جواد کریمی قدوسی نماینده مجلس شورای اسلامی روز گذشته در مورد به بن بست رسیدن طرح خرید هواپیماهای پسابرجامی گفت: قراردادهای امضا شده به چند دلیل صرفا روی کاغذ است و عملیاتی نخواهد شد و من قبلا هم این مسائل را هشدار داده بودم. طبق قرار داد ژنو۱ غربی ها متعهد شدند ضمن آزاد کردن پول های بلوکه شده کشور محدودیت های فروش قطعات هواپیما را بردارند در حالی که از ۱۲۰ موتور هواپیما مورد نیاز به قطعات، صرفا ۱۲ عدد از آنها تامین قطعه و تعمیر شدند، بنابراین غربی ها به عهد خود برای تامین قطعه عمل نمی کنند چه برسد به فروش هواپیما جدید.

عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس گفت: غربی ها در ابتدا به بویینگ اجازه دادند که به تهران بیاید تا ببیند می توانند در پوشش دفتر بویینگ در تهران به جاسوسی و جمع آوری اطلاعات بپردازند یا نه و وقتی دیدند این امر امکان پذیر نیست وزارت خزانه داری آمریکا اجازه ورود به بویینگ به ایران را نداد.

این نماینده مجلس ادامه داد: فاجعه بزرگ این بود که وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد بعد از برجام نیاز به خرید قطعه از بازار سیاه نیست و شرکت های هواپیمایی می توانند به صورت رسمی قطعات را خریداری کنند در حالی که غربی ها برای برقراری ارتباط تجاری، اطلاعاتی را از شرکت های هواپیمایی در خواست کردند که شامل تمام اطلاعات دوره ۳۰ ساله دور زدن تحریم ها توسط ایران بود.

وی افزود: شرکت‌های غربی به واسطه این فرم ها اطلاعاتی درباره بخش های مختلف صنعت هواپیمایی همچون مقدار نیاز صنعت هواپیمایی به قطعات،طرف های تجاری صنعت هواپیمایی کشور در دورات تحریم،راه های ورود قطعات به کشور در دوران تحریم و بخش های خصوصی کشورهای ثالث  که در دوران تحریم با ما همکاری داشتند را شناسایی کردند و در واقع در این امر صنعت هواپیمایی تخلیه اطلاعاتی شد و حال مسئولان هواپیمایی می گویند که پس از دادن اطلاعات دیگر حتی نمی توانیم لاستیک هواپیما از خارج بخریم.

وی،با اشاره به سیاسی و تبلیغاتی بودن واردات چند فروند هواپیمای مرجوعی در سال گذشته گفت:آقای ظریف در گزارش شماره ۴ اجرای برجام که در کمیسیون امنیت ملی قرائت شد اعتراف کرد که هواپیماهای وارداتی دست دوم بوده است.

کریمی قدوسی گفت: مسئول این مسائل دولت است و آقایان ظریف و آخوندی باید در این باره پاسخگو باشند و ما در گزارش بعدی کمیسیون امنیت ملی درباره برجام به این مسئله اشاره خواهیم کرد.

وی در خصوص استیضاح احتمالی عباس آخوندی درباره به بن بست رسیدن خرید هواپیماهای پسابرجامی نیز گفت: البته مجلس باید پیگیر باشد اما مردم ما دیدند که مجلس، مجلس استیضاح نیست و خیال دولت را راحت می‌گذارد.

نمی‌خواهم بحث کنم

نشریه نیویورکر می‌نویسد: وزیر امور خارجه ایران، دولت آمریکا را به دلایل مختلف از جمله خودداری از صدور مجوزهای لازم برای فروش هواپیماهای «بوئینگ» و «ایرباس» به ایران به نقض توافق هسته‌ای متهم کرده و گفته است: نمی‌خواهیم در این مورد بحث کنیم.

طبق ماده ۲۲ برجام و پیوست‌های ۲ و ۵ برجام توافق شد که تحریم فروش هواپیما و قطعات آن از اولین روز اجرای توافق-دی ماه ۹۴- لغو شود. بر همین اساس آمریکا موظف بود تا شرایط فروش هواپیمای مسافربری به ایران را فراهم کرده و از هر اقدامی که شائبه سنگ اندازی در مسیر لغو تحریم هواپیما در آن باشد، پرهیز کند؛ اما آمریکا هیچگاه به این تعهد عمل نکرد. برای نمونه مجلس نمایندگان آمریکا- در تیرماه ۹۵ و در یکسالگی برجام- با ۲۳۹ رأی موافق در مقابل ۱۸۵ رأی مخالف لایحه منع فروش هواپیماهای «بوئینگ» را به ایران تصویب کرد.

روزنامه‌های اصلاح طلب در آذر و دی ماه ۹۵ با تیترهایی همچون «فرود تاریخی بوئینگ در ایران»، «پرواز بوئینگ از روی دیوار برجام»، «به افتخار برجام، تحریم‌های ۳۷ ساله شکسته شد»، «بن ژور مسیو؛ فرانسوی‌ها از زمین و آسمان به ایران برگشتند»، «ایرباس نو فقط یکی از دستاوردهای برجام است» با ذوق‌زدگی کودکانه‌ای از لغو تحریم فروش هواپیما و قطعات هواپیمایی به ایران خبر داده بودند.

خرید هواپیما در ایران به داستان بی پایان تبدیل شده است که با اخراج مدیران و استعفای آن‌ها موضوع حل نمی‌شود و دولت به جای خرید و حمایت از تولیدات خارجی جهت رفع موانع تولید داخل تلاش کند.