ژاپن و کره جنوبی عمدتا به عنوان دو همسایه با روابط نزدیک و مناسب و متحدین سنتی امریکا در شرق آسیا شناخته می‌شوند. وجود قدرتی به نام چین که دارای تضاد منافع شدید با این دو کشور در حوزه اقتصادی و نظامی شرق آسیاست و همچنین تهدید اتمی کره شمالی موجب شده که این دو کشور کمتر دچار اختلاف و تنش بین طرفین بوده و معمولا سیاست مشابهی تحت نظارت امریکا در برابر تهدیدات مشترک خود اتخاذ کنند.

اما این به معنای عدم وجود اختلاف و روابط صد درصد دوستانه بین دو کشور نیست.

یکی از مهم ترین مسائلی که گهگاه موجب موضع گیری شدید دو کشور علیه یکدیگر می‌شود، مسئله جزایر مورد مناقشه در دریای ژاپن است. این جزایر که در ژاپن Takeshima و در کره جنوبی با نام Dokdo شناخته می شوند، پس از پایان جنگ جهانی دوم و رهایی کره جنوبی از اشغال ارتش ژاپن تحت کنترل کره‌ای‌ها درآمد. اما مقامات ژاپن همواره نسبت به حق مالکیت خود بر این جزایر تاکید کرده و طرف کره‌ای را از حضور نظامی یا فعالیت‌های اقتصادی در این جزایر برحذر داشته‌اند.

آغاز مجدد تنش ها در هفته های اخیر

بحران بر سر این جزایر زمانی از سر گرفته شد که کره جنوبی توافقنامه میان دو کشور بر سر تبادل اطلاعات نظامی مشترک را لغو کرد. به فاصله کوتاهی کره‌ای‌ها شروع به انجام حفاری‌های گسترده در این جزایر به منظور دستیابی به منابع معدنی موجود در آن کردند. این موضوع با خشم مقامات ژاپن و اعتراض رسمی آنها همراه شد، اما کره‌ای ها که ظاهرا عزم خود را برای این موضوع کاملا جزم کرده اند، از روز یکشنبه تمرینات نظامی دو روزه ای را در این جزایر آغاز کردند که شبیه سازی دفاع از جزایر در برابر تهاجم ارتش ژاپن عنوان شد.

این تمرینات با حضور نیروهای ویژه ارتش کره جنوبی و با همراهی ناوهای جنگی و جنگنده‌های نیروی هوایی این کشور انجام شد.

علی رغم اینکه اقدام نظامی ژاپن علیه این جزایر خیلی محتمل به نظر نمیرسد اما فرماندهان نظامی کره از سال ۱۹۸۶ تا کنون هر دو سال یکبار و معمولا در بازه زمانی ژوئن تا دسامبر اقدام به برگزاری تمرینات نظامی در این منطقه می‌کنند، هر چند سطح رزمایش برگزار شده در سال جاری بسیار فراتر از سال های گذشته است.

واکنش مقامات ژاپنی به تمرینات نظامی کره در جزایر مورد مناقشه

در اعتراض به اقدام ارتش کره، مقامات ژاپن ضمن بیان نگرانی عمیق از اقدام همسایه خود، خواستار توقف فوری رزمایش نظامی ارتش کره در جزایر فوق شدند و تاکید داشتند که جزایر Takeshima بخش جذایی ناپذیر خاک ژاپن بوده است.

در پاسخ به اعتراض مقامات ژاپنی، وزارت امور خارجه کره جنوبی اعلام کرد جزایر Dokdo از لحاظ تاریخی، موقعیت جغرافیایی و قوانین بین المللی قطعا بخشی از خاک کره بوده و ادعای ژاپن غیر منطقی و ناعادلانه است.

اقدامات ژاپن علیه کره جنوبی پیش از آغاز بحران

ژاپنی ها در ماه جولای سال جاری اقدام به برقراری عوارض جدید مالیاتی بر کالاهای صادراتی کره جنوبی در حوزه فناوری کردند. این امر موجب شد هر دو طرف یکدیگر را از لیست متحدان قابل اطمینان اقتصادی حذف کنند.

همچنین اقدام سایت مربوط به بازیهای المپیک ۲۰۲۰ توکیو در قرار دادن جزایر مورد مناقشه در نقشه رسمی کشور ژاپن برای این مسابقات نیز مورد اعتراض شدید مقامات کره جنوبی قرار گرفت.

تاثیر بحران فوق بر سیاست امریکا در شرق دور

کره جنوبی و ژاپن از سال ۱۹۴۵ و پایان جنگ جهانی دوم همواره به عنوان متحدین نظامی ایالات متحده شناخته می‌شوند. امریکا در خاک دو کشور چندین پایگاه نظامی بزرگ داشته که نقش مهمی در سیاست خارجی این کشور در قبال کنترل رشد قدرت چین و مقابله با تهدیدات کره شمالی به خصوص در مسئله بحران هسته ای کره داراست. هر گونه افزایش سطح تنش‌ها میان ژاپن و کره جنوبی موجب نارضایتی و کاهش تسلط امریکا بر مناقشات این منطقه خواهد شد.

در صورتی که این مسئله با مذاکرات و گفتگوهای سازنده حل نشده و به اقدامات نظامی بین طرفین منتهی شود، تبدیل به یک فاجعه بزرگ برای ایالات متحده از جهت ناتوانی در کنترل دو بازوی اصلی خود در شرق آسیا برای کنترل دشمن اصلی یعنی چین خواهد شد.