با توجه به این که از اردیبهشت ماه امسال آمریکا معافیت‌های تحریمی مشتریان نفتی ایران را لغو کرد، آمار فروش نفت ایران به شدت کاهش یافته است. ایران برای مقابله با این تحریم‌ها، تصمیم به ایجاد بورس نفت گرفت. هدف اصلی از طراحی بورس نفت، ایجاد فضایی برای شکستن سد تحریم‌های نفتی آمریکا بود. البته انتظارات از بورس نفت در ابتدای کار مقداری مبالغه آمیز بود و باید به نوپا بودن این بازار توجه داشت. عدم خرید نفت در چند عرضه، نباید به مثابه شکست این راهکار تلقی شود. بلکه باید به فکر چاره ای برای حل مشکلات پیش روی این بورس بود.

در این راستا محمد شیریجیان، دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز در گفتگو گفت: اخبار دقیقی در دست نیست، اما طبق اخبار غیررسمی متوسط فروش نفت روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه است. یعنی اگر مصرف داخل را از آن کسر کنیم، تقریبا یک میلیون و پانصد هزار بشکه نفت مازاد داریم.

وی در ادامه افزود: میعانات گازی هم که در پارس جنوبی تولید می‌شود، وضعیت مناسبی ندارد. تولید میعانات گازی با تولید نفت از میادین نفتی تفاوت دارد و نمی توان تولید آن را کنترل کرد. با توجه به مازاد تولید نفت و میعانات گازی، مقدار قابل توجهی از این تولیدات متاسفانه به واسطه فروش کم، در نفت‌کش‌ها و شناورها در خلیج فارس مانده است.

شناورها و نفتکش هایی که روی خلیج فارس مانده‌اند

این کارشناس حوزه نفت ادامه داد: این کار ممکن است مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد کند. از طرفی مبلغی که به این کشتی‌ها و نفت‌کش‌ها پرداخت می شود، هزینه بالایی دارد. همچنین خوردگی ای که در شناورها و کشتی ها ایجاد می کند، زیاد است. با این شرایط بازارها را به تدریج از دست می‌دهیم. تولید نفت انجام می‌شود اما بازاری عملا برای فروش وجود ندارد.

لزوم فروش تخفیف دار نفت در بورس

این کارشناس قرادادهای نفت و گاز در ادامه گفت: نفت و میعاناتی که بر روی دریا مانده، برای کشور هیچ درآمدی ندارد؛ اگر آن را موقتا با تخفیف بفروشیم ارزشمندتر است. در حال حاضر قیمت نفت عرضه شده در بورس، با توجه به شرایط تحریمی ایران، قیمت جذابی نیست. نفت را باید موقتا با تخفیف‌های قابل توجه‌تری در بورس عرضه کرد. می توان در بازار بورس دامنه نوسانات قیمت را بیشتر کرد تا خریداران تعدادشان بیشتر شود و در دوره زمانی میان مدت به سطح تعادلی برسند.

شیریجیان در پایان گفت: می توان نفت را مثلا ۴۰ دلار در بورس عرضه کرد تا روی بازار جهانی اثر بگذارد. اما باید مراقب هویت خریداران بود. بورس با سازوکاری که دارد، می تواند از شناسایی این خریداران جلوگیری کند. اگر خریداران شناسایی شوند خسارات ناشی از تحریم به قدری بالا است که حتی نفت ۳۰ یا ۴۰ دلاری هم نمی تواند خسارات آنها را جبران کند.