؛ سیاست‌مداران آمریکایی، تقریباً از همان سال‌های آغازین تأسیس این کشور از سیاست‌های تحریمی استفاده کردند که نمونه بارز آن تا پیش از فروپاشی شوروی، کوبا بود. این کشور کوچک در آمریکای مرکزی از سال ۱۹۶۲ تاکنون تحت شدیدترین تحریم‌های ایالات متحده قرار دارد و به‌جز یک مقطع کوتاه در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما گشایشی در کارش انجام نشد.

تحریم مانند یک قاتل خاموش عمل می‌کند، اقدامی که برنده‌تر از مداکره و آرام‌تر از اقدام نظامی عمل می‌کند. تحریم زمانی کاربرد دارد که قرار است برروی افکار عمومی و مردم یک کشور اثر بگذاریم و به‌دنبال راه کم هزینه‌تر از حمله نظامی هستیم، در این صورت بر روی شاه‌راه‌های درآمدی آن کشور دست گذاشته می‌شود تا با فلج کردن دولت، مردم را ناراضی کنند.

طبق اطلاعات منتشر شده توسط وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، این کشور تا بدین تاریخ، ۷۹۶۷ تحریمِ در حال اجرا دارد. این تحریم‌ها در مواردی علیه اشخاص است، برخی دیگر نیز شرکت‌ها را هدف قرار داده است و لیست دیگری شامل گروه‌های شبه نظامی و سیاسی است. اما بزرگ‌ترین اقدامات تحریمی آمریکا بر علیه دولت‌های مخالف این کشور لحاظ شده است که مهم‌ترین مورد این لیست ایران است.

الیزابت روزنبرگ، یکی از مقامات پیشین وزارت خزانه‌داری آمریکا، در مورد سیاست‌های تحریمی آمریکا می‌گوید: بعد ازسال ۲۰۱۰ دولت این کشور به‌طور فاحشی به حجم تحریم‌های خود اضافه کرده است و این ابزار بیش از پیش در دستور کار قرار گرفته که بیشتر آن در مورد ایران، کره شمالی، سودان، سوریه، لیبی و حتی روسیه بوده است. این مقام پیشین آمریکایی تصریح می‌کند که در آخرین بررسی خود در سال ۲۰۱۴ به ۶ هزار تحریم فعال از سوی آمریکا برخورده است که این تعداد در سال ۲۰۱۹ به نزدیک ۸۰۰۰ رسیده است!

استفاده از تحریم در قرن جدید به سلاحی رایج برای قدرت‌های جهانی به‌ویژه آمریکا تبدیل شده است. آمریکا در استفاده از سلاح تحریم از همه کشورها پیشی گرفته و به تنهایی بار بخش اعظمی از این اقدامات را به دوش بکشد.

بدون شک این تحریم‌ها مشکلات زیادی را برای مخالفان آمریکا در دنیا به‌وجود آورده اما استفاده بیش از حد از آن باعث نگرانی بسیاری از کارشناسان بین المللی شده است. این کارشناسان معتقد هستند که استفاده بیش از حد از تحریم وجه بین‌المللی آمریکا را خدشه‌دار کرده و این کشور در حال از دست دادن جایگاه خود در دیپلماسی بین‌المللی جهان است.

قدرت تحریمی آمریکا ناشی از قدرت اقتصادی این کشور و نقش محوری دلار در اقتصاد جهانی است. دلار واحد پولی آمریکا و ارز برتر در تجارت جهانی است . حتی اگر کشور یا شرکتی با آمریکا مراوده نداشته باشد با این ارز سروکار دارد که نمونه بارز آن ایران است. ایران نزدیک به چهل سال است که هیچ تجارتی با آمریکا و شرکت‌های این کشور ندارد اما با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه این کشور با مشکلات زیادی مواجه شده است. فقط کافی است که شما خطوط قرمز تحریمی آمریکا را رد کنید تا خود شما نیز به لیست تحریم‌های آمریکا بپیوندید.

حالا کارشناسان آمریکایی ریسک این اقدامات آمریکا را زیاد می‌دانند و معتقدند در صورتی که بانک ها و موسسات مالی دنیا آمریکا را غیر قابل اتکا و یک جانبه گرا بدانند و تصمیم به تغییر قطب مالی جهان از نیویورک بگیرند در این صورت هاب مالی جهان از آمریکا خارج خواهد شد و قدرت تحریمی آمریکا به شدت کاهش می‌یابد.

اشتیاق بیش از حد آمریکا به اعمال این سیاست‌ها باعث خشم و نارضایتی متحدان این کشور و علل خصوص دولت‌های اروپایی شده که آمریکا را به یک‌جانبه گرایی متهم کرده‌اند. بسیاری از متحدان آمریکا نسبت به این تحریم‌ها رنجیده خاطر هستند و منافع زیادی را فدای سیاست‌های آمریکا کرده‌اند که نمونه بارز آن در مورد تجارت با ایران و روسیه دیده می‌شود.

شرکت‌های اروپایی و آسیایی حالا از بازار بسیار بزرگ ایران و روسیه محروم شده‌اند و این امر اصلاً برای آن‌ها خوشایند نیست خصوصا این‌که بسیاری از آن‌ها با مشکل مالی دست به گریبان هستند.

ایران به عنوان صدرنشین لیست تحریم‌های آمریکا به حساب می‌آید که در چهل سال گذشته رکورد زده است. بعد از توافق هسته‌ای ایران و کشورهای ۵+۱ در سال ۲۰۱۵ از حجم این تحریمها کاسته شد و دولت وقت آمریکا ده‌ها تحریم مرتبط با فعالیتهای هسته‌ای ایران را غیرفعال کرد اما بعد از به قدرت رسیدن ترامپ در سال ۲۰۱۸ نه تنها تحریم های گذشته فعال شد بلکه به حجم آن افزوده شد.

طبق بررسی‌های به عمل آمده دولت ترامپ فقط طی یک روز بیش از ۷۰۰ تحریم جدید علیه افراد، شرکت‌ها و کشورهای مختلف وضع کرده و بیشتر آن‌ها ایران را هدف قرار دادند که یک رکورد بی‌سابقه محسوب می‌شود.

این داستان کماکان ادامه دارد و اکنون هر کشور، شرکت یا حتی شخصی که اقدام به خرید نفت ایران کند نیز تحریم خواهد شد تا قصه تحریم‌های آمریکا ادامه دار باشد.

البته همه‌ تحریم‌های اثر یکسانی ندارد. مثلاً تحریم یک شخص یا یک شرکت هواپیمایی اثرات مخرب کمتری نسبت به تحریم بانک مرکزی یک کشور دارد.

یا در مثال دیگر تحریم شرکت‌های کشتی‌رانی و هوایی ایرانی بر روی زندگی بسیاری از مردم این کشور اثر گذار بوده و جان میلیون‌ها آدم را درخطر قرار داده در حالی که تأثیر تحریم یک کارتل قاچاق فقط متوجه آن کارتل و افراد آن است و اثرات چند جانبه زیادی ندارد.

اما تحریم‌ها موفقیت‌هایی را نیز برای آمریکایی‌ها به‌دنبال داشته است. آمریکا با همین سیاست کره شمالی را به پای میزمذاکره برگردانند. تحریم‌ها همچنین کمک زیادی برای دستیابی به توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ کرده اما حالا دولت ترامپ قصد دارد که با افزایش فشارهای تحریمی به ایران، مقامات کشور را به میز مذاکره بکشاند تا بیشتر از این‌ها امتیاز بگیرد که بعید به نظر می‌رسد.

اقدامات زیادخواهانه آمریکا دیگر در مسائل هسته‌ای خلاصه نمی‌شود بلکه مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا حالا از یک درخواست دوازده‌بندی سخن می‌گوید که تنها یک مورد آن مربوط به مسائل هسته‌ای است. دولت آمریکا علاوه بر اصلاح توافق سال ۲۰۱۵ به دنبال محدودیت‌های بیشتر هسته‌ای، دور شدن ایران از جنبش های آزادی بخش در دنیا به‌ویژه حزب‌الله، حشدالشعبی و مقاومت اسلامی فلسطین، آزادی شهروندان آمریکایی زندانی درایران و مباحث موشکی و تسلیحاتی ایران نیز هستند.

ایران قبل از این نشان داده که برای این مسائل به پای میز مذاکره نخواهد رفت اما هفته گذشته، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با مطرح کردن ایده مبادله زندانی سیگنال‌های مثبتی را برای باز بودن در مذاکر برای آمریکایی‌ها فرستاد که چندان مورد استقبال قرار نگرفته است.

به گفته‌ مقامات آمریکایی به‌ویژه مایک پمپئو آن‌ها به دنبال تبدیل ایران به یک کشور خنثی و عادی هستند تا در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا ایستادگی نداشته باشد و اجازه اجرای سیاست‌های آن‌ها را بدهد.

ایران اکنون مهمترین دغدغه سردمداران کنونی کاخ سفید است و فشار حداکثری به این کشور به برنامه اصلی دولت‌مردان آمریکایی بدل شده است.

وقتی به لیست تحریم‌های آمریکا نگاه می‌اندازیم اسامی کشورهای متحد آن‌ها نیز به چشم می‌خورد که در جهت فشار حداکثری به ایران و جلوگیری از خرید نفت ایران باید از همین الان خرید نفت از ایران را متوقف کنند.

به هر حال برخوردهای تحریمی آمریکا با سایر کشورهای رقیب همچون چین، هند، روسیه و حتی ترکیه باعث شده تا اکثر کشورها به سمت تشکیل سازوکار مستقل از دلار پیش بروند تا از سلطه آمریکا در امان باشند.