حدود سه ماه پیش که بخشی از استان کرمانشاه به مرکزیت سرپل ذهاب لرزید؛ عدم مدیریت صحیح این بحران منجر شد تا مردم خودشان دست به کار شوند؛ در شرایطی که در تمام جوامع بین المللی نهادهای متولی دریافت کمک های انسان دوستانه مسئول دریافت و انتقال این کمک ها به مراکز آسیب دیده هستند در ایران برخی از شخصیت ها که اصطلاحاً سلبریتی نامیده می شوند در اقدامی جدید از طریق فضای مجازی درخواست کمک کردند.

درست برعکس ستاره‌های غربی که عموما خود در پرداخت پول پیش قدم هستند و مبالغ بالایی را به حساب خیریه‌ها و صلیب سرخ می‌ریزند، در ایران، مبلغی به عنوان کمک شخصی از سوی هیچ ستاره‌ای اعلام نشد و همه در دادن شماره حساب شخصی برای گرفتن و جمع‌آوری کمک از مردم از هم سبقت گرفتند.

مردم هم که در عین داشتن مشکلات اقتصادی عدیده در طول تمام سال‌های پس از انقلاب هیچگاه نشده است که فرصتی را برای کمک به دیگران از دست بدهند، بنابراین به درخواست سلبریتی‌ها پاسخ مثبت داده و حجم زیادی پول و وسایل دیگر را به دست این افراد رساندند.

با گذشت سه ماه از جریان زلزله کرمانشاه، اعلام این خبر که یک ریال از پولهای دریافت شده از سوی سلبریتی ها به منلطق زلزله زده شده نرسیده است مردمی که این افراد را امین می دانستند به شوک فرو برد.

اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در نشست خبری خود اعلام کرد که هر کسی اگر پولی جمع‌آوری کرده باید در اختیار دستگاه‌های متولی قرار دهد گاهی همین اخبار و جمع‌آوری کمک‌ها ایجاد توقع می‌کند و از صادق زیبا کلام هم می‌خواهیم که پول را بیاورد و بدهد در این زمینه نیز با دادستان کل کشور مذاکره داشته‌ایم که باید در مسیر اصلی این کمک‌ها قرار گیرد اما تا کنون نشنیده‌ام که هیچ یک از این اشخاص مطرح پول جمع‌اوری شده را به متولی مربوطه بدهند.

با اعلام این خبر بسیاری از کاربران فضای مجازی که به این افراد اعتماد کرده بودند به صفحات فضای مجازی آنها رفته و از آنها خواستند تا پول هار دریافت شده از مردم را به نهادهای متولی تحویل بدهند.

صادق زیباکلام یک استاد دانشگاه کمک های مردمی را با استفاده از اعلام شماره حساب خود دریافت کرد؛ طبق گفته خود او، ظرف ۴۸ ساعت مردم یک میلیارد و ۲۰۰ هزار تومان به حساب این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران واریز کردند و به گفته خود او این کمک‌ها بعد از یک هفته از زلزله بازهم ادامه یافته است.

این استاد دانشگاه در جایی نوشت: «کمک‌های شما از مرز ۲ میلیارد و هفت‌صد میلیون تومان فراتر رفته و همچنان هم ادامه دارد. پرسش خیلی ساده آن است که با این قریب به ۳میلیارد تومان چه بایستی بکنیم؟

زیبا کلام پیش از دریافت کمک های مردمی با تخریب هلال احمر باعث شده بود که بسیاری از کمک ها از مسیر هلال احمر خارج و به سمت حساب های سلبریتی ها کشیده شوند؛ وی بعد از سفر خود از این اظهار نظر ناپخته خود اعلام پشیمانی کرده و گفته بود که در مورد هلال احمر قضاوت اشتباهی کرده است.

زیباکلام با گذشت سه ماه اعلام کرده است که نقشه دیگری برای پول های کمک های مردمی دارد؛ وی در مصاحبه ای گفته بود: من وقتی برای اولین‌بار برای کمک به زلزله‌زده‌ها رفتم، ٢۵ آبان بود. من خودم انتظارم و تصورم و نگاهم این بود که کانکس بخرم، شیر خشک بگیرم، اما با حجم زیادی از این اقلام و آب‌معدنی که برای کشاورزی کافی بود مواجه شدم. اما آنجا فعالان اجتماعی کردستان من را با یک زلزله دیگر آشنا کردند که زلزله فرهنگی بود».

وی در ادامه گفته بود که قصد دارد دهکده ای به نام دهکده امید بسازد این اظهارات زیباکلام در حالی بود که اهالی آسیب دیده در روستاهای سر پل ذهاب وضعیتشان به شکلی نیست که نیازمند دهکده امید و یا طرح های فرهنگی باشند؛ آنها بیشتر از هر چیزی نیازمند یک سرپناه هستند.

علی دایی یکی از افرادی بود که طبق گفته خود بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان کمک نقدی از مردم دریافت کرده است و در نهایت قضاوت های مردم درباره پول هایی که توسط علی دایی جمع شده است، او را وادار به واکنش در فضای مجازی کرد.

دایی پنج روز قبل در صفحه اینستاگرام خود و در فیلمی کوتاه، گزارشی از کمک هایی که به مناطق زلزله زده شده ارائه داد وگفت:« تا کنون ۱۰ میلیارد و صد میلیون تومان پول جمع شده که مقدار اندکی از آن صرف خرید چادر و کانکس و ۱۱۵ کامیون به مناطق زلزله زده ارسال شده است. قراردادی هم بسته ایم با کارخانه ای که کانکس تولید می کند و هر هفته آن ها را برای مناطق زلزله زده می فرستیم . علاوه بر این جلسه ای با دکتر آخوندی داشتیم و ایشان قول دادند مساعدت کنند. این هفته یا هفته آینده ، دو روستایی را که قول داده بودیم بسازیم، مشخص می کنیم.

این اتفاقات پای مجلس را هم به موضوع کمک های مردمی باز کرد؛ فرهاد تجری، نماینده مردم سرپل ذهاب و نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ اخیراً در گفت و گویی در همین زمینه به رسانه ها گفت: علی رغم کمک های زیادی که برای زلزله زدگان استان کرمانشاه، توسط هنرمندان و ورزشکاران شاخص یا همان سلبریتی ها از مردم جمع آوری شد، این کمک ها به خوبی بین حادثه دیدگان توزیع نشد و می توان گفت که ردپایی از این کمک ها دیده نمی شود.

وی افزود: مدیریت نکردن در توزیع کمک های مردمی بین زلزله زدگان و ابراز نارضایتی آنها، موجب تضعیف اعتماد مردم به سلبریتی ها در واگذاری کمک هایشان برای رساندن به حادثه دیدگان است و نبود نظارت و مدیریت در تقسیم این کمک ها از انتخاب هنرمندان به عنوان واسطه، مردم را دچار تردید می کند.

نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی یادآور شد: برخی از فضای حاکم بر مناطق زلزله زده برای قهرمان سازی خود سوء استفاده می کنند و این مسئله به نوعی بازی با احساسات مردم و سوء استفاده از این احساسات به شمار می رود.

تجری خاطرنشان کرد: برخی از سلبریتی ها با حضور در مناطق زلزله زده اشک تمساح ریختند و مردم را تحت تاثیر قرار دادند که به زلزله زدگان کمک کنند و مباحثی از این دست را مایه واریز پول به حساب خود قرار دادند اما در حال حاضر خبری از این کمک ها نیست و هنوز بسیاری از زلزله زدگان با وجود سرمای هوا بدون سرپناه مناسب مانده اند.

آنچه که مشخص است بعد از تخریب نهادهای متولی ساخت سرپناه برای زلزله زدگان، توسط برخی سلبریتی ها، بسیاری از کمک ها به حساب این افراد واریز شد که تنها دو مورد از آنها مبلغ جمع آوری شده را اعلام کرده و مابقی در سکوت به سر می برند.

تاکنون نحوه و چگونگی هزینه کرد این مبالغ مشخص نشده است؛ حتی اگر این مبالغ به حساب این افراد ریخته شده باشد دلیلی برای ورود و اعمال سلیقه شخصی سلبریتی ها برای خرج کردن این مبالغ وجود ندارد.