در ابتدای تحقیق و پژوهش در خصوص این واقعه شگفت انگیز و برای درک بیشتر اسرار این دره زمین شناسان تقریبا تمام قسمت های آن را مطالعه کرده اند. اولین فرضیه آن بود که این سنگ ها وقتی حرکت می کنند که سطح خارجی شان با قطرات بسیار ریز یخ پوشیده شده و به دلیل رطوبت و صافی بی اندازه زمین، با کمک کوچکترین نسیم کویری به حرکت در می آیند. اما این نظریه خیلی زود رد شد چرا که سنگ ها در تابستان های داغ هم به حرکتشان ادامه می دادند. آنها حتی روی زمین ناهموار هم حرکت می کردند و از خود ردپا به جا می گذاشتند.
البته داستان به همین جا ختم نشد بلکه محققان با تصویربرداری طولانی مدت از سنگ‌های دره مرگ دریافتند این سنگ‌ها با وزیدن بادی به سرعت ۱۶ کیلومتر بر ساعت دو تا ۶ متر در دقیقه حرکت می‌کنند. سرعت حرکت این سنگ‌های مرموز برابر سرعت راه رفتن یک انسان تخمین زده شده است. در این منطقه سنگ ها گاه تا مسافت ۴۵۸ متر جا به جا می‌شوند مسیری از براده‌های خاک رس را در امتداد مسیر خود به وجود می‌آورند.
البته نباید فراموش کرد که دانشمندان در انجام مطالعات خود محدودیت‌هایی را پیش روی خود دارند که مهمترین آنها ممنوعیت جا به جا کردن سنگ‌ها و تخریب مسیر حرکت آنها است. مطالعات پیشین در این خصوص نشان داده‌ است که عواملی مانند نیروی گرانش یا زمین لرزه می‌تواند حرکات مرموز این اجرام را توضیح دهد.

و البته بعد از مطالعات و پژوهش های زیاد ، محققان توانسته راز و رمز حرکت سنگ متحرک دره مرگ را توجیه کند. دانشمندان زمانی که در حال مطالعه روی پدیده سنگ‌های لغزان بودند در ماه‌های سرد لایه‌های ضخیم یخی در زیر سنگ‌ها مشاهده کردند که همین عامل می توانست در حین ذوب شدن آنها را به جلو براند، به همین منظور حسگرهای ریزی که به منظور کنترل جریان آب در زیر لایه ای از خاک در این منطقه کار گذاشته شده بودند را بررسی کردند و دریافتند این حسگرها در ماه مارس حرارت انجماد آب را به ثبت رسانده‌اند، محققان دریافته‌اند که لایه‌های نازک یخی در زیر سنگ‌ها بستری لغزنده را ایجاد کرده و باد به راحتی سنگ‌ها را حرکت می‌دهد. به گفته محققان جریان بیشتر آب می‌تواند منجر به شناور شدن و حرکت سنگها توسط باد شود.