چکیده

با توجه به این که عمده‌ترین دلیل بر تقلید، بنای عقلا در «رجوع جاهل به عالم» است و از طرفی تکیه زدن بر ارتکازات شخصی خود و طرح ادعای بنای عقلا بدون سند معتبر در این موضوع، منشأ داوری‌های ناصحیح شده است، در این مقاله تلاش شده است با استقصای روش‌های تحصیل بنای عقلا، با استفاده از روش رفتارشناسی، «بنای عقلا در رجوع جاهل به عالم» واکاوی گردد. نتیجه حاصل مواردی چند از قبیل: فرق نهادن بین «رجوع به متخصص» و «رجوع جاهل به عالم»، شمردن عقل و نیازهای زندگی جمعی و اطمینان شخصی به عنوان منشأ پیدایش چنین سیره‌ای توسط فقها است و با تحلیل اصطلاح «تقلید» در فقه و اصول، و مقایسه نتایج حاصل از رفتارشناسی، با «رجوع مقلد به مرجع تقلید»، در نهایت، چیزی که به سیره عقلا می‌توان نسبت داد رجوع غیرِتعبدی مراجعه کننده است و این چیزی غیر از تقلید اصطلاحی است.

کلمات کلیدی:  بنای عقلا; رجوع جاهل به عالم; رجوع به متخصص; رفتارشناسی; تعبّد

نویسندگان:

ابوالقاسم علیدوست; سید رضا شیرازی

فصلنامه فقه و اصول – شماره ۱۰۷، زمستان ۱۳۹۵٫

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.