در پی سقوط هواپیمای مسافربری تهران_یاسوج در رشته کوه دنا که به جان باختن تعداد زیادی از هموطنان منجر گردید، بعد از دو هفته تلاش و پیگیری نیروهای عملیاتی بالاخره جعبه سیاه هواپیمای مذکور از دل این کوه پس گرفته شد و پس از طی مراحل قضایی به تهران منتقل گردید.

پیدا شدن این جعبه که به قول کارشناسان می تواند علت حادثه را روشن نماید از همان آغاز پیدایش در بین مسئولان استانی و تیم های استقراری از سوی سازمان هواپیمایی کشوریمورد بحث و بررسی زیادی قرار گرفت. این کش و قوس ها موجب شد که ذهن اکثر مردم به چیزی فراتر از این بیندیشد که آیا صداقت جعبه سیاه در سیاست متولیان امر سیاه نمایی خواهد شد و یا اینکه علت این سانحه بحق بیان خواهد شد.

در این بین آن چیزی که بیشتر از همه در اندیشه مردم خطور می نمود همان اخبار مربوط به پیدا شدن جعبه سیاه این هواپیما که دست به دست بین مردم می گشت.

از زمانی که مدیرکل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری خبر داد که: دقایقی پیش جعبه سیاه هواپیمای ” ای. تی. آر ۷۲” تهران به یاسوج تحویل دادستانی شهرستان دنا شد. افکار مردم به دنبال حقیقتی می گردد که علت اصلی حادثه را بدانند که آیا طبیعت و شرایط آب و هوایی در این سانحه دخیل است و یا اینکه نقص فنی پروازی و یا قصورات کاپیتان باتجربه این پرواز می تواند مورد نظر باشد.

بهرحال؛ با پیدا شدن این جعبه سیاه از ساعت اولیه شاهد انتشار اخبار مختلف و اظهار نظرهای مسئولین درباره این موضوع و حواشی آن هستیم که به بررسی آن می پردازیم.

اخباری از اعمال فشار گروهی برای ممانعت از واگذاری جعبه سیاه تا رسیدن به دادستانی دنا 

رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی از اعمال فشار گروهی به استانداری کهگیلویه و بویراحمد برای ممانعت از واگذاری جعبه سیاه هواپیمای تهران_ یاسوج به دادستانی دنا خبر داد و گفت که این افراد می‌خواستند پیش از رویت دادستانی، جعبه سیاه را به تهران منتقل کنند.

بهرام پارسایی اظهار کرد: ظاهرا یک گروه می‌خواستند از واگذاری جعبه سیاه هواپیمای تهران_یاسوج به دادستانی ممانعت کنند که خوشبختانه جدیت مدیریت بحران و معاونت عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد جلوی این اقدام را گرفت و نهایتا منجر به تحویل جعبه سیاه به دادستانی شد.

این عضو هیات رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: طبق اظهارات رییس سازمان هواپیمایی کشوری بیشتر پرونده‌های سوانح هواپیمایی همچنان مفتوح است اما کمیسیون اصل ۹۰ مصر است این پرونده هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شود و مانند بقیه پرونده‌ها بدون نتیجه نماند.

با همه این شایعات که بر روی تحویل جهبه سیاه مسئولان استقراری در صحنه باهم اختلاف دارند پایگاه خبری چهارفصل با ارتباط تلفنی با عزیز فیلی جانشین ستاد بحران برقرار نمود که وی این شایعات را قویا تکذیب نمود و گفت: تنها اختلاف سلیقه ای در کار بود که قرار بود اول اجساد را به پایین منتقل نماییم سپس جعبه سیاه در دستور انتقال قرار گیرد و افزود این بحث را تنها بعضی رسانه ها بدون درک واقعیت به آن دامن زدند.

بعد از آن نوبت به رئیس کمیسیون بررسی سانحه هواپیمای یاسوج رسید که گفت: جعبه سیاه دو هفته زیر برف بود که نیاز به بازسازی اطلاعات وجود دارد. این مقام مسئول اعلام کرد که جعبه سیاه این هواپیما صبح امروز مورد تایید نهایی قرار گرفته و برای طی کردن تشریفات قانونی به مقامات قضایی استان کهگیلویه و بویراحمد تحویل شده است.

حسن رضایی‌فر تصریح کرد: ظاهر جعبه سیاه نشان می‌دهد که صدمه چندانی به آن وارد نشده اما با توجه به اینکه این جعبه برای مدت حدود ۲ هفته زیر بارش برف و باران قرار داشته، احتمال نفوذ آب در آن وجود دارد از این رو باید بازسازی و بازخوانی حافظه جعبه سیاه بر روی دستگاه جدیدی اجرایی شود. به گفته وی ابتدا اطلاعات این جعبه روی دستگاه جدید قرار خواهد گرفت و پس از آن بازخوانی اطلاعات رسما کلید خواهد خورد.

رئیس کمیسیون بررسی سانحه هواپیمای یاسوج درباره تشریفات قانونی آغاز به کار بر روی جعبه سیاه نیز گفت: با توجه به اینکه پرونده ابعاد قضایی نیز دارد، ابتدا باید مقامات قضایی تشریفات قانونی آن را نهایی کنند و سپس برای ارزیابی اطلاعات جعبه سیاه در اختیار سازمان هواپیمایی کشوری قرار گیرد.

در همین رابطه به اظهار نظر چند نفر از کارشناسان پیشکسوت هواشناسی کشورمان که به بررسی دقیق‌تر نقش پیش‌بینی هواشناسی و قصورهای صورت گرفته در سقوط تلخ هواپیمای ATR72 پرداخته‌اند را در زیر می‌خوانیم؛

با توجه به اینکه Significant Chart  صادر شده از Bracknell  انگلستان (که در تمامی شرایط جوی پروازها به طور معمول صادر می‌شود) پدیدهای یخ‌زدگی و اغتشاش Icing و Turbulence را در لایه پروازی ۱۰ تا ۴۵ هزار‌ پا‌، پیش‌بینی کرده بود، سازمان هواشناسی کشور هم موظف بود احتمال خطر بسیار زیاد را به‌صورت هشدار Local ‌فقط در قالب SIGMET به خلبان ارائه کند در حالیکه متاسفانه به اشتباه به صورت AirMET که فقط برای پروازهای تا ۱۰ هزار پا معتبر بوده، صادر کرده است.

به علت اینکه ارتفاع پرواز هواپیمای ATR72 و ارتفاع کوه­های منطقه ضرورت صدور گزارش SIGMET برای خلبان در زمان حادثه که شرایط جوی مساعدی وجود نداشته، الزامی بوده و عدم ارائه گزارش به خلبان تحت عنوان SIGMET به منزله عدم وجود شرایط بسیارخطرناک جوی تلقی شده لذا خلبان براساس ضوابط معمول اقدام به کم کردن ارتفاع جهت Landing (فرود) در فرودگاه یاسوج کرده و متاسفانه به دلیل این قصور خارج از اراده خلبان و کابین پرواز، هواپیما به سمت پایین کشیده شده و به قله کوه برخورد کرده است.

و این بود داستان پرواز پرنده آهنی که هیچگاه به آشیانه خود نرسید. آری؛ پرواز شماره ۳۷۰۴ شرکت هواپیمایی آسمان با ۶۰ مسافر و ۶ خدمه پروازی ساعت ۸ صبح روز یکشنبه، ۲۹ بهمن ماه تهران را به مقصد یاسوج ترک که در ارتفاع ۴۰۰۰ متری کوه دنا واقع شده در رشته کوه زاگرس، از رادار خارج و برای همیشه مدار هوایی آسمان نیلگون تهران_یاسوج ترک نمود.

حال در این هیاهوی پر از غم و غصه که مردم سراسر کشور در غم فراق عزیزان خود عزادار هستند و رخت ماتم به دوش کشیده اند و هنوز هم از پیکرهای جان باختگان اطلاع دقیقی در دست نیست، آیا سازمان هواپیمایی کشوری در راستای رسالت خود می تواند با بیان حقیقت از روی جعبه سیاه حتی برای لحظه ای کوتاه  التیام بخش آلام و دردهای بازماندگان این سانحه باشد و یا نه اینکه حقیقت در لابی گری سیاست برای همیشه مهر و موم خواهد گردید؟!