جایگاه استان یزد در حوزه بازار کار به عنوان یک استان صنعتی شاخص در کشور، با نرخ‌های بیکاری تک رقمی، همواره مایه مباهات مردم و مسئولان این استان بوده است اما در سال‌‌های اخیر نرخ بیکاری این استان در نتیجه عملکرد مسئولین دولت تدبیر و امید به رغم توانمندی‌های فراوان در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، رو به فزونی نهاده است.
بنا بر آمار رسمی منتشر شده، استان یزد که تا سال‌ها کمتر شاهد نرخ‌های دورقمی بود و همواره از استان هایی با کمترین نرخ بیکاری محسوب می شد در بهار امسال با نرخ بیکاری ۱۵/۴ درصد جزء هفت استان کشور با بالاترین نرخ بیکاری به حساب آمد!

در ابتدای شروع دولت یازدهم نرخ بیکاری در استان یزد ۶/۵ درصد و سومین استان با کمترین نرخ بیکاری بوده است اما عملکرد مسئولین این دولت، شرایط را به گونه ای دیگر رقم زده است که این نرخ در سال ۹۷ بالاتر از میانگین کشوری به ۱۵/۴ درصد افزایش یافته و در رتبه ۷ کشوری با بالاترین نرخ بیکاری قرار گرفته است.

**وضع بیکاری یزد از حرف تا واقعیت

متاسفانه تا سخن از وضع بیکاری در استانی چون یزد می شود عده ای از مدیران با چهره ای حق به جانب و با یک مقایسه اجمالی با سال ۹۶ سعی در القا این می کنند که آمارها غیر واقعی است در حالی که وضع نرخ بیکاری استان یزد که در بهار امسال به عدد بی سابقه ۱۵/۴ درصد رسیده است را باید نسبت به سال ۹۲ (شروع دولت روحانی) با نرخ ۸/۲ درصد بررسی کرد تا ضعف عملکرد این مدیران نمایان شود.

اما در نگاه عمیق تر وضع نرخ بیکاری در سال ۹۵ و ۹۶ هم قابل تامل است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

آمارهای نیروی کار نشان می‌دهد بیش از ۱۱ درصد ذخیره بیکاری کشور در سال ۹۵ ناشی از مشکلات حاکم بر بنگاه‌های اقتصادی بوده که منجر به اخراج و یا تعدیل نیروها شده است.
در استان یزد نیز بر اساس آمارهای رسمی در سال ۹۶ سهم بخش شاغلان صنعت از کل شاغلان استان ۴۶/۶ درصد، بخش خدمات ۴۴/۹ درصد و بخش کشاورزی ۸/۴ درصد بوده است که بررسی وضعیت سهم شاغلان بخش های مختلف اقتصادی در استان یزد به خوبی بیانگر دلیل افزایش نرخ بیکاری در استان است.

**بیکاری خاموش ۱۷هزار یزدی تنها در یک سال!

طبق گزارش های رسمی بیش از ۱۷ هزار نفر در فاصله بهار ۹۶ تا بهار ۹۷ شغل خود را در بخش صنعت استان _که بیشتر مربوط به ساخت وساز و مسکن مانند کارخانه های کاشی و سرامیک است_ از دست داده اند!
نکته قابل توجه این که در سال ۹۵، سیاست پرداخت تسهیلات به بنگاه های مشکل دار صنعتی و کشاورزی در قالب سرمایه در گردش اعمال شده است و بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان از منابع داخلی بانک‌های کشور صرف حمایت از این بنگاه ها شده است و حتی در صورت عدم پرداخت چنین منابعی در قالب طرح تسهیل و رونق تولید و کمک به واحدهای کوچک و متوسط، این احتمال وجود داشت که ریزش نیروی کار بیش از این رقم می‌رسید.
هر چند کارشناسان سیاست های ارزی اخیر دولت را هم یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در این امر می دانند اما به طور کلی با یک حساب سرانگشتی می‌توان پی برد که اقتصاد ملی از بابت این اخراج و یا تعدیل نیروها، هزینه اقتصادی و اجتماعی بالایی را پرداخت کرده است.

**سنگینی فارغ التحصیلان بیکار؛ بر پشت معضل بیکاری کشور/سه برابر شدن بیکاری یزد تنها در ۵ سال
از دیگر شاخص های نگران کننده بازار کار در کشور بیکاری فارغ التحصیلان است که این شاخص را می توان در تمامی شهرهای کشور مورد بررسی قرار داد اما این معضل در استان یزد به عنوان یک شهر صنعتی نگران کننده تر است.

نرخ بیکاری فارغ التحصیلان استان یزد در سال گذشته حدود ۲۰ درصد اعلام شد که جمعیتی بالغ بر ۲۵ هزار نفر را  شامل می شود در حای که جمعیت فارغ التحصیلان بیکار استان در سال ۹۲ تنها ۷ هزار نفر بوده است و در پنج سال گذشته به بیش از سه برابر افزایش یافته است!
افزایش جهشی تعداد فارغ التحصیلان بیکار استان یزد و به مراتب در کشور نشان می دهد عملکرد سیاست گذاران و مدیران استانی و کشوری در این سال ها نتوانسته است برای اشتغال قشر تحصیل کرده برنامه ریزی صحیحی داشته و شرایط شغلی مناسب و جدیدی را ایجاد کنند.

**سهم زنان در افزایش نرخ بیبکاری
بالا بودن سهم زنان در افزایش نرخ بیکاری از دیگر مشکلات بازار کار کشور است که بنا بر روال این گزارش اگر بخواهیم این شاخصه را در استان یزد بررسی کنیم به نکات قابل تاملی خواهیم رسید.

نرخ بیکاری زنان در استان یزد در سال گذشته ۲۷ درصد و مردان ۸/۶ درصد بوده است از این رو توجه به این موضوع در سیاستگذاری ها و تصمیم گیری های صحیح بسیار حائز اهمیت است.

**ظرفیت هایی که هست اما نیست!

وضعیت بحرانی بازار کار استان یزد در بعد ملی و در حالی که این استان یکی از صنعتی ترین استان های کشور بوده و به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور شناخته می شود می تواند به مثابه مشت نشانه خروار باشد که تمام قد، بیکاری کشور را نمایان می کند.
علاوه بر اینکه استان به عنوان قطب صنعتی کشور شناخته شده است، ظرفیت های بالقوه بسیاری چون گردشگری را دارد که به تنهایی می تواند مشکل بیکاری و اقتصاد استان را حل کند اما متاسفانه عملکرد مسئولین دولت تدبیر و امید در این استان نشان داده است که نمی توانند از این ظرفیت ها به خوبی استفاده کنند.

**طغیان بیکاری؛ ماحصل بی‌تدبیری مسئولین

صنعت کشور به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران در نتیجه انتصاب مسئولینی که الفبای کار را بلد نیستند در حال نابودی است چرا که بسیاری از کارخانجات و واحدهای تولیدی در دولت یازدهم و دوازدهم تعطیل و یا در کمتر از ظرفیت خود نفس های آخر را می کشند.
این در حالی است که می توان با یک برنامه ریزی صحیح و نه چندان دشوار اقتصاد کشور را از صنعت به سمت مشاغل خانگی، صنایع کوچک، صنعت خدمات گردشگری و غیره سوق داد. کاری که استان های اصفهان و فارس در چند سال گذشته به خوبی انجام داده اند به طوری که نرخ بیکاری در استان فارس بر خلاف استان یزد در هفت سال اخیر روند کاهشی را تجربه کرده است.
متاسفانه مدیران و مسئولان به ویژه مدیران استانی و پایین دستی به رغم اینکه از مشکلات و آمار واقعی بهتر و بیشتر همه باخبر هستند سعی در پاک کردن صورت مسئله و غیر واقعی خواندن آمار می کنند غافل از اینکه گرفتاری امروز کشور در بیکاری ناشی از تصمیم گیری های غیرکارشناسی و عجولانه مسئولان استانی است.