چین در سال های اخیر به یکی از قدرتمندترین اقتصادهای دنیا تبدیل شد و اکنون شاهدیم که در بسیاری از کشورهای قاره اروپا و آمریکا اجناس چینی حرف اول را در ویترین فروشگاه ها می زنند. با توجه به اینکه اجناس چینی در رده های مختلف کیفیتی تولید شده و در بسیاری از نقاط دنیا مشتریان خود را دارد، این سوال مطرح می شود که چرا تجار ایرانی تنها علاقه به واردات کالاهای نامرغوب چینی دارند؟ آیا این هموطنان، مردم خود را لایق مصرف کالاهایی با کیفیت درجه یک نمی‌دانند؟

واردات کالاهای نامرغوب چینی یکی از چالش هایی است که علاوه بر صدمه زدن به تولید داخلی گاهی اوقات موجب متضرر شدن مصرف کنندگان داخلی می‌شوند و در این میان تنها سود در جیب دلالان می رود. کارشناسان هم ورود کالاهای بی کیفیت چینی را تهدیدی برای تولید داخلی می دانند.
به باور آنها برخی از تجار هستند که فقط کالای ارزان قیمت که از کیفیت پایینی برخوردار است وارد می‌کنند. کالای چینی به کشورهای مختلف مانند آمریکا هم صادر می شود اما این کالاها با کیفیت هستند و علت آن هم این است که کالاهای با استانداردهایی که می خواهند وارد کشورشان می کنند.
یکی از اهداف کشور چین برنامه ریزی بر روی صادرات است. در این شرایط برای تولیدکننده مهم نیست که چه کالایی تولید می‌کند. با این شرایط این خریداران کالا هستند که تصمیم می گیرند کالای خوب خریداری کنند یا کالای بد. پس اگر قیمت کالایی پایین باشد مسلما کیفیت آن هم پایین خواهد بود. ما نمی توانیم به کشور چین بگوییم که چرا کالای باکیفیت پایین تولید می‌کند بلکه ما که خریدار هستیم باید بدانیم چه چیزی را خریداری کنیم.

در گذشته کشور ژاپن ساعت هایی تولید می کرد که شاید فقط ۲۴ساعت کار می‌کرد این درحالی است که بعد از مدتی کیفیت کالاهای خود را بالا بردند. اما چینی ها این مشکل را دارند که خیلی صادقانه کار نمی کنند. البته باید گفت که چینی ها به تازگی وارد بیزینس بین الملل شده‌اند و استانداردهای بین الملل را رعایت می کنند. اما بهتر است زمانیکه یک تاجری قصد خرید کالا دارد نماینده ای از طرف خودش بفرستد تا کالای مورد اطمینان تری را تهیه کند که این موضوع به نفع وارد کننده است چرا که ضرر آن کمتر از زمانی است که کالای بی کیفیت وارد می کند.
در راستای پاسخ دادن به سوال های مطرح شده با دوتن از فعالان صنعتی و تجاری کشور به گفتگو پرداخته ایم که در ادامه آمده است؛

محمد عرب مدیرکارخانه تولید کفش در گفت‌وگویی اظهار کرد: در ایران مسئله مارک‌ها جا نیفتاده است و همین موضوع موجب شده تا بسیاری از واردکنندگان و تجار، اجناس نا مرغوب خود را به راحتی در بازار به فروش برسانند.

این تولید کننده داخلی در پاسخ به این سوال که چرا تجار ایرانی اجناس نا مرغوب چینی را به کشور وارد می‌کنند، گفت: برای تجار هیچ چیز به جز سودآوری اهمیت ندارد زیرا قرار نیست در آینده جوابگوی مشتریان باشند اما تولید کننده داخلی بابت کیفیت باید همیشه به مشتری پاسخ بدهند.

وی بیان کرد: اجناس چینی یا بدون مارک مشخص یا مارکهای تقلبی تولید و به بازار ایران وارد میشود و هیچ کس بابت کیفیت پایین آنها پاسخگو نیست.

عرب تأکید کرد: متاسفانه حتی مارک‌های اروپایی مانند اسکیچرز که یک مارک معروف است به درستی به مردم شناسایی نشده و متاسفانه مردم برای خرید این مارک پول‌های کلانی صرف می‌کنند.در صورتی که اگر بدانند مصرف این نوع کفش‌ها در بلند مدت آسیب‌های جدی به آنها وارد می‌آورد هیچگاه پولی بابت خرید آنها نمی‌دهند.

حمیدرضا نبی‌زاده فعال حوزه تجارت در گفت‌وگویی اظهار کرد: زمانیکه آمارهای واردات کشورهای اروپا و آمریکا را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم بزرگترین صادرکننده به کشورهای غربی، کشور چین است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا تجار ایرانی اقدام به واردات کالای بی‌کیفیت چینی می‌کنند، افزود: اولین جواب ریشه در فرهنگ تجاری را دارد و متاسفانه تجار تنها به حاشیه سود خود می‌اندیشند و به این موضوع توجه ندارند که قرار این کالاها در جامعه مصرف شود و ممکن است عوارض جانی و مالی برای مردم و حتی نزدیکان خودشان در پی داشته باشند.

نبی‌زاده تأکید کرد: رقابت بخش مهمی از هر بازار است و در صورتیکه رقابت از بین برود، فضا برای جولان کالای بی‌کیفیت آماده می‌شوند.

فعال حوزه تجارت تصریح کرد: به عنوان مثال بازار کفش ایران را در ۲۰ سال گذشته بررسی کنیم خواهیم دید که این بازار در ابتدا در اختیار کفش‌های داخلی بی‌کیفیت بود و پس از آن شاهد واردات کفش‌های چینی در حد گسترده بودیم اما این کفش‌های چینی‌ هم کیفیت بهتری نداشت.

وی اضافه کرد: در چند سال اخیر برند‌های اروپایی‌ هم به این بازار ورود کردند و این موضوع موجب شد، تا عرصه برای واردات کالاهای بی‌کیفیت تنگ شده و تولید‌کننده ایرانی نیز خود را با شرایط هماهنگ سازد و بتواند کالاهای باکیفیت‌تری تولید کنند.

نبی‌زاده تاکید کرد: به طور حتم اگر از روز اول بازار برای واردات اجناس باکیفیت باز بود، اکنون هم تولید ملی به روز می‌شد و هم جایگاهی برای واردات اجناس بی‌کیفیت چینی وجود نداشت. در نتیجه کالای ایرانی می‌توانست در بازارهای بین‌المللی نیز حاضر شود.

فعال حوزه تجارت با اشاره به اینکه امسال سال حمایت از کالای ایرانی است، گفت: به طور حتم تا زمانیکه کالای داخلی نتواند در داخل رقابت کند نمی‌تواند به بازارهای جهانی ورود نماید.

وی اضافه کرد: باید مراقبت باشیم که بخاطر شعار حمایت از کالای ایرانی تولید ملی را همچون تجربیات خودرو به یک بچه عقب‌مانده تبدیل نکنیم که همیشه نیاز به حمایت دارد.

نبی‌زاده بیان کرد: در فرهنگ تجاری ایرانی اسلامی اعتقاد به وجدان کاری و برکت پول همیشه در ادوار گذشته موجب می‌شد که تجار کالاهای با کیفیت را وارد کشور کند اما متاسفانه امروز دورنمای مشخصی در تجارت نداریم و یک مسابقه در بین تجار ما شکل گرفته که بتوانند سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.

نبی‌زاده در راستای ارائه راهکار برای کاهش واردات کالاهای بی‌کیفیت چینی اذعان کرد: در اولین قدم دولت و سیاستمداران و رسانه‌های جمعی موظفند تا در حوزه فرهنگ‌سازی اقدامات موثر و شفاف‌سازی صورت دهند.

وی افزود: مردم ما مردم هوشمندی هستند و در خیلی از مواقع درباره انتخاب‌هایشان اطلاعات درستی به آنها داده نشده است. به عنوان مثال اگر در مورد پروسه تولید یک ماده غذایی داخلی توضیح داده شود و در مقابل پروسه واردات همان ماده غذایی از خارج و مراحل طولانی حمل‌ونقل و انبارداری آن برای مردم شفاف شود، بدون شک آنها به سمت مصرف کالای با کیفیت داخلی خواهند رفت.

فعال حوزه تجارت در تشریح دومین قدم برای افزایش کیفیت کالاهای وارداتی گفت: افزایش سطح رقابت در بازار داخلی ناخودآگاه موجب افزایش کیفیت خواهد شد و این به معنای آن نیست که بازارهای خود را به راحتی در اختیار خارجی‌ها قرار دهیم بلکه باید به درستی از تولیدکننده داخلی حمایت کنیم و اگر این حمایت‌ها درست باشد، کالای ملی می‌تواند با رقبای خارجی چه در بازار داخلی و چه در بازار بین‌المللی رقابت کند.

نبی‌زاده بیان کرد: واردات برای تولید داخلی به معنای یک برادر قلدر بزرگتر است که موجب رشد تولید می‌شود اما اگر همه درها را ببندیم، کالای ملی مانند یک تک فرزند بار می‌آید و همچون خودرو مدام محتاج حمایت‌های بی‌شاعبه دولت خواهد بود.

وی در خاتمه یادآور شد: رقابت ابزار بسیار مهمی است، که باید آن را در جهت ارتقای تولید ملی نادیده نگرفت و می‌تواند زمینه‌ساز رشد صنعت کشور شود.

گزارش از سمیه عرب