فاز اول اجرای طرح کمربند سبز پیرامون شهر تهران با هدف کاهش اثرات آلودگی هوای شهر تهران و جلوگیری از ساخت‎وسازهای غیرمجاز در دامنه جنوبی البرز و هم‎چنین ایجاد فضای تفرجگاهی جهت استفاده شهروندان از سال ۱۳۶۵ آغاز و تا سال ۱۳۸۴ حدود ۲۲۰۰۰ هکتار از اراضی محدوده طرح تحت پوشش عملیات جنگل‎کاری قرار گرفته است.

فاز دوم ازسال ۱۳۸۴ آغاز شده است که در حال حاضر بنابه گفته رئیس شورای شهر تهران با افتتاح هفته گذشته رئیس جمهور ۴۱ هزار هکتار جنگل کاری در دامنه جنوبی البرز و محیط پیرامون شهر تهران وجود دارد .

رونمایی از پروژه ای که سال هاست تکرار می شود

شهرداری تهران از پایان اسفند ۹۷ با تبلیغات شهری گسترده از افتتاح پروژه جنگل کاری ۱۲۵۰ هکتاری در شمال تهران رونمایی کرد؛ پروژه ای که سالهاست در شهرداری تهران همزمان با روز درختکاری و با همین مساحت اجرایی می شود.

پروژه ای که قرار بود تا نیمه اسفند ۹۷ افتتاح شود ولی بنا به دلایلی تا فروردین ۹۸ به تاخیر افتاد تا شاید با چاق تر شدن این پروژه ها روحانی با شرکت در افتتاحیه آن موافقت کند. پروژه ای که روحانی برخلاف سال گذشته حتی حال بازدید از آن هم نداشت.

نکته ای که جالب توجه است مدیران شهری در مصاحبه ها و سخنرانی ها به گونه ای از این پروژه سخن گفتند که انگار برای اولین بار قرار است چنین اتفاقی بیافتد.

در حالی که سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران براساس احکام برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران مکلف شده است تا سالانه توسعه ۱۰۰۰ هکتار جنگل کاری را در دستور کار خود قرار دهد.

توسعه پهنه شمالی کمربند سبز تهران از سال ۹۴ در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته است و در برنامه سال ۹۵ سازمان بوستان ها و فضای سبز در پروژه های جنگل کاری استحکامات، خاتم الانبیاء، البرز مرکزی، غدیر، حاشیه رودخانه کن، تلو (فاز ۲)، مجتمع پردازش آرادکوه و طرح توسعه شمال غرب پارک جنگلی کوهسار در اراضی حاشیه مناطق ۱،  ۴، ۵، ۲۰ و ۲۱ با مجموع مساحت ۱۰۰۰ هکتار  به انجام رسید.

کمربندی که فقط سبز است!

درختان اقاقیا، سرو نقره ای، گردو، کاج سیاه، آلبالوی وحشی از گونه‎های گیاهی مورد استفاده در پروژه کمربند سبز تهران هستند که بنا به گفته رئیس سازمان بوستان ها و فضای سبز شهر تهران همگی به دلیل بومی بودن و سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه شهر تهران انتخاب شده اند.

اما نکته ای که وجود دارد این است که در این میان کارشناسان محیط زیست تردیدی ندارند که باید در کاشت درخت کاج به واسطه برخی دلایل ظاهری آن عجولانه اقدام نکرد..

محسن امینی، کارشناس کشاورزی و منابع طبیعی  با بیان این که کاشت درخت کاج در تمام مناطق مفید نیست اظهار کرد: ممکن است کاشتن درخت کاج برای برخی مناطق توصیه شود اما کاشت آن در بسیاری از مناطق ایران توصیه نمی شود.

از دیگرسو بنا به گفته کارشناسان با توجه به وضعیت بحرانی آب، کاشت درختانی مثل توت، هلو، آلو، آلبالو، گردو و… که آب زیادی مصرف می کنند درست نیست و می‌توان سراغ درختان میوه‌ای مانند انجیر، انگور، انار، زیتون و… رفت که هم مثمر هستند و هم به آب کمی نیاز دارند.

حسین آخانی، گیاه‌شناس و استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه آب‌وهوای تهران مستعد درست‌کردن جنگل به این شکل نیست گفت: استفاده از این گونه‌های غیربومی توازن اکولوژیک شهر را به هم می‌ریزد.

وی افزود: از جنوب تهران تا توچال در شمال، تاکنون حدود یک هزار و ۶۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده که خیلی‌ها را در توچال می‌بینید اما زیستگاه خیلی از آنها را تخریب کرده‌اند و به جایشان کاج، سرو و اقاقیا می‌کارند.

این گیاه‌شناس با بیان اینکه طرح کمربند سبز تهران که طی چند سال گذشته به اجرا درآمد نتیجه مثبتی نخواهد داشت گفت: من با این کمربند سبز موافق نیستم. مدیریت شهری به جای احداث این کمربند باید عوامل تخریبی را به حداقل می‌رساند؛ خاکبرداری‌ها و همچنین ‌ماسه‌برداری‌ها از کف رودخانه را به حداقل می‌رساند. اکثر رودخانه‌های تهران نابود شده! اگر جلوی این تخریب‌ها را می‌گرفتیم در جاهایی که مستعد جنگل بود، ‌جنگل به وجود می‌آمد؛ جایی هم که مستعد جنگل نیست، استپ است که باید با جلوگیری از چرای بی‌رویه دام آن را حفظ کرد.

کشتار بیرحمانه ۱۶هکتار باغ توسط شورای پنجم

درحالی مدیران شهری و شهرداری تهران دهان پرکن از حفظ محیط زیست و توسعه آن در تهران حرف می زنند که بهمن سال ۹۷ مجوز قلع و قمع ۶۲ باغ به مساحت ۱۶ هکتار را صادر کرد.

شهرداری تهران در ازای صدور پروانه ساختمانی روی ۱۶ هکتار از ذخایر سبز شهر -که در حالت بهینه باید از هر نوع ساخت و ساز به نفع منافع آتی شهر و شهروندان محافظت شوند- درآمدی کمتر از یک درصد بودجه سالانه اداره پایتخت کسب کرده است.

کل مبلغ دریافتی از مالکان این ۶۲ باغ که متقاضی احداث برج بوده‌اند، به‌عنوان عوارض قطعی، ۱۷۰ میلیارد تومان است که به معنی فروش امتیاز برج‌سازی به بهای یک میلیون تومان در هر مترمربع از عرصه باغات است. مقایسه بین هزینه واقعی (زیان) شهر تهران با درآمد شهرداری در این معامله شهری مشخص می‌کند امتیازگیرنده‌ها، برنده حتمی و عموم شهروندان که همواره در سال‌های اخیر با تبعات زیست‌محیطی از دست رفتن ریه‌های شهر دست به گریبان بوده‌اند نیز بازنده اصلی «باغ‌کشی رسمی» هستند.

گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد هم‌اکنون پرونده ۷۳ باغ به دلیل پرداخت‌های علی‌الحساب برای صدور مجوز تغییر کاربری در شهرداری تهران باز است.

حقانی، عضو سابق شورای شهر تهران درباره از بین بردن باغ های تهران گفت: درختان ۴۰، ۵۰ و ۶۰ ساله و بیشتر در شهر تهران از بین می‌روند. درختان حیاط‌های شمیران، سوهانک و جاهای دیگر و حتی در جنوب تهران و مثلا در منطقه ۱۸ که زمانی باغ‌های انگور آن زبانزد خاص و عام بود از بین می‌روند و بعد ما به جای این‌ها درخت می‌کاریم در حالی که کمتر می‌توانیم درختی را جایگزین درختان باغ‌ها کنیم زیرا درختان باغ‌ها با توجه به سنی که دارند، توده فضای سبزشان و ارزش اکولوژیکشان از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.

قانونی که برای مقابله با کوه خواری رمق ندارد!

طبق طرح تفصیلی تهران در پهنه حفاظت سبز ((G323) سبز و باز حفاظت ویژه محدوده بین حد کالبدی شهر و محدوده شهر)  قرار دارد، پهنه ای که مجوز ساخت ‌و ساز در آن فقط برای کاربری های گردشگری و تفرج و همچنین خدمات آموزشی و درمانی، فرهنگی و برای مدیریت بحران و استقرارهای موقت صادر می‌شود و در این پهنه حداکثر اجازه احداث ۲طبقه بنا داده می‌شود.

اما حالا سایت پروازی شهیدناظری یکی از قربانیان جدیدی است که در تجاری سازی فضای سبز شمال شهران شمالی بلعیده خواهد شد.

زمینی که طرح توریسم درمانی منطقه کوهسار تهران ( دهکده سلامت آریانا) با مساحت ۱۳٫۶ هکتار و تراکم ۱۸۰ درصدی با کاربری های ۵ طبقه پارکینگ، ۶ طبقه بیمارستان، رستوران گردان، رستوران، هتل ۵ ستاره، فروشگاه های تجهیزات پزشکی و ورزشی، مجموعه پارک آبی و بادی، دفاتر خدماتی و گردشگری، اداری، آکواریوم، فروشگاه های زنجیره ای قرار است در پهنه حفاظت سبز احداث شود، پهنه ای که امکان ساخت و ساز در آن وجود ندارد.

احداث این مجموعه عظیم تجاری علاوه بر نابودی ۷۵ هزار مترمربع فضای سبز شمال شهران شمالی و تعطیلی دائمی سایت پروازی شهران، تبعات زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی برای پایتخت به ویژه ساکنان غرب تهران به دنبال خواهد داشت.