ارز و سکه داستان نوشدارو بعد از مرگ سهرابی بود که از مصادیق عملکرد مجلس است.
۳- مدیریت مجلس
نقد آقای لاریجانی در این شرایط نقد سیاستورزی او نیست بلکه نقد به مدیریت او در حفظ اقتدار و شأن مجلس دهم است که در مقایسه با گذشته قابل بررسی است. کیفیت اداره محتوایی و هدایت مجلس به سوی تقمین، نظارت و عملیات بر روی حل مشکلات اساسی جامعه و مردم از مواردی است که در مدیریت آقای لاریجانی در مجلس دهم حتی با مجالس هشتم و نهم متفاوت و قابل نقد است.
آیا او از ماجرای سه استیضاح شب عید و نحوه رفتار وزرا و نتایج نسبت به مجلس حس خوبی داشته است؟ گرچه آقای لاریجانی همه مجلس نیست و کیفیت عملکرد نمایندگان در این بین محل تأمل اما سهم او در شرایط موجود قابل چشمپوشی نیست و البته این چالش که کسی جز او در مجلس دهم توان اداره ندارد مسأله قابل بررسی است.
امروز نمایندگان باید به یک سؤال اساسی پاسخ دهند و بگویند در شرایط و مشکلات کنونی کشور کجای کارند و خانه ملت کجاست؟
اگر مسیری را اشتباه رفتهاند جدا از گرایشهای سیاسی، اصلاحکنند و کارآمدی این نهاد مقدس که قرار بوده و هست در رأس امور باشد را به جایگاه اصلی خویش بازگردانند.