امیر خوراکیان معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی در نشست بایدها و نبایدهای حضور در فضای مجازی با عنوان «غرق نشوید»، اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های اساسی فضای مجازی این است که اتصال جای ارتباط را می‌گیرد.

وی با بیان اینکه همگرا شدن فناوری‌ها باعث تحول جدی در زندگی انسان خواهد شد، ادامه داد: بخشی از این تحول با پیام‌رسان‌ها محقق شده و در سال‌های آینده نیز دوباره شاهد تحول جدی در این حوزه خواهیم بود که دیگر فقط با انسان‌ها مواجه نیستم، بلکه اشیاء نیز وارد شبکه ارتباطی می‌شوند.

وی با ذکر مثالی از تغییرات زندگی مردم در نتیجه تحولات فناوری، گفت:‌ در اخبار شنیده‌ایم که متوسط سن افراد جامعه افزایش یافته است و این یک رویه جهانی است، زیرا در بستر جدید، خدمات درمانی و بهداشتی کاملاً متحول خواهد شد و ساعت کار کاهش پیدا می‌کند، به گونه‌ای که در انقلاب صنعتی مردم ۱۲ ساعت کار می‌کردند و امروز در برخی شرکت‌ها در کشورهای پیشرفته ساعت کاری به شش ساعت تغییر کرده است و هر کس اضافه کار بایستد، جریمه می‌شود، در نتیجه این تغییرات شاهد افزایش اوقات فراغت، پدیده سالمندی و موج جدیدی از تمایل به شهرنشینی هستیم که در آینده دولت ها با آن مواجه می‌شوند.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به رشد سهم شرکت‌های فناوری در اقتصاد آمریکا، گفت: ۸۰ درصد بازار اقتصاد دیجیتال آمریکا در اختیار ۱۵ شرکت است.

در عین حال بررسی‌ها نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در واگذاری برخی بخش ها به غیر از آمریکایی ها ممانعت می‌کنند و برای مثال از ورود اروپایی‌ها به هیأت مدیره برخی شرکت‌های برتر جلوگیری می‌کنند.

خوراکیان با بیامن اینکه آمریکا در فضای مجازی به دنبال استعمار نوین است که البته مقاومت‌هایی در برابر این سیاست در دنیا شکل گرفته، گفت: در ایران نیز بیش از ۶۰ درصد خدمات گوگل فیلتر است و تمامی سرویس‌هایی که امکان نوآوری به کاربران ایرانی می‌دهند، مسدود هستند، آنها انتظار دارند ایرانی‌ها مانند کارگر ساده و کاربر بی‌خاصیت باشند و تنها روی پلت‌فرمی که سیاستگذاری آن در اختیار خودشان است نیازشان را برآورده کنند.

وی گفت: موضوع تلگرام در ایران این نبود که جلوی پیام‌هایی که مردم رد و بدل می‌کردند، گرفته شود، بلکه تلگرام در حال تبدیل شدن به پلت‌فرمی بود که روی سکوی حاکم تمامی خدمات مورد نیاز مردم را ارائه کند؛ حتی پول کشور را هم به رسمیت نشناسد و تمام قوانینی که در جامعه تصویب شده و اصول اجتماعی را دور بزند. اشکال پیام‌رسانی مثل تلگرام این بود که در شبکه ملی اطلاعات تمامی این کاربردها در سطح ملی با حفظ مرزها وجود خواهد داشت.

خوراکیان با تشریح خدمات پایه در شبکه ملی اطلاعات اظهار داشت: موتور جست‌وجو، ایمیل، دانشنامه، نقشه، بازی‌، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های اجتماعی خدمات پایه محسوب می‌شوند.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی توضیح داد: در حال حاضر دو موتور جست‌وجو ملی در کشور وجود دارد که متأسفانه رشد لازم را نداشتند؛ دانشنامه در اختیار ویکی‌پدیا است که مدیریت آن در ایران نیست؛ در حوزه نقشه، جز شهرداری که کار مختصری انجام داده، اصلا کار دیگری انجام نشده است؛ در حوزه بازی، تنها ۵ درصد بازی‌هایی که در ایران استفاده می‌شود ایرانی است؛ شبکه‌های اجتماعی تقریبا در ایران نداریم و پیام‌رسان‌های اجتماعی در تلاشند تا حداقل در این حوزه مهم که عموم مردم فعال هستند، ملی شود و فعالیت‌ها داخل کشور انجام شود.

وی به تشریح نقش فعالان رسانه‌ای در جلوگیری از غرق شدن مردم در فضای مجازی پرداخت و گفت: نخستین وظیفه مهم و اصلی برخورداری از سواد رسانه‌ای است و مردم باید در انتخاب زمین بازی و پلت‌فرم هوشیار شوند، همچنان که یکی از مشکلات اساسی تلگرام این بود که رسانه‌ای کور بود و ما را از حضور در رسانه‌هایی که حرفمان را به مردم دنیا بزنیم غافل کردند، در حالی که اگر در یک شبکه عمومی بین‌المللی حضور داشته باشیم، اگرچه خیلی مواقع ما را سانسور می‌کنند، اما می‌توانیم حرف‌مان را بزنیم.

وی ادامه داد: موافق گردش آزاد اطلاعات هستیم به شرطی که منافع مردم را به خطر نیفتد، آنها تعبیر متفاوتی ازگردش آزاد اطلاعات ارایه‌ کرده‌اند.

خوراکیان، صیانت از مرزهای ملی و دینی را دیگر وظیفه مهم فعالان رسانه‌ای عنوان کرد.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی گفت: معتقدیم حتی بسیاری از عقب‌ماندگی‌ها در فضای مجازی قابل جبران است؛ همچنان که اقتصاد صنعتی به خدماتی در حال تبدیل است فضای مجازی می تواند کمک بزرگی به این تغییر کند؛ به شرطی که آگاهانه از این فضا استفاده کنیم و فریب آن را نخوریم و آگاهی بخشی در این باره یکی از وظایف رسانه‌ها است.

وی ادامه داد: همچنین نیازمند آگاهی بخشی مردم در فضای مجازی هستیم.

به گفته وی، توجه به تولید محتوا ششمین وظیفه فعالان رسانه‌ای است؛ زیرا اغلب مطالبی که تولید می‌شود یا خارجی است یا با اندکی تغییرات به محصول جدید تبدیل شده است و از این رو این حوزه نیازمند توجه جدی است.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی آخرین وظیفه برای اهالی رسانه را مطالبه از بخش‌های مختلف حاکمیتی، نخبگان و خصوصی عنوان کرد و گفت: این مطالبه‌گری نباید فقط به حاکمیت محدود شود، بلکه باید از سطحی‌نگری به ادبیات کارشناسانه تبدیل شود، به طوری که مستند و متقن بودن سؤال خبرنگار مشهود باشد.