همزمان با آغاز تحریم‌های غیر قانونی آمریکا، باید از بهره برداری پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان یکی از مهمترین و استراتژیک‌ترین طرح‌های چند دهه گذشته صنعت نفت ایران یاد کرد، پروژه‌ای که در نگاه اول حکم بر بی‌نیازی جمهوری اسلامی ایران به واردات بنزین می دهد.

در طول کمتر از یکسال گذشته تاکنون با تثبیت تولید در فاز یک و سپس بهره برداری از فاز دوم پالایشگاه ستاریه خلیج فارس تاکنون امکان تولید پایدار روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین در کشور فراهم شده و عملا با آغاز شمارش معکوس راه‌اندازی سومین فاز این پالایشگاه امکان تولید روزانه بیش از ۳۶ میلیون لیتر بنزین فراهم می شود.

در شرایط فعلی با احتساب بهره برداری فازهای یک و دو پالایشگاه ستاره خلیج فارس ظرفیت تولید روزانه بنزین ایران به حدود ۹۴ میلیون لیتر افزایش یافته و پیش بینی می شود تا آذرماه امسال و بهره برداری فاز سوم بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان عملا ظرفیت تولید بنزین کشور از مرز ۱۰۰ میلیون لیتر در روز عبور کند. که در صورت اعمال سیاست های مدیریت مصرف نه تنها دیگری نیازی به واردات بنزین نداریم که حتی امکان صادرات تک محموله این فرآورده استراتژیک نفتی هم فراهم می شود.

به عبارت ساده‌تر اولین و مهمترین مزیت بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس را می‌توان در بی‌نیازی از واردات بنزین جستجو کرد به طوری که حتی رئیس جمهور قلدر آمریکا هم با وجود همه تحریم‌هایی که بر سر راه صادرات نفت و میعانات گازی ایران اعمال کرده بر خلاف «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق این کشور سناریوی تحریم بنزینی ایران را برای همیشه از روی میز کنار گذاشته است.

در کنار تولید بنزین، بهره‌برداری از فازهای دوگانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس تاکنون منجر به افزایش ۱۲ میلیون لیتری تولید گازوئیل با استاندارد یورو چهار هم شده که با بهره‌برداری از فاز سوم این پالایشگاه ظرفیت تولید روزانه گازوئیل کشور را در مجموع ۱۴ میلیون لیتر در روز افزایش می دهد.

*کاهش ریسک تولید گاز در پارس جنوبی

به گزارش فارس، آمریکا در راستای اعمال سیاست‌های تحریم‌های غیرقانونی و قلدرماآبانه تاکنون بر روی تجارت و صادرات میعانات گازی ایران دست گذاشته که در طول سه ماه گذشته کره جنوبی به عنوان بزرگترین بازار میعانات گازی ایران تاکنون خرید این محصول گران قیمت گازی را از ایران متوقف کرده و شرکت نفتی ادنوک امارات هم از احتمال کاهش ۵۰ درصدی خرید میعانات گازی خبر داده است.

کاهش صادرات میعانات گازی هر چند درآمدهای ارزی کشور را کاهش می دهد اما مهمترین زنگ خطر کاهش صادرات میعانات گازی، ریسک تولید گاز در پارس جنوبی است.
بر اساس اعلام دیسپچینگ شرکت ملی گاز برای زمستان امسال و به منظور تامین نیازهای گازی مشترکان خانگی، تجاری، صنایع و نیروگاه‌ها برنامه ریزی برای تولید ۵۴۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین و پالایش شده در پارس جنوبی در دستور کار قرار گرفته و افزایش تولید گاز شیرین (متان) به منزله تولید حداکثری در سکوها و پالایشگاه‌های پارس جنوبی است.

به عبارت ساده تر همزمان با افزایش تولید گاز متان برای زمستان امسال در کنار متان، میعانات گازی هم با ظرفیت حداکثری تولید خواهد شد به طوری که ظرفیتی برای تولید روزانه ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در پارس جنوبی وجود دارد که با توجه به تحریم صادرات این محصول عملا چنانچه برنامه‌ای برای مصرف داخل و یا ذخیره سازی آن انجام نشود، عملا ریسک تولید گاز متان افزایش می یابد.

در این بین اخیرا خبرگزاری «بلومبرگ» با انتشار گزارشی، مدعی شده که با توجه به شرایط تحریم ایران باید روزانه حدود ۱۴۰ هزار بشکه میعانات گازی را بر روی آب ذخیره سازی کند و حتی این رسانه غربی پا را فراتر گذاشته و از احتمال کاهش تولید گاز ایران به دلیل کاهش صادرات میعانات گازی نوشته است.

با این وجود، بهره برداری از فازهای سه گانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس عملا بیش از نیمی از میعانات گازی تولیدی پارس جنوبی را با هدف تولید محصولات با ارزش تری همچون بنزین، گازوئیل و گازمایع را مصرف کند و این بازار بزرگ مصرف ریسک تولید گاز متان در پارس جنوبی را به حداقل کاهش می دهد.

اهمیت استراتژیک شتاب در بهره برداری پالایشگاه ستاره خلیج فارس در طول کمتر از یکسال گذشته تاکنون نشان می دهد که چنانچه فازهای دوگانه این پالایشگاه تاکنون راه اندازی نشده و مقدمات بهره برداری فاز سوم آن هم انجام نشده بود عملا تحریم صادرات میعانات گازی مشکلات دوچندانی را برای تولید گاز کشور ایجاد می کرد.

از سوی دیگر، برنامه ای برای ساخت چهارمین فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس با ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه در دستور کار شرکت پالایش و پخش قرار گرفته که در صورت بهره برداری از آن عملا میعانات گازی تولیدی فازهای جدید پارس جنوبی همچون فاز ۱۳، ۱۴، ۲۲ تا ۲۴ این میدان مشترک حتی در شرایط تحریم هم منجر به تحمیل افزایش ریسک تولید گاز نخواهد شد.

بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس و پالایش میعانات گازی با هدف تولید محصولات نفتی، قدرت چانه زنی شرکت ملی نفت ایران برای فروش میعانات گازی را هم دو چندان می کند ضمن آنکه هزینه ذخیره سازی این محصول بر روی آب را از دوش صنعت نفت بر می دارد.

*ساخت بزرگترین پالایشگاه جهان بدون یک سنت بودجه

یکی از مهمترین ویژگی‌های تثبیت تولید در فاز یک و بهره برداری از فازهای دو سه پالایشگاه ستاره خلیج فارس را می‌توان عدم برداشت از منابع داخلی شرکت نفت و یا اعتبارات صندوق توسعه ملی عنوان کرد که ابتکارات مالی ساخت این پالایشگاه می تواند الگوی مناسبی برای بهره برداری از سایر طرح های نفتی در شرایط تحریم باشد.

زمستان سال گذشته با موافقت دولت مقرر شد حدود ۲۶۰ میلیون یورو از منابع صندوق توسعه ملی برای بهره برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس برداشت شود اما عملا این پروژه بدون برداشت اعتباری از جیب دولت صرفا از محل تولید و فروش نفتای تولیدی واحد تقطیر تامین منابع مالی شد.

این درحالی است که سهامداران پالایشگاه ستاره خلیج فارس شهریورماه پارسال برای تثبیت تولید فاز یک و بهره برداری از فازهای دو سه این پالایشگاه پیشنهادی حدود ۱٫۱ میلیارد یورویی شامل ۴۹۲ میلیون یورو ارزی و ۱۵۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار ریالی پیش بینی کرده بودند که در صورت تامین منابع مالی، فاز یک انتهای دی ماه ۹۶، فاز دوم انتهای دی ماه ۹۷ و فاز سوم انتهای خرداد ماه ۹۸ در مدار بهره‌برداری قرار می‌گرفت.

با این وجود این پالایشگاه به همت متخصصان و پیمانکاران ایرانی در مدت زمان کمتر از یکسال آمده بهره برداری کامل شد و این درحالی است که بودجه ساخت این مگا پروژه هم از دل پروژه و از محل تولید محصولاتی همچون نفتا و گازمایع تامین شده است.