مراسم اختتامیه اولین دوره واکنش سریع گردان های تکاوری و دومین دوره تک تیرانداز (اسنایپر) با حضور امیر علی آراسته معاون هماهنگ کننده نیروی زمینی ارتش صبح روز چهارشنبه ۲۶ اسفندماه در مرکز آموزش تکاور و واکنش سریع شهید شعبان نزاجا برگزار شد و اولین گردان‌های تکاور واکنش سریع نزاجا رسما فارغ التحصیل شدند.

در این مراسم نمایش‌های میدانی توسط هنر آموزان دوره واکنش سریع و تک تیرانداز اجرا شد و در ادامه عملیات تازش موتوری و تیراندازی توسط تک تیراندازان یگان واکنش سریع نزاجا برگزار شد. در اولین دوره تکاوران واکنش سریع، حدود ۱۶۰نفر و حدود ۳۵ نفر نیز در دوره تک تیراندازی حضور داشتند که طی مدت ۲ ماه آموزش‌های تخصصی مربوطه را گذراندند.

نقش تکاوران در جنگ‌ها

در دوران جنگ تحمیلی تمام تلاش رزمندگان اسلام در پیکار با متجاوزین عراقی بسیار قابل ستایش بوده و هست. در این میان نیروهای سه‌گانه ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج داوطلبین مردمی از همه برجسته‌تر هستند. این موضوع بدیهی است که برابر ساختار سازمانی هر یک از واحدهای این یگان‌های نظامی مأموریت‌های خاص محوله انجام می‌شده است.

یگان‌های تکاور در ساختار ارتش جمهوری اسلامی ایران در دهه ۷۰ میلادی شامل یگان‌های تکاور نیروی زمینی و نیروی دریایی بود. برابر مفاد استراتژی نظامی ملی ایران؛ آرایش نظامی در جنگ با عراق از دالان پرداغ تا دهانه فاو در برابر عراق شامل لشکرهای زره‌ایی پیاده کوهستان، گروه خدمات رزمی هوانیروز، گروه خدمات پشتیبانی رزمی و پایگاه‌های هوایی بوده است. یگان‌های تکاور نیروی زمینی در این آرایش نظامی سازماندهی شده بودند و گروه‌های چندگانه کماندویی نیروی دریایی نیز در آبادان و خرمشهر مستقر شده بودند.

یگان‌های تکاور نیروی زمینی ارتش برابر استانداردهای بین‌المللی متشکل از کلاه سبزها، کلاه مشکلی‌ها و کلاه قهوه‌ای‌ها هستند و تفنگداران دریایی ارتش نیز جزء کلاه سبزها به حساب می‌آمدند.

برابر استراتژی نظامی ایران نیروی زمینی برجسته‌ترین و قاطع ترین نیروی کشور است که می‌تواند در امتداد همه مرزهای زمینی کشور عمل کند. بدیهی است که استعداد یگان‌های تکاور نیروهای زمینی بسیار بیشتر از نیروی دریایی است.

پرسنل یگان‌های تکاور به لحاظ پیچیدگی عملیاتی از دسته‌های مختلف رزمی جمع آوری شده و در یگان‌های نخبه نظامی یا رزمی ساماندهی می‌شود. کمیته تکاور نیروی زمینی و دریایی مسئولیت سازمانی مذکور را عهده دار هستند. فرمان عملیاتی نظام‌های تکاور با سایر واحدها و یگان‌های کلاسیک متفاوت است؛ یگان‌های تکاور زمینی و دریایی توانایی لازم برای هدایت رزمی در دو سطح تاکتیک و استراتژیک را دارا هستند. این یگان‌ها گاه ابزاری برای پیشبرد استراتژی امنیت ملی کشور نیز هستند. کلاه سبزها، هوابردها و رنجرها از یگان‌های تکاور نیروی زمینی در انطباق با شرایط محیطی تاکتیکی مأموریت‌های متنوعی را انجام می‌دهند.

یگان‌های تکاور عراقی بیشتر به سبک و سیاق ارتش‌های کمونیستی عمل می‌کردند؛ در حالیکه یگان‌های تکاور ارتش ایران شامل زمینی و دریایی برابر استانداردهای بین‌المللی عمل می‌نمودند. یگان‌های تکاور ارتش عراق عمدتا از نیروی زمینی بودند که از آموزش‌های نیروهای ویژه روسی، اسپتسناز و کا اس کا آلمان شرقی برخوردار بودند.

یگان‌های تکاور از حداکثر انطباق با محیط نظامی و غیرنظامی با اهداف متفاوت برخور هستند. از عمده مأموریت‌های یگان‌های تکاور انجام عملیات خرابکاری و جنگ ایذایی است. اصولا یگان‌های تکاور پس از جنگ‌های طولانی و پرتجربه ایجاد می‌گردند؛ برای مثال بریتانیا طی جنگ‌های هند و چین و تشکیل نیروهای تکاور S.B.S و S.A.S و تفنگداران خود پرداخت. آمریکا نیز پس از جنگ ویتنام به تشکیل واحدهای نخبه رزمی مانند AIRBORNE پرداختند. فرانسه نیز پس از جنگ‌های خارجی در آفریقا از میان لژیون‌های فرانسوی لشکرهای هوابرد و چتر باز نیروهای کماندوی خود را انتخاب کرد.

یگان‌های تکاور نیروی زمینی ارتش برابر استانداردهای بین‌المللی متشکل از کلاه سبزها، کلاه مشکلی‌ها و کلاه قهوه‌ای‌ها هستند و تفنگداران دریایی ارتش نیز جزء کلاه سبزها به حساب می‌آمدند.

قوی‌ترین یگان کماندویی هر کشور را کلاه سبزها تشکیل می‌دهند که که در ایران دو تیپ معروف NOHED و S.B.S  هستند که نوهد در نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نزاجا) و اس.بی.اس در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا) در حال خدمت هستند.

تیپ ۶۵ نوهد که در رده‌بندی جهانی در زمره ۱۰ نیروی برتر واکنش سریع قرار دارد.

گل سر سبد نیروهای تکاور ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز تیپ ۶۵ نوهد می‌باشد. کلاه سبزها نیز تمامی آموزش‌هایی که کلاه قهوه‌ای‌ها و کلاه مشکی‌ها دیده‌اند را فرا می‌گیرند. به علاوه آموزش هایی چون فتح ساحل، دفاع از ساحل آبی خاکی، کمین، ضدکمین، چریک، ضدچریک، عملیات روانی، عملیات بی‌صدا، عملیات مرداب و رزم در جنگل را می‌گذرانند. بعد از گذراندن این دوره‌ها؛ کلاه سبزها ۹ ماه باید دوره مخصوص نوهد را نیز بگذرانند.

کلاه سبزها در میان خود نیز رده‌بندی دارند. S.B.S.2 که کارشان بیشتر عملیات شناسایی و خرابکاری دریایی را انجام می‌دهند. بعد از این رده  S.B.S.1 قرار دارد که کارشان تخصصی‌تر خواهد شد. S.B.S.1ها دوره خروج از زیردریایی و غواصی عمق زیاد و سقوط آزاد را نیز می‌گذرانند.

نیروهای عملیات ویژه یا S.B.S آن دسته از تکاوران کلاه سبز هستند که دوره مخصوص عملیات ویژه دریایی را گذرانده‌اند (عملیات در هوا، سطح آب و زیر آب). این دوره قبل از انقلاب اسلامی در انگلستان برگزار می‌شد و تکاوران همراه نیروهای S.B.S انگلیسی آموزش می‌دیدند؛ لذا به این اسم شناخته می‌شوند. بعد از انقلاب هم به همت پیشکسوتان آموزش‌دیده در خارج از کشور؛ این دوره در پادگان منجیل برگزار می‌شود.

لزوما هر تفنگدار دریایی تکاور نیست، هر تکاوری هم S.B.S نیست.