از سه‌‌شنبه هفته پیش بارش باران‌های پاییزی در شهر تهران آغاز شد. بارش‌هایی که در شامگاه جمعه و ابتدای روز شنبه به اوج خود رسید و به گفته مسؤولان در حدود ۱۷ میلی‌متر حجم بارش‌ها در شهر تهران بود. در همان روز شنبه تونل امیرکبیر دچار آبگرفتگی شد و استفاده از این تونل منتفی شد.

در همان زمان مأموران شهرداری در منطقه‌ ۱۴، ۱۲ و سایر معاونت‌ها اقدام به تخلیه آب داخل تونل کردند اما تونل همچنان بازگشایی نشد تا اینکه روز دوشنبه بار دیگر بارش‌های باران باعث شد تا آب داخل تونل جمع‌ شود.

درخصوص علت آبگرفتگی تونل امیرکبیر حرف و حدیث‌های زیادی در شبکه‌های مجازی مطرح شد که برخی معتقد بودند تونل امیرکبیر نتوانسته آب باران را به موقع از خود عبور دهد و این امر باعث شده تا آب در تونل بالا بیاید.

از این رو برای آنکه مشخص شود به طور دقیق چه عاملی باعث آبگرفتگی تونل امیرکبیر شده است به سراغ صفا صبوری دیلمی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران رفتیم تا از وی درخصوص این موضوع پرسش کنیم.

در زیر اظهارات معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران را درخصوص آبگرفتگی تونل امیرکبیر می‌خوانید:

صفا صبوری دیلمی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران درخصوص آبگرفتگی تونل امیرکبیر در محدوده منطقه ۱۲ و ۱۴ شهرداری تهران که باعث شد این تونل از کار بیفتد و  استفاده از آن منتفی شود، گفت: در بزرگراه  امام علی(ع) دو لوله وجود دارد که آب باقی مانده از داخل خیابان پیروزی که توسط شبکه فرعی انهار و جوی‌ها جمع‌‌آوری می‌شود را برای انتقال به آن طرف اتوبان امام علی (ع) منتقل می‌کند.

وی افزود: این دو لوله ۱٫۲ متر یا ۱۲۰ سانتی‌متر قطر دارد که این لوله‌ها آب را از خیابان پیروزی می‌گیرد و ۷۰۰ متر به جلو می‌برد و آنطرف اتوبان امام علی(ع) به یک کانال می‌ریزد.

صبوری دیلمی گفت: قبل از این دو لوله هیچ محل زباله‌گیری وجود ندارد و همین امر باعث شده است علی‌رغم آنکه پیش از بارندگی‌های اخیر این لوله‌ها لایروبی شده بودند باز هم با توجه به ریخته شدن زباله این لوله‌ها نتوانسته بودند آب را عبور بدهند به همین دلیل آب از این لوله‌ها پس زده بود و بخشی از خاک منطقه را شسته بود و به دلیل شسته شدن خاک و از بین رفتن آسفالت منطقه مورد نظر، آب از امام علی(ع)  بالا آمده و به جای آنکه آن ۷۰۰ متر را طی کند و برود به آن کانال بریزد در داخل امام علی(ع) رها شده است.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران، گفت: آب وارد شده به اتوبان امام علی (ع) که باید به داخل این لوله‌ها می‌رفته است اما نرفته وارد تونل امیرکبیر شد و جالب است که اصلا این آبگرفتگی هیچ ربطی به بارش باران و ورود آب باران به داخل تونل امیرکبیر نبوده است.

وی گفت: این لوله‌ها شکافته شده و مشکل عمرانی آن هم شامگاه چهارشنبه برطرف شد و فقط منتظریم تا بتن خودش را بگیرد تا ۳-۲ روز ‌آینده که آخرین اقدامات عمرانی انجام شود و مسیر بازگشایی شود.

صبوری دیلمی گفت: قرار است به طور دوره‌ای این دو لوله ۱۲۰۰ میلی‌متری لایروبی شود تا مجدد شاهد گرفتگی نباشیم.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت: البته به نظرم باید در ‌آنجا یک زباله‌گیر نصب شود زیرا این آشغالگیر باعث می‌شود تا زباله به طور کلی داخل این لوله‌ها نرود.

وی افزود: ما هر چه به شهروندان بگوییم و هر چه از آنها خواهش و تمنا کنیم که زباله داخل انهار نریزند فعلا گویا موثر نبوده و این کار فرهنگی احتمالا مانند بستن کمربند ایمنی سالها به طول می‌انجامد.

صبوری دیلمی گفت: بالاخره یک روز ما (همه شهروندان) باید فراموش کنیم که جوی آب زباله‌دانی نیست و یک روز باید فرا برسد که دیگر زباله‌مان را در جوی آب نریزیم و بدانیم که جوی آب جای ته مانده سبزی،‌ آشغال به جا مانده از میوه و بطری پلاستیکی نیست چون نزدیک ۱۰ هزار کیلومتر نهر فرعی در تهران داریم که نمی‌شود نقطه به نقطه‌اش را دائم کنترل کنیم به جایش ما باید خودمان یاد بگیریم که با یکدیگر همکاری کنیم و زباله داخل انهار نریزیم.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت: وقتی زباله در این ۱۰ هزار کیلومتر ریخته می‌شود به محض آنکه آب در نهرها جاری می‌شود اینها می‌آ یند حرکت می‌کنند و به نقاطی می‌رسند که مثلا شیب کمتر است یا زاویه‌ای ایجاد می‌شود و همانجا می‌مانند و جلوی گذر آب را می‌گیرند و همین امر باعث می‌شود آب داخل خیابان پس می‌زند.

وی به ذکر مثالی در همین بارندگی اخیر اشاره کرد و گفت: در بزرگراه همت نرسیده به یادگار امام یک آبگرفتگی داشتیم که بلافاصله خود را به محل رساندیم و مشغول کنترل شدیم دیدیم که از نهرهای شمالی زباله به همراه آب به پایین حرکت کرده بود اما با رسیدن به اتوبان همت که مسیر شرقی غربی شده بود زباله مانده بود و تجمع زباله باعث شده بود که آب نتواند عبور کند و تبدیل به یک آبگرفتگی شده بود و یک لاین عبوری از اتوبان همت را بسته بود.

صبوری دیلمی ادامه داد: پیش از حضور ما این احتمال داده می‌شد که این اتفاق به دلیل یک کار عمرانی رخ داده است اما با حضورمان متوجه شدیم که این اتفاق به دلیل ریخته شدن زباله است.

* جمع‌آوری روزانه ۶۰۰ تن زباله از انهار

وی گفت: ما از آن محل به اندازه یک وانت زباله خارج کردیم که این یک مشکل جدی است وقتی معاون خدمات شهری شهرداری می‌گوید ما روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن زباله از داخل نهرها در می‌آوریم یعنی ۲۰ عدد کامیون مایلر.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت: این عدد خیلی وحشتناک است اگر این ۲۰ کامیون مایلر را هر روز در خیابان به خط کنید و مردم ببینند شاید یک تکانی بخورند و نسبت به ریختن زباله داخل انهار تغییر نظر بدهند.

* هزینه جمع‌آوری آشغال از داخل انهار ۵ برابر است 

وی ادامه داد: یک نکته جالب دیگر درخصوص ریختن زباله داخل انهار این است اگر ما برای جمع‌کردن یک بطری آب معدنی از کف خیابان مجبور باشیم A ریال هزینه کنیم وقتی این بطری داخل نظر فرعی می‌رود و قرار می‌شود از آنجا  جمع‌آوری شود این A ریال تبدیل به پنج A ریال می‌شود و به ما ۵ برابر هزینه  تحمیل می‌شود.

صبوری دیلمی گفت: این پول از جیب مردم تهران می‌رود شهرداری که پولی از خودش  ندارد پس وقتی قرار می‌شود زباله را از انهار با ۵ یا ۶ برابر هزینه جمع‌آوری کند به طور کامل پول از جیب مردم می‌رود.

وی تصریح کرد: این قوطی بطری آب نیم لیتری که ما ۱۰ هزار تا ۱۰ هزار تا از داخل انهار و جوی‌ها جمع‌آوری می‌‌کنیم این بطری‌ها را اگر داخل سطل زباله بیندازیم اگر عددش یک ریال باشد وقتی به داخل عمق ۲۰ متری زمین و داخل یک کانال می‌رود هزینه‌اش ۵ ریال می‌شود.

وی افزود: اینها مسائلی است که رسانه‌ها می‌توانند به مردم بگویند تا حداقل شاید مردم با شهرداری برای نریختن زباله داخل انهار همکاری بیشتری کنند زیرا اگر تنها ۱۰۰ تن زباله کمتر داخل نهرها ریخته شود دفعه بعد مشکلاتمان کمتر شده و از جیب مردم هم هزینه اضافی نمی‌شود.

صبوری دیلمی خاطرنشان کرد: بار دیگر می‌گویم مشکل تونل امیرکبیر به آن دو لوله ۱۲۰۰ میلی‌متری (قطر ۱٫۲ متری) ربط داشت که از زیر اتوبان امام علی (ع) گذر می‌کرد و آب منطقه پیروزی را جابجا می‌کرد که متاسفانه به دلیل مشکلاتی آب از این لوله‌ها پس زده و داخل تونل امیرکبیر ریخته بود.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت: وقتی بارندگی  شروع می‌شود زباله‌ها به همراه آب باران در داخل نهرها حرکت خود را آغاز می‌کنند و در یک نقطه‌ای که مثلا شرقی به غربی می‌شود یا یک زاویه ۹۰ درجه دارد در آن نقطه انباشته می‌شود و دیگر اجازه عبور آب را نمی‌دهد.

وی گفت: در اصل خود تونل امیرکبیر هیچ مشکل فنی و عمرانی نداشت و مشکل آبگرفتگی هم نداشت بلکه این آبی بود که از جای دیگر با حجم بسیار زیاد به داخل تونل ریخته بود و مقطعی بود و ان‌شاءالله در دفعات بعد دیگر شاهد این مشکل نخواهیم بود.

* پمپ‌های مکش تونل امیرکبیر مشکلی نداشته است

صبوری دیلمی در پاسخ به این سوال که در برخی محافل خبری اعلام شده است که پمپ‌های مکش آب داخل تونل امیرکبیر دچار مشکل شده است و همین امر باعث شده تا آب داخل تونل به خوبی تخلیه نشود، گفت: تا آنجایی که من می‌دانم چنین مشکلی وجود نداشته است و حجم آبی که داخل تونل جمع شده از حجم آب معمولی که تونل امیرکبیر باید آن را جمع‌آ‌وری کند بیشتر بوده است و یک اتفاق رخ داده بود و این ربطی به کار کردن یا کار نکردن پمپ‌های تخلیه آب داخل تونل نداشت.

معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران گفت: اگر مشکل لوله‌های اشاره شده ۱۰۰ متر یا ۲۰۰ متر پایین‌تر از دهانه تونل امیرکبیر بود اصلا این آب وارد تونل نمی‌شد و تونل به طور طبیعی آب باران وارد شده را تخلیه می‌‌کرد و این به نوعی بدشانسی تونل امیرکبیر بود که این لوله‌ها دقیقا در محل ورودی تونل امیرکبیر تخریب شده بود.

وی در پاسخ به این سوال که شما و به طورکلی افراد فنی و عمرانی درخصوص ساخت انهار و تونل‌ها و به طورکلی محل‌هایی که باید آب را عبور بدهند صحبت از یک دوره بازگشت سیلاب می‌کنید مثلا گفته‌اید انهار با دوره بازگشت سیلاب ۲۵ ساله ساخته می‌شوند تا بتوانند آب باران را به خوبی منتقل کنند آیا درخصوص تونلی  مثل تونل امیرکبیر هم دوره بازگشت احتیاط برای مقابله با آبگرفتگی اندیشیده شده است یا خیر، گفت: معمولا تونل‌ها با ضریب احتمال بالاتری نسبت به انهار و جوی‌ها میزان گذردهی آب در نظر گرفته می‌شود تا در چنین شرایطی دچار مشکل نشویم و اتفاقا درخصوص تونل‌ها همواره اقدامات ویژه‌ای انجام می‌شود تا با توجه به قوس و فرورفتگی در داخل تونل‌ها چنین مشکلاتی پیش نیاید.

صبوری دیلمی گفت: برای مثال در همین زیرگذر استاد معین که در حال ساخت آن هستیم در خط القعر (گودترین قسمت زیرگذر) یک کانال گذر آب درست کردیم که آب را گرفته و ۸۰۰ متر جلوتر به یک کانال می‌ریزد. معمولا برای همه تونل‌ها اقدامات مهندسی جدی صورت می‌گیرد اما  اتفاقی که اینبار درخصوص تونل امیرکبیر  افتاد اصلا ربطی به مشکلات ساخت و تجهیزات خود تونل نداشته است.