«ژن خوب» اصطلاحی است که اولین بار توسط «حمید رضا عارف» فرزند رئیس شورای سیاستگذاری اصلاحات در یک گفتگو تصویری مطرح شد. «پسر عارف» که تمام اسم و رسم خود را از همین نام یعنی «پسر عارف بودن» دارد در این مصاحبه بیان کرد: «هر کسی که توانایی داشته و به نقطه ای رسیده، حتما استعدادهایی در وجودش بوده؛ بالاخره تاثیر وراثت وجود دارد، ژن وجود دارد. پدر و مادر من هر دو جزو شاگرد اول‌های کنکور در کشور بودند، مادر من رتبه ۱۵ کنکور داشته؛ این ژن منتقل می‌شود. ما سه برادر، هر سه درس‌هایمان خوب بوده و خوب تحصیل کردیم؛ من خودم بعد از اینکه تحصیلاتم در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رسید، در سال ۸۵ رفتم آمریکا و با رزومه و نمرات خوبم (من زبانم همیشه خوب بود) در دانشگاه جرج واشنگتن پذیرش گرفتم و PHD روابط بین الملل را در دانشگاه فلوریدا خواندم. آنجا نگاه نمی‌کنند که تو پسر چه کسی هستی؟ به رزومه نگاه می‌کنند.»

تئوری سازی آقازادگی با واژه «ژن خوب»

بعد از این اظهار نظر جنجالی در شبکه‌های اجتماعی غوغایی برپا شد. برخی بیان داشتند آقازاده‌ها که تا دیروز به طور پنهانی کار می کردند و از رانت‌ها بهره می بردند برای توجیه پیشرفت‌های خود دست به کار شدند و حالا رانتخواری را تئوریزه کرده و خود را با ژن خوب بودن از سایرین جدا می کنند. این موضوع با حقوق شهروندی هم مغایرت دارد و همچنین باعث جداسازی مردم به شهروندان درجه یک و دو می شود که ترویج آن بسیار خطرناک است.

این ادعای پسر عارف حتی صدای اصلاح طلبان را هم درآورد. روزنامه‌های اصلاح طلب این موضوع را به طنز و استهزا گرفته و نوشتند: « یک ایرانی موفق به کشف نظریه ژن برتر شد.»

عارف به طور دیگرهنگام پس از دو ماه به ماجرای «ژن خوب» واکنش نشان داد. رئیس فراکسیون امید در این باره در پاسخ سئوال خبرنگاری گفت: «نظر خاصی در این رابطه ندارم و فکر می‌کنم افاضاتی که در این روزها در فضای مجازی صورت گرفت کفایت می‌کند.»

او در واکنش به پرسش مجدد این خبرنگار در مورد اینکه آیا توصیه‌ای به فرزندش نداشته است گفت: «یک مصاحبه‌ای انجام دادند و از آن به اندازه کافی در فضای بداخلاقی که وجود دارد، سوء استفاده شده است. ایشان به هر حال همواره شاگرد ممتاز بودند و شاگرد اول کلاس بوده و در هر مسابقه‌ای که از زمان دبستان تاکنون شرکت کرده، اول شده است و در مصاحبه نیز گفته این مساله را از پدر و مادرم به ارث برده‌ام که آنها نیز در تمامی مقاطع شاگرد اول بوده‌اند حال اینکه درست گفته یا غلط مساله‌‌ای است که مطرح شده است.»

دخالت پسر عارف در لیست شورای شهر؟

پس از انتخابات سال ۹۶ که انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر توامان برگزار شد، برخی ازکانال‌های تلگرامی اصلاح طلب از نفوذ پسر عارف در لیست بندی شورا خبر دادند. در این رابطه «سید حسن رسولی»، سخنگوی ستاد عارف در سال ۹۲ که عضو شورای سیاستگذاری اصلاحات نیز هست، بیان داشت: «نامزدهای مجلس دهم در استان‌ها بدون دخالت مرکز از سوی شوراهای حوزه‌های انتخابیه نهایی شده و بر اساس آیین‌نامه، فردی از مرکز در بستن لیست مناطق دخالت نداشته است. نقش محوری شورای‌عالی فقط کمک به اجماع‌سازی و انسجام تشکیلاتی بوده است. بر این اساس نه تنها حمید رضاعارف (که مورد ادعای یک کانال قرار گرفته است) بلکه خود محمدرضا عارف هیچ نقشی در این تصمیم نداشته است. اینکه حمید عارف که یکی از نخبگان مطرح دانشگاهی است نه تنها عضویتی در شورای‌عالی نداشته بلکه کوچکترین مداخله‌ای در امور انتخابات ٩۴ نداشته است.»

عارف خود نیز بعدها به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: «در مورد نقش پسر بنده در بستن لیست‌ها هم باید بگویم که پسرم مدتهاست همکاری در کار سیاسی ندارد و نه در انتخابات مجلس و نه در انتخابات شوراها حضور نداشت. فرزندم اگرچه از بنیانگذاران بنیاد امید ایرانیان بود و برای تشکیل این بنیاد زحمات زیادی کشید و اولین مدیر عامل بنیاد هم بود ولی بعد از انتخابات ۹۲  به دلیل اعتقاد به گردش نخبگان به صورت داوطلبانه از مدیرعاملی کناره گیری کرد و اکنون در هیات مدیره بنیاد امید حضوری ندارد و مسئولیتی هم در بنیاد امید متوجه او نیست.»

وی افزود: «رأی، رأی شورای عالی بود. هیچ فردی در بستن لیست نقشی غیر از تصمیمات شورای عالی و هیات رئیسه  نداشت. چه برسد به پسر بنده که اصلا درگیر انتخابات نشد.»

البته لیست بندی انتخابات شورای شهر تهران انتقادات بسیاری را به دنبال داشت. «فاطمه دانشور» که در شورای شهر چهارم از جریان اصلاح طلب به شورا راه یافته بود نسبت به کنار گذاشتن وی در این لیست و رانتی و پولی بودن آن به عارف انتقاد کرد.

دانشور اعلام کرد که ۲ میلیارد نداده به خاطر همین از لیست امید خط خورده است. بعدها کانال روزنامه آفتاب یزد بر این موضوع صحه گذاشت و پای کرباسچی را به مسئله باز کرد.

«عباس عبدی» لیست اصلاح طلبان در شورای شهر تهران را مصداق «آش کشک خاله» عنوان کرد که به پای اصلاح طلبان به هرجهتی نوشته شد و اعضای این جریان به سبب خطیر بودن دوران انتخابات نتوانستند نسبت به آن انتقادات خود را مطرح کنند.

حکم آقازاده معروف در کمیته ملی المپیک

چندی پیش بود که اخباری در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر انتصاب پسر عارف در کمیته ملی المپیک درز پیدا کرد. «حمیدرضا عارف » ریاست کمیسیونی در کمیته ملی المپیک را برعهده گرفته که دبیرکل این کمیته هم می‌گوید معمولا چهره های شناخته شده ورزشی در آن فعالیت می‌کنند. مشخص شد پسر ارشد محمدرضا عارف به عنوان مشاور رئیس و مسوول کمیسیون صلح و ورزش کمیته ملی المپیک منصوب شده است. این حکم را «رضا صالحی امیری» که در دولت گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده داشت برای آقازاده عارف مهر و امضا کرده است.

بازهم سیل انتقادات نسبت به این موضع در شبکه های اجتماعی راه افتاد. برخی بیان داشتند که این حکم بیشتر یک حکم انتصاب آقازادگی بوده و «نادر فتوره چی» روزنامه نگار اصلاح طلب مطرح کرد که «پسر عارف یک نمونه از ده‌ها آلودگی اصلاح‌طلبان به رانت و فساد است.»

بعدها حمیدرضا عارف در گفت‌وگو با ایسنا با تایید خبر انتخابش به عنوان مسئول کمیسیون صلح و ورزش کمیته ملی المپیک گفت: «من آدم غیر ورزشی نیستم و از ورزش شناخت دارم. از ۵ سالگی ورزش را حرفه‌ای دنبال کرده‌ام. عضو تیم شنا و بسکتبال دانشگاه شریف بوده‌ام و این طور نیست که با فضای ورزش ناآشنا باشم.»

این تعبیر پسر عارف بازهم باعث تمسخر و استهزا وی در شبکه های اجتماعی و رسانه‌ها شد. با این موضوع عنوان شد هر فردی که در پنج سالگی و کودکی علاقه ای به کاری داشته می تواند به عنوان رزومه کاری آنرا در کارنامه خود ثبت و آنرا مبنای صلاحیت خود به حساب بیاورد.

این روزها موضوع آقازادگی در کشور بیش از گذشته مطرح است.  اخیرا «نعیمه اشراقی» نیز درباره حضور و پوشش نامتعارف دخترش در کانادا بیان داشته که « برای چی‌ نباید دخترم رو بفرستم کانادا؟ مگه هزاران آدم نمیرن کانادا؟ اونجا شرایط و فضای داره که دختر من میتونه ایمان و اعتقاداتشو محکم تر کنه. کیفیت نمازی که در کانادا می‌خونه بمراتب بیشتر از ایران. تا به حل چندین جلد مفاتیح براش پست کردم. عمرا اگه اینجا اینقدر دعا می‌خوند.»

این اظهار نظرها از طرفی مایه خنده و استهزا کاربران شبکه های اجتماعی می شود اما از سوی دیگر طنز تلخی در آن نهفته است که متاسفانه جامعه به طور واقعی با آن روبروست. اینکه آیا فرد دیگری جز پسر عارف صلاحیت نداشته که وی را که تخصص و رزومه کاری چندانی در این زمینه ندارد را انتخاب کرده‌اند موضوعی است که از رانت بخصوص در جریان اصلاحات خبر می دهد. رانتی که حالا نه تنها تئوری سازی شده است بلکه در مرحله اجرا هم به طور سازمان یافته‌ای عملیاتی می شود و کسی هم پاسخگوی آن نیست.