طی ماه‌های گذشته، مسئولین دولتی که تا پیش از این و در زمان انتخابات، امکان تحقق وعده اشتغال یک میلیون نفری را ناشدنی و فریب مردم می‌نامیدند، هر کدام سعی کردند به نوعی از رقم های نجومی برای اشتغالزایی رونمایی کنند.

ارقامی که البته با واقعیات جامعه و وضع زندگی مردم تفاوت های بسیار دارد. از همین رو هم برای خیلی‌ها غیر واقعی به نظر رسیده و نمی‌توانند قبول کنند. در واقع بیان برخی از این ارقام شائبه آمارسازی و آماربازی را بیشتر از کار برای رفع بیکاری نمایان می‌کند.

در مورد آمار اشتغال بهار و تابستان ۹۶ تاکنون چندین اظهار نظر مختلف از سوی مقامات دولتی مطرح شده که هیچ کدام با یکدیگر سنخیتی ندارد. به همین منظور و برای درک بهتر مسابقه مسئولان برای ایجاد شغل البته روی کاغد به بررسی و مقایسه ادعاهای مطرح شده مقامات دولتی طی چند ماه اخیر می‌پردازیم.

روحانی: اشتغال ایجاد شده در بهار به بیش از ۷۰۰ هزار شغل است

حسن روحانی از اولین مسئولان بود که برای بیان اقدامات خود رقم نجومی به کار برد. وی در نهمین نشست خبری رئیس‌جمهور با رسانه های داخلی و خارجی که به مناسبت سالگرد اجرای برجام عصر امروز در سالن شهید بهشتی ساختمان ریاست جمهوری برگزار شد، با بیان اینکه در یک سال بیش از ۷۰۰ هزار شغل خالص در کشور ایجاد شده نظایر زیادی ندارد و تنها شش کشور هستند که در این سال‌ها بالای ۶۰۰ هزار شغل به طور متوسط ایجاد کرده‌اند. البته برای کشور ما به خاطر انباشت مسائل گذشته نیاز به اشتغال بیشتر است.

جهانگیری و آمار ۱.۵ میلیون نفری در شش ماه

معاون اول رئیس جمهور گفت:

در فصل بهار امسال ۷۰۳ هزار شغل ایجاد شد و روز گذشته به من اطلاع دادند که در فصل تابستان ۷۹۵ هزار شغل ایجاد شده است.

در واقع جهانگیری ادعای ایجاد ۱.۵ میلیون شغل در ۶ ماه نخست سال را داشت که البته مرکز آمار این ادعا را تکذیب کرد.

نوبخت: ۷۰۳ هزار شغل ایجاد شد

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت در مراسم آغاز اجرای دو برنامه ایجاد اشتغال برنامه فراگیر اشتغال ۹۶ و همچنین ایجاد اشتغال روستایی و عشایری که در سازمان برنامه و بودجه برگزار شد گفت: تامین مالی اشتغال فراگیر با کمک نظام بانکی در حد ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات عملیاتی خواهد شد و قسمتهایی که از طریق یارانه صورت می‌گیرد از طریق سازمان برنامه و بودجه انجام می‌شود.

نوبخت در بخش دیگری از سخنرانی از ایجاد ۷۰۳ هزار فرصت شغلی در فصل بهار امسال خبر داد.

ربیعی و رد ادعاهای مسئولان

علی ربیعی، وزیر کار ۶ آبان ماه سال جاری اما رقم های اعلام شده توسط دو مقام دیگر دولتی را با اعلام رقم جدید زیر سوال برد. ربیعی گفت:

در نیم سال اول سال جاری نزدیک به ۴۰۰ هزار شغل ایجاد شده است.

از سوی دیگر، فارغ از این ولع دولتی‌های برای کارنامه سازی، اعلام این ارقام متفاوت و بعضا غیر واقعی می‌تواند نشانگر دو ایراد اساسی در سیستم مدیریتی کشور باشد.

ابتدا اینکه مسئولان تا زمانی که به یک وحدت در استناد آماری نرسند و هرکدام یک ارقامی اعلام کنند نشان‌دهنده این است که مبنای هر مسئول برای حل مشکلات کشور با هم متفاوت است و بنابراین هدفگذاری ها به درستی انجام نمی‌شود. برای نمونه یک مسئول سرخوش از اشتغالزایی چند صد هزار نفری، بیکاری را جزو اولیت‌ها به حساب نمی‌آورد و دیگری با مشاهده واقعیات، بیکاری را مشکل اصلی می‌داند. بنابراین نحوه عملکرد این دو متفاوت است.

و همچنین ایراد دوم قابل ذکر این است که باید به عنوان واقعیت جامعه پذیرفت که قربانی اصلی این آمارهای بسیار متفاوت، بیکاران و کسانی هستند که در شرایط نامناسب بودن فضای کسب و کار در زندگی خود با مشکلات ریز و درشتی مواجه می‌شوند.

تفاوت‌های فاحشی که میان رقم اعلام شده توسط مسئولان دولتی نشان‌دهنده یک سردرگمی آماری در دولت بوده و این تشتت، بیانگر این واقعیت است که حتی در درون دولت هم جمع‌بندی واحدی از آمارهایی که اعلام می‌شود وجود ندارد.

رهبری معظم انقلاب در دیدار سال گذشته خود با اعضای ستاد سرشماری نفوس و مسکن نیز به این موضوع اشاره و آن را بلای بزرگ نامیدند. ایشان در این خصوص فرمودند:

“گاهی مراکز مختلف درخصوص نرخ بیکاری یا نرخ تورم و رشد اقتصادی، آمارهای متفاوتی بیان می‌کنند که این مسئله موجب ایجاد بی‌اعتمادی در مردم می‌شود.”