ارتباط به معنی انتقال اطلاعات از یک فرد به فرد دیگر و فرآیندی است،که طی آن افکار، عقایـد و احساسات یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود و فرآیندی آگاهانه یا نا آگاهانه، خواسته یا ناخواسته که از طریق آن احساسات و نظرات به شکل پیام های کلامی و غیر کلامی بیان، ارســال، دریافت و ادراک می شوند.

ارتباط فرآیندی پویاست یعنی پدیده‌ای که کیفیت و کمیت آن متغیر است ولی در مسیر زمان همیشه جریان دارد و نمی‌توان برای آن آغاز یا پایانی در نظر گرفت و امری اجتناب ناپذیر است که همه اجزای جهان خواسته یا ناخواسته با یکدیگر برقرار می‌کنند.

همه اجزای پیرامون ما با ما در ارتباط‌اند و پیام‌هایی را به ما منتقل می‌کنند ،زیرا بدون انتقال اطلاعات زندگی دشوار می‌شود .

ضعف در مهارت های اجتماعی منشا بسیاری از آسیب ها، از جمله ترک تحصیل ، کم سوادی ، فقدان موفقیت تحصیلی ، خشونت ، بزهکاری و اعتیاد است.در حقیقت در مهارت برقراری رابطه موثر می خواهیم شیوه صحیح یک ارتباط را بیاموزیم تا بتوانیم نظرها، عقاید، خواسته ها، نیازها و هیجان های خود را به طور صحیح ابراز کرده و به هنگام نیاز از دیگران درخواست کمک و راهنمایی کنیم .

همه افراد را همان گونه که هستند بپذیریم و سعی نکنیم آنها را در قالب انتظار و خواسته خود شکل دهیم.

از میان مهارت‌های گوناگون انسان، گوش کردن یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که با پرورش آن می‌توان کارایی خود را در تمامی مراحل زندگی به‌ویژه دوران تحصیل افزایش داد، ضمنا این مهارت یکی از مشکل‌ترین مهارت‌هاست.

گوش دادن تعهدی برای فهمیدن و رسیدن به درک همدلانه است، به این معنا که از علایق، نیازها و تعصبات خود را بکاهید و با چشمان فرد مقابل به مسائل نگاه کنید، خودتان را جای او بگذارید و از دریچه چشم او نگاه کنید، در ضمن گوش دادن نشانه مهر و محبت شماست.

مردم غالباً فکر می‌کنند که دارند گوش می‌دهند، امّا واقعاً این کار را انجام نمی دهند، فقط به فکر کردن جوابی که می‌خواهند پس از تمام شدن صحبت‌های طرف مقابل به او بدهند.

هر چند ممکن است دشوار باشد،امّا واقعاً سعی کنید به آنچه طرف مقابل می‌گوید، گوش فرا دهید حرف او را قطع نکنید.

موضع دفاعی نگیرید، گوش کنید که او چه می‌گوید و این اطمینان را در او به وجود آورید که حرف‌هایش به طور دقیق شنیده شده است. دراین صورت، شما او را بهتر درک خواهید کرد و او نیز بیشتر تشویق می‌شود که به حرف‌های شما گوش دهد.

بدون ابهام صحبت کنید ، روابطی که به این صورت نباشد بی شک قطع خواهند شد.

همه افراد را همان گونه که هستند بپذیریم و سعی نکنیم آنها را در قالب انتظار و خواسته خود شکل دهیم.اگر قصد محبوبیت دارید بهتر است افراد را با تمام بدی ها و خوبیهایشان بپذیرید ، پذیرش بی قید و شرط را فراموش نکنید.

با همه افراد نمی توان به یک گونه حرف زد یا ارتباط برقرار کرد مهمترین گام، مخاطب شناسی است؛ یعنی شناخت ویژگی های شخصیتی دیگران و رفتار کردن متناسب با آن.

هیچ کس درد کسی را به طور واقعی نمی فهمد، پس ما همدردی نمیتوانیم کنیم اما همدلی فرایندی است که در طی آن خودمان را جای طرف مقابل میگذاریم و دنیا را از دریچه چشم او می نگریم.در همدلی قضاوت نکنیم .

عموماً پرحرفی و زیاد سخن گفتن مانع ارتباط صحیح می شود. به فرمایش امام علی علیه السلام : بهترین کلام سخن کوتاه و گزیده است.

اگر در ارتباط با دیگران مسأله ای پیش آمده ابتدا مشخص کنیم چه کسی بیش از دیگران ناراحت شده و آن گاه پیام را با کلمه من و بدون مقصر دانستن یا سرزنش دیگران بیان کنیم، مثلاً : من امروز خسته ام، لطفاً صدای ضبط را کم کنید .

هیچ کس بی عیب نیست و هیچ گلی بی خار نمی باشد پس دیگر جایی برای سرزنش باقی نمی ماند ، سرزنش کردن بهداشت روانی دیگران را به خطر می اندازد.