در یکی از روز‌های پاییزی سال جاری تصمیم گرفتیم که سری به مجموعه فرهنگی هنری نیاوران بزنیم و با این کار بخشی از تاریخ معاصر کشورمان را مرور کنیم.

بنابراین گزارش، اولین جایی که از آن بازدید کردیم عمارت اصلی مجموعه فرهنگی هنری نیاوران بود. این عمارت شامل سه طبقه بوده و اطاق‌های بسیاری را در خود جای داده که محل زندگی  خاندان پهلوی بوده است. عمارت اصلی کاخ نیاوران متعلق به دوران حکومت پهلویبوده  است.

بنا بر مشاهدات ما عمارت اصلی مجموعه فرهنگی هنری نیاوران هم‌اکنون وضعیت مناسبی ندارد و پایه‌های آن به صورت مشهودی نم گرفته است. این نم در بخش سینمای عمارت که در طبقه هم‌کف آن قرار گرفته به وضوح دیده می‌شود به گونه‌ای که این بخش را تبدیل به مکانی کرده که از دید بازدیدکنندگان دور نگه داشته می‌شود.

گفتنی است؛ دومین مکانی که از آن بازدید کردیم کتابخانه کاخ نیاوران بود. این کتابخانه که روایتگر بخشی از تاریخ جهان بوده و کتاب‌های اهدایی زیادی را در خود جای داده یکی از جاذبه‌های گردشگری مجموعه فرهنگی هنری نیاوران به حساب می‌آید.

کتابخانه کاخ نیاوران، کتابخانه اختصاصی آخرین همسر محمدرضا شاه پهلوی بوده و فضای داخلی آن با تابلو‌های نقاشی هنرمندانی، چون پرویز تناولی، مسعود عربشاهی، بهمن محصص، منوچهر یکتایی، محمد مدبر، سزار بالداجینی، دیه‌گو جاکومتی، آرنالدو پومودورو پیر آرماندو فرناندز تزئین شده است. این کتابخانه مکان نگهداری ۲۳ هزار جلد کتاب با ۱۶ هزار عنوان است.

ما در بازدید از این کتابخانه متوجه شدیم که نمی‌توان از طبقه دوم کتابخانه بازدید کرد، زیرا به زعم مسئولان راه پله این قسمت با ضعف ساختاری مواجه شده و گذر از آن برای بازدیدکنندگان خطرناک است.

شایان ذکر است؛ کوشک احمدشاهی یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری مجموعه فرهنگی هنری نیاوران به حساب می‌آید. این عمارت متعلق به دوره قاجار بوده و مکان نمایش اسناد و تصاویر متعلق به آن دوران است. بازدیدکنندگان با دیدن این بخش از مجموعه فرهنگی هنری نیاوران دو نمونه از دستخط احمدشاه قاجار را می‌بینند.

یادآور می‌شود؛ باغ‌ موزه کتیبه‌ها نیز بخش دیگر مجموعه فرهنگی هنری نیاوران است. این باغ‌ موزه مکان نگهداری و نمایش نسخه‌های همانندسازی شده کتیبه‌های صخره‌ای کشور است. این نسخه‌های همانندسازی شده با اندازه‌های یک دریک۱ و یکسان با اصل کتیبه‌ها تهیه شده‌اند. کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های و شکستگی‌ها و محوشدگی‌ها در نسخه‌های همانندسازی شده کتیبه‌های صخره‌ای کشور ثبت شده‌اند. تخمین دقیق قدمت نقوش کتیبه‌های همانندسازی شده در باغ‌ موزه کتیبه‌ها مشخص نیست لیکن تاریخ قدیمی‌ترین خط میخی اکدی بر کتیبه صخره‌ای در ایران مربوط به آنویامی‌نی، پادشاه سرزمین لولوبی ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد است.

بازدیدکنندگان در باغ‌ موزه کتیبه‌ها نمونه‌هایی از کتیبه‌های متعلق به دوره ماد، دوره هخامنشی، دوره اشکانی، دوره ساسانی و دوره اسلامی ایران را مشاهده می‌کنند.

خاطرنشان می‌شود؛ عمارت صاحبقرانیه که متعلق به دوره قاجار بوده نیز در بخشی از مجموعه فرهنگی هنری نیاوران واقع شده است. این عمارت در سال‌های اخیر در معرض خطر قرار گرفته و دستخوش نشست زمین شده است. عمارت صاحبقرانیه هنوز به عنوان یکی از دیدنی‌ترین قسمت‌های مجموعه فرهنگی هنری نیاوران شناخته می‌شود.